‘PAS-melders na vijf jaar onzekerheid nog steeds in de knel’
Sinds de uitspraak van de Raad van State in 2019 dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet als basis voor toestemming voor activiteiten mag worden gebruikt, verkeren ruim 3.000 boeren in onzekerheid. De overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen door versneld en pragmatisch te handelen om de vergunningsproblematiek van de PAS-melders op te lossen.
Het is inmiddels vijf jaar geleden dat de PAS-melders in de illegaliteit terechtkwamen na de uitspraak van de Raad van State op 29 mei 2019. Sindsdien verkeren ruim 3.000 boeren nog steeds in onzekerheid door bureaucratische obstakels. Ondanks de belofte van de overheid om de situatie te verhelpen, worden legalisatieverzoeken steeds vaker om futiele redenen afgewezen.
Legalisatieverzoeken kunnen worden afgewezen omdat destijds in de registratie is aangegeven dat de feitelijk bestaande situatie werd gemeld. De overheid vindt dit nu geen ‘wijziging ten opzichte van de referentiesituatie’. Het probleem hierbij is dat legalisatieverzoeken geen officiële procedures zijn. Als je het er niet mee eens bent, kun je geen bezwaar maken. Je kunt alleen je gelijk afdwingen door illegaal te blijven en bij toekomstige dwangsommen naar de rechter te stappen. Dit is niet de houding die je mag verwachten van een overheid die haar fout erkent en belooft het probleem op te lossen. In alle gevallen kon de PAS-melder destijds niet anders dan een melding doen. De melders hebben dus te goeder trouw gehandeld.
Huidige problematiek is tweeledig
Het huidige probleem is tweeledig. Ten eerste zijn de boeren zonder vergunning illegaal, wat hen belemmert in hun bedrijfsvoering. Ontwikkelingen stagneren, er wordt geen vergunning verleend en financiering is moeilijk te verkrijgen. Ten tweede worden onvoldoende concrete stappen genomen om de beloofde stikstofruimte vrij te maken. Vorige maand was de tussenstand dat voor slechts zeven PAS-melders inmiddels voldoende stikstofruimte was gevonden. Hierdoor blijven boeren in onzekerheid.
De overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen door versneld en pragmatisch te handelen om de vergunningsproblematiek van de PAS-melders op te lossen. Het afgeven van voorlopige vergunningen is niet mogelijk.
Een andere benadering, zoals het toepassen van feitelijke compensaties van de stikstofdepositie, bijvoorbeeld door landbouwgrond in de buurt van natuurgebieden tijdelijk niet meer te bemesten, is wellicht een beter alternatief. Dit gebeurt al in Overijssel en helpt de druk van de handhavingsdossiers te verminderen, maar het is geen structurele oplossing.
Duidelijk plan
Er moet een robuust en effectief plan komen voor het vrijmaken van stikstofruimte, zodat de boeren weer perspectief krijgen. Dit vergt dat de overheid concrete en haalbare maatregelen neemt om de beloofde stikstofruimte daadwerkelijk beschikbaar te maken. Alleen dan kunnen de PAS-melders uit hun huidige impasse worden gehaald en weer met vertrouwen naar de toekomst kijken.
Het probleem is de eerste kamer. Die is bedoeld om wetten goed te keuren. Dat werkte vroeger best goed maar tegenwoordig is die eerste kamer ook politiek geworden. Slechte wetten ( die slecht in elkaar zitten) worden goedgekeurd en goede afgekeurd. Hierdoor krijg je dat rechters steeds vaker de beslissing moeten maken en dat is fout.
“In de knel”
Die term herken ik direct.
Iedereen zit op zijn eigen manier in de knel
De een door de Pas, de ander door fosfaat.
Gelukkig hebben pasmelders een overheid die pasmelders gezien hebben en voor hen een oplossing willen bieden
Dat is bij fosfaatknelgevallen nog niet gebeurd.
Het is wel opmerkelijk dat de overheid op 1 juli 2015 grote aantallen dieren via de Pas gelegaliseerd heeft
Die dieraantallen kregen op 2-7-2015 gratis fosfaatrechten terwijl bedrijven die wel een vergunning hadden in een beperkt aantal gevallen zwaar gedupeerd zijn door de invoering van fosfaatrechten.
Daarmee bedoel ik geen boeren die een tiental koeien tekort kwamen, maar veehouders die het hoofd niet boven water konden en kunnen houden door de invoering van fosfaatrechten voor gelegaliseerd vee.