Onduidelijkheid troef in EU-plan middelenreductie

Spanje probeerde als voorzitter van de Europese Unie nog een compromis te bereiken, waar een meerderheid van de lidstaten mee kan leven. Maar hoe dat verder gaat, is ongewis, nu het Europarlement zich tegen de voorstellen heeft gekeerd.

Evenmin is duidelijk of de Europese Commissie verder gaat met haar plannen, zo blijkt uit een brief van landbouwminister Piet Adema aan de Tweede Kamer. Hij schetst dat de lidstaten verdeeld zijn. Nederland is er voor om vast te leggen hoeveel het middelengebruik naar beneden moet. Maar een meerderheid van de lidstaten wil zich niet binden aan Europese doelen.

Toelatingsregels aanpassen

Nederland kreeg tot nu toe weinig steun van andere lidstaten voor het idee om de toelating van laagrisico-middelen te versnellen. Daarvoor moeten de toelatingsregels worden aangepast. Adema zegt teleurgesteld te zijn over de opstelling van het Europees Parlement. De meerderheid van de Europarlementariërs wil dat de Europese Commissie de Verordening over Duurzaam gebruik Gewasbeschermingsmiddelen intrekt. Hoe het nu verder gaat, is onduidelijk.

Voordat het Europees Parlement tot de afwijzing kwam is er op hoog ambtelijk niveau tussen de lidstaten overleg gevoerd over de verordening, waarin staat dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in 2030 met de helft moet zijn gereduceerd. Hoe die reductie moet plaatshebben is onderwerp van discussie. Terwijl Nederland aanstuurt op verkleining van de milieurisico’s, stuurt voorzitter Spanje in een compromis aan op vermindering van het gebruik in kilo’s.

Inzet actieplannen

Lidstaten zouden – nog steeds volgens het compromisvoorstel – aan de hand van actieplannen laten zien wat ze doen aan de vermindering van het gebruik. Tegelijk zouden er geen bindende doelen worden gesteld voor de lidstaten.

De Europese Commissie had al water bij de wijn gedaan, waar het gaat om de aanwijzing van gevoelige gebieden, waar geen middelen meer gebruikt zouden mogen worden. Aanvankelijk leek het erop dat in geheel Nederland geen chemisch gewasbeschermingsmiddel meer zou mogen worden gebruikt, onder het voorgestelde regime.

Meest risicovolle middelen

In het compromisvoorstel wordt wel een verbod ingesteld voor het gebruik van de meest risicovolle middelen in Natura 2000-gebieden, wat betekent dat in die gebieden alleen nog duurzame (zoals biologische) landbouw mogelijk is. Verder zou het gebruik van de meest risicovolle middelen worden verboden buiten de land- en bosbouw.

Adema vindt dat de Europese Commissie de mogelijkheid moet hebben om lidstaten te dwingen actie te ondernemen. Het compromis waaraan Spanje werkte, leidt tot te veel vrijblijvendheid, zegt de minister.