Actiegroep MOB: wij staan schaak in beweidingszaak

De hoogste bestuursrechter in Den Haag moet bepalen in hoeverre de provincie Overijssel terecht afziet van handhaving op een vergunning voor beweiden en bemesten. De zaak is vooral een invuloefening. Dat zei jurist Valentijn Wösten namens actiegroep MOB dinsdag in de behandeling van de negen zaken van Overijsselse boeren.

De Raad van State bepaalde vorig jaar al dat beweiden en bemesten in principe via intern salderen kan worden ‘weggestreept’ en dat dus geen natuurvergunning nodig is. Daarom hoeft er ook niet te worden gehandhaafd.

Wösten is het niet eens met de uitspraak, en hij ziet ook nog wel aanknopingspunten om daar principieel tegenin te gaan. Maar veel kansen zag hij niet om in de zaken die dinsdag door de Raad van State werden behandeld, zijn gelijk te halen. “Ik sta gevaarlijk schaak, zo niet schaakmat”, constateerde hij.

Bij de negen zaken was het de vraag in hoeverre landbouwpercelen op de referentiedatum ook al werden gebruikt voor beweiden en/of bemesten. Als de percelen toen niet werden beweid of bemest, en nu wel, is alsnog een vergunning nodig.

Luchtfoto’s en bodemkaarten

De provincie haalde oude luchtfoto‘s, satellietbeelden en bodemkaarten uit de kast om per situatie te bezien of nog kon worden vastgesteld dat sprake was van beweiding en bemesting. In een aantal gevallen kon dat inderdaad. Van andere percelen werd vastgesteld dat er geen grasland was en in een aantal situaties bleef de vraag onbeantwoord.

Wösten zegt dat de rechter in eerdere uitspraken wel heel gemakkelijk voorbijgaat aan het feit dat bemesting ongeveer een derde van de stikstofemissie in Nederland veroorzaakt. Hij zegt ook dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) niet controleert hoeveel die emissie is. Het zou best kunnen, suggereert hij, dat die stikstofneerslag op natuurgebieden als gevolg daarvan hoger is dan volgens de regels is toegestaan.

‘Wantrouwen in plaats van vertrouwen’

Staatsraad Aaldert ten Veen (de rechter bij de Raad van State) constateerde dat Wösten kennelijk uitging van ‘gezond wantrouwen’ in plaats van ‘gezond vertrouwen’ over de uitrijgewoonten van veehouders. Advocaat Sara van Winzum, die namens de provincie optrad, zei dat de NVWA wel degelijk controleert op mest uitrijden en op de vraag of boeren zich houden aan de normen.

Staatsraad Van Veen verwacht zeker zes weken nodig te hebben voor hij in de negen zaken een uitspraak doet.