Trouwerij in Burundi

Het mooiste deel van het feest moet nog beginnen, maar de avondklok roept. Voor het donker moet ik thuis zijn.

Mijn tweede zaterdag staat in het teken van een bezoek aan het nationale melkveehouderij onderzoekscentrum (kom ik op terug) en een trouwerij. Hiervoor moet ik naar het midden van het land. Dit betekent dat ik eerst de stad uit moet. Hiervoor moet ik drie roadblocks passeren. Door deze roadblocks is Bujumbura van de rest van het land gescheiden. De blocks zijn geplaatst om veilgheidsredenen, zo worden rebellen buiten de stad gehouden.

Vrede en veiligheid

Burundi heeft dan wel een democratisch gekozen regering en president, maar dat wil niet zeggen dat er 100 procent vrede heerst in het land. Het fanatieke deel van de niet-regerende stam is nog steeds bewapend en gebruikt die wapens te pas en te onpas. Deze rebellen houden zich schuil in het nabijgelegen Oost-Congo, waar ze het ook niet zo nauw nemen met vrede en veiligheid. Naast de normale informatie die iedereen krijgt, krijg ik nog als extra te horen: voor donker thuis. Met andere woorden: zo gauw het donker wordt, kan het buiten Bujumbura gevaarlijk worden voor zowel wit als zwart. Rebellen maken alleen onderscheid tussen goed en slecht. Met andere woorden: ben je voor of tegen ons. Ben je tegen of onbekend, dan ben je de klos.

Belevenis

De avondklok werkt in mijn nadeel. Heb ik eens de gelegenheid om een trouwerij in Afrika mee te maken, moet ik voor het donker thuis zijn. Mijn gastheer vindt dat ik het mooiste deel mis, maar goed, dan alleen maar de officiële gedeelten. Die zijn voor mij ook al een belevenis. Na het bezoek aan het onderzoekscentrum is het dus linea recta naar het dorp van de bruid en de bruidegom. Per slot mag je op een trouwerij niet te laat komen.

Ik word door de familie van de bruidegom ontvangen en krijg een stoel op de voorste rij in de feestzaal. Dit is een overdekt terras ingericht met plastic tuinmeubels en veel versiering en voorzien van een geluidinstallatie. De zaal is keurig in tweeën verdeeld met in het midden een pad dat leidt naar twee luie stoelen en een tweezitsbank. Voorin beide helften van de zaal staan een tafel met vier stoelen. Het blijkt dat de tweezits voor het bruidspaar is, de twee leunstoelen zijn voor de getuigen en de beide tafels zijn voor de wederzijdse ouders met hun secondanten.

Bruidsschat

Na het uitreiken van een fles limonade of bier (0,5 liter) aan ieder gast kan de ceremonie beginnen. Bij dit begin zijn de bruid en haar bruidsmeisjes niet aanwezig. Zij moeten wachten tot de beide vaders het eens zijn over de bruidsschat. De hele ceremonie duurt vijf kwartier en gaat met veel stemverheffing gepaard. De vader van de bruidegom voelt zich genomen. De avond voor de bruiloft was hij het eens geworden over het aantal koeien en nu heropent de vader van de bruid ineens de onderhandelingen omdat hij nog wat goede gaven bij zijn dochter heeft ontdekt. Dit spel duurt ongeveer een uur en na vier keer het geluid van een loeiende koe uit de luidspreker zijn ze het eens: vier koeien.

De flessen worden geheven en de bruid wordt geroepen. Enkele ogenblikken later schrijdt de oogverblindend mooie bruid met haar gevolg binnen en wordt de ceremonie voortgezet. Eerst krijgen het bruidspaar en hun getuigen lange rietjes en moeten ze uit de in het midden staande pot met speciaal bier drinken. Dit ritueel herhaalt zich vele malen, de vaders met hun adviseurs, de moeders met hun secondanten en dan de naaste familie. Dan is het tijd voor de felicitaties.

Avondklok

We vertrekken naar de kerk die midden op de campus van de landbouwuniversiteit staat, ettelijke kilometers verderop. Hier wordt het huwelijk ingezegend met veel gezang, geklap en uiteraard de bijbehorende gebeden en veel (gefluisterde) goede raad van de priester aan het bruidspaar. Nu begint het mooiste deel van het feest, wordt mij gezegd. Maar helaas, ik moet weg. De avondklok wacht niet.