‘We willen het levenswerk van Paul voortzetten’

Stoppen na het overlijden van Paul was en is voor Anieta Peters geen optie. “Het was zijn levenswerk. Niek en ik moesten het bedrijf draaiende houden. Ja, ik heb toen veel zorgen gehad en vaak gedacht: Paul … hoe had je je dit toch in hemelsnaam voorgesteld? Maar Paul liet ons een stabiel, modern en goed draaiend bedrijf achter, waaraan hij tot op het laatst toe bijdroeg.”

De onderneming telt 1.100 zeugen en – op een andere locatie – 1.000 vleesvarkens. En er is een tuindersbedrijf van 30 hectare, waarvan de helft biologisch wordt bewerkt.

De boerderij was het ouderlijk huis van Paul. “Toen wij gingen samenwonen, trok ik bij hem in. Ik deed altijd een deel van de boekhouding voor het bedrijf, maar bleef ook werken in de zorg. Dat vond ik te leuk om op te geven. Het paste ook niet bij ons om zoveel bij elkaar te moeten zijn, we hadden allebei wel onze vrijheid nodig.”

“Ik ben sociaal en een doener, energiek en positief. Paul was een goede ondernemer, een vakman. Rustig en betrouwbaar, nuchter, met gevoel voor humor. We vulden elkaar aan. Hij had ook wel een gesloten karakter, wat tijdens zijn ziekteproces niet altijd makkelijk was voor ons als gezin.”

Bedrijf niet verkopen

Paul is 2,5 jaar ziek geweest, ongeneeslijke darmkanker met uitzaaiingen in lever en longen. “Met inzet van chemotherapie en later ook bestralingen zouden we als gezin meer tijd krijgen. Twee jaar lang is dit goed gelukt, met kwaliteit van leven. Samen op wintersport, naar concerten. Maar vooral mooie en leuke gesprekken aan de keukentafel. Wat hebben we ook gelachen samen. Zo hebben we onze herinneringen kunnen maken, wat zeker helpt als iemand overleden is. Paul stierf op 18 juni 2019, thuis. Dat maakte ook dat het afscheid van ons samen als gezin was.”

Hadden Paul en Anieta er ooit bij stilgestaan: vroegtijdig overlijden? “Natuurlijk hebben we het daar wel eens over gehad, we hadden een levensverzekering afgesloten. Maar achteraf zeker niet genoeg. Door zijn ziekte wilde ik Paul ook niet meer belasten met vragen als: hoe moet dat straks als jij er niet meer bent? Het gaat ons nooit lukken, dacht ik. Heel lastig was dat. Toen hij overleden was, opperden vrienden en familie wel of we het bedrijf niet moesten verkopen. Die zagen natuurlijk ook dat wij een zware tijd beleefden.”

Zorgverlof en steun

De eerste maanden na Pauls overlijden was het vooral overleven. Als het met de kinderen maar goed ging, het bedrijf maar draaide. “Als gezin werden we daardoor wel veel hechter. De vier kinderen zijn echt soulmates geworden van elkaar. Op mijn werk kreeg ik zorgverlof, collega’s gaven me zoveel steun en nog steeds. Paul had voor zijn dood een aantal mensen gevraagd om Niek te begeleiden in het bedrijf.”

“Ikzelf vond het lastig dat ik wel financieel verantwoordelijk was, maar verder bar weinig wist van het bedrijf. Dus besloot ik na een half jaar om twee dagen mee te draaien bij de zeugen op de kraamafdeling, wat goed beviel. Nu heb ik een afwisselende werkweek met twee heel verschillende banen. De taakverdeling is verder wel ongeveer hetzelfde gebleven als toen Paul nog leefde.”

“We hebben onze bedrijfsleider, die lang met Paul heeft gewerkt. Hij kent het bedrijf als geen ander. En er zijn een paar fijne betrokken medewerkers. Niek en ik doen nu samen de boekhouding. En natuurlijk is Niek jong met nog genoeg ideeën. Paul zou zonder meer trots op ons zijn.”

De oudste zoon van Anieta en Paul wil het bedrijf straks graag overnemen. Was dat ook voor Pauls overlijden al de bedoeling? “Niek heeft als kind weinig in de stallen geholpen, omdat hij astma heeft. Na zijn opleiding leek het erop dat hij de tuinbouw in wilde. Hij ging aan de slag bij een biologische tuinder. Het laatste half jaar dat Paul ziek was, kwam Niek thuis werken.”

“Als Paul niet ziek was geworden, dan denk ik dat dit op termijn ook wel was gebeurd. Maar niet zo snel. Nieks astma is nu onder controle, dus dat gaat goed bij de varkens. Wat mij vooral pijn doet, is dat hij zo weinig van Paul heeft kunnen leren. Dat ze maar zo’n korte tijd met elkaar hebben kunnen werken en overleggen. Gewoon als vader en zoon.”

Balans vinden

“De jongste twee hebben nu een baan, Eef gaat weer een opleiding volgen. Ja… ik durf het bijna niet te zeggen, maar het lijkt of we allemaal weer in de flow zitten. Niek woont sinds kort op zichzelf, wat hem goed doet. Wat mijzelf betreft: ik mis vooral mijn maatje, het sparren met elkaar.”

“Toen Paul er nog was, had ik meer rust in mijn hoofd. Ik ben nogal direct en druk. Op hem kon ik altijd vertrouwen. Ik ben een brug overgegaan na Paul zijn overlijden. Op het werk merken ze dat ook. Ik weet niet precies hoe ik dat moet omschrijven, maar ik respecteer meer ieders eigen mening, keuze of weg. Ik denk dat ik mijn leven ondertussen weer wat op de rit heb, ik kom meer aan mijn gevoel toe.”

“De balans vind ik soms nog wel moeilijk: werken, groot huis met tuin, vier kinderen, ontspanning. Hoe combineer je dat goed? En gewoon genieten van de kleine dingen? Ik heb net vier dagen kermis gevierd in het dorp, samen met de kinderen en vrienden. Dan denk ik: er is nog heel veel dat ik wél heb.”

Ga de uitdaging aan

Door het vroege overlijden van Paul heeft Anieta uiteraard veel verdriet en zorgen gehad. “Maar achteraf ben ik toch blij dat Niek en ik zijn doorgegaan. Hadden we geen opvolger gehad, dan zou ik met het bedrijf zijn gestopt. Maar dat zou gevoelsmatig moeilijk zijn geweest; het is toch Paul zijn levenswerk. Door samen door te gaan, kregen de kinderen en ik tijd en rust om samen te rouwen en de draad weer op te pakken.”

“Ik denk dat in dit soort situaties, als zo’n groot verlies je overkomt en het bedrijf moet doorgaan, het erg belangrijk is dat je deskundige en betrokken mensen om je heen hebt. Zoals onze bedrijfsleider, de voeradviseur en de dierenarts. Vraag op tijd hulp als er iets niet lukt. En ga de uitdaging aan. Je kunt vaak meer dan je denkt.”