Foto: Anne van der Woude BoerenlevenAchtergrond

Twee jaar geleden: NVWA rukt uit voor ‘massale fraude’

Boeren zouden massaal de fosfaatwet ontduiken door te sjoemelen met de geboortes van vaarzen.

Op maandag 22 januari 2018 rukte de NVWA uit naar 100 melkveebedrijven met een bovengemiddeld aantal meerlingen. Er zou sprake zijn van gerommel met de I&R. De NVWA constateerde bij de bezochte bedrijven inderdaad een mismatch tussen papier en werkelijkheid. 45 bedrijven werden meteen geblokkeerd. De kersverse minister van landbouw, Carola Schouten, legde uit wat het motief kon zijn geweest: voordeel behalen in het fosfaatreductieplan door te manipuleren met aangiftes van geboortes bij vaarzen.

‘Cultuur van toedekken uitroeien’

Later hadden in totaal 7.700 bedrijven volgens de NVWA niet te verklaren hoge aantallen meerlingen, 2.000 hadden zelfs meer dan 10% meerlingen. De toon was gezet: duizenden boeren werden verdacht van fraude.

De minister zei erover: “Ik vind het zeer kwalijk dat bedrijven zich inlaten met fraude.’ Ze wilde een ‘cultuur van toedekken uitroeien’ en schoon schip maken, en kondigde forse sancties aan.

Omslag in stemming

Maar de meeste boeren waren zich van geen kwaad bewust. Sommigen hoorden via hun veehandelaar dat ze geblokkeerd waren. De massale blokkades veroorzaken al snel een omslag in de stemming. Waren reacties eerst vooral afkeurend over de kennelijke fraudeurs, daarna sloeg het om in ongeloof en woede.

I&R-systeem faalde

De vermeende fraude bleek inderdaad heel anders in elkaar te steken. Het I&R-systeem had tal van onvolkomenheden, er waren veel manieren om fouten te maken. Vooral bij verwerpingen, doodgeboortes, kalversterfte en import kwamen zaken soms anders in het bedrijfsmanagementsysteem dan in het I&R-systeem. Daarnaast bleek dat 2% van alle meldingen in I&R te laat was. Dat was echter nog ruim binnen de afgesproken marge van maximaal 5%.

Stukje bij beetje werden de meeste bedrijven weer vrijgegeven. De meeste blokkades waren onterecht geweest, erkende de overheid. En hoewel boeren een schadeclaim konden indienen, deed slechts een handjevol dat.

Dit artikel is te lezen in Boerderij Vandaag van woensdag 22 januari en is onderdeel van de rubriek Historisch

Beheer
WP Admin