‘Samenwerking tussen de politieke partijen’

Het demissionaire kabinet mag blijven proberen om meerderheden te vinden voor ingezet beleid. Nederland gaat dus niet (verder) op slot. Samenwerking waar dat kan, is het credo. Dat is in tijden van polarisatie eigenlijk best onverwacht, maar verstandig is het wel. Controversieel verklaren kan immers grote gevolgen hebben.

Verschillen met 2021

Zo legde de toenmalige Tweede Kamer begin 2021 het mestbeleid stil, toen kabinet Rutte III was gevallen over de toeslagenaffaire. Dit had ingrijpende en negatieve gevolgen voor de onderhandelingen in Brussel over de derogatie.

Nu gaat het anders. Niet alleen bij het klimaatbeleid waar partijen mee door willen, ook over landbouw- en natuuronderwerpen werd besloten dat het kabinet door mag. Pogingen van PVV, BBB en een enkele keer van SGP strandden.

Het kabinet mag dus door met het stikstofbeleid, tenminste met dat deel dat op de rails staat, zoals de opkoopregelingen. Maar niet met het vervroegen van de deadline naar 2030. Dat staat in een wetsvoorstel dat nog niet was ingediend en dat er nu ook niet meer komt. Gelukkig maar, de doelstelling was onrealistisch.

Uitzondering is geurhinder veehouderij

Een enkele uitzondering maakt de Kamer wel: over geurhinder uit de veehouderij mogen de komende tijd geen besluiten worden genomen. Dat is aan een volgend kabinet. Voor de veehouderij betekent dit in ieder geval uitstel van mogelijk lastige maatregelen.

De ruimte die de Kamer het kabinet geeft, lijkt een voorbode voor de verkiezingen. Bijna alle partijleiders zeggen in hun verkiezingscampagne dat ze vooral willen samenwerken. En dat is precies wat nu in de Kamer moet gebeuren. Het demissionaire kabinet heeft geen meerderheid in de Eerste Kamer en wordt daar dus al gedwongen om samenwerking te zoeken.

Samenwerking ook nodig na verkiezingen

Dat samenwerking nodig is, zal ook na de verkiezingen niet anders zijn. Om een langdurige standstill van het beleid te voorkomen, is het verstandig om onderwerpen niet controversieel te verklaren. Daarmee kan per onderwerp gewerkt worden aan beleid met voldoende politiek draagvlak. Dat gaat langzamer dan wanneer er in beide Kamers ruime meerderheden zijn. Maar van stilstand is dan in ieder geval geen sprake.