‘Mindset maakt het verschil’

Mat, nog net niet murw geslagen. Zo kun je de huidige stemming onder het gros van de melkveehouders wel kenschetsen. Continue maatschappelijke druk, negatieve publiciteit, dreiging van generieke krimp, ingezette opkoopregelingen en onzekerheid over milieu-investeringen eisen hun tol. Extreem hoge mestafzetkosten maken stoppen voor menigeen ineens een reële optie.

De tegengestelde belangen tussen die van de veehouders en die van de periferie slaan een bres in het groene front. De geestelijke weerbaarheid van de veehouders holt achteruit, de lol is er af bij velen. Menig rundveehouder klinkt dit heel erg bekend. Maar het is ook exact de beschrijving van de situatie in de varkenshouderij rond 2000.

Er is lering te trekken uit hoe de varkenshouderij, en eerder de pluimveehouderij, het saneringsspook van zich af kon schudden. Beide sectoren floreren nu weer, zie de inkomenscijfers over de laatste jaren. Hoe is die verbetering tot stand gekomen?

Maak je niet druk om de issues waar je geen invloed op hebt

Ten eerste is de onderlinge stammenstrijd daar verdwenen, er is nog maar één geluid vanuit één belangenbehartiger. Overheden kunnen daardoor niet meer de verdeel en heers-kaart spelen. Daarbovenop zijn alle maatschappelijke issues aangepakt in de afgelopen twintig jaar. Dierenwelzijn? Nagenoeg de hele sector produceert onder Beter Leven-keur. Daarmee is de hoogrenderende binnenlandse vers vlees- en eierenmarkt formeel niet, maar feitelijk wel afgeschermd voor import. Dat is een stevige bodem in het verdienmodel.

Mest? Alle mest die niet op eigen land kan, is afgedekt met export- of verwerkingscontracten. Stank? Hoera voor de luchtwasser! Of die het beloofde ammoniakrendement haalt is soms de vraag, maar die puisten achter de stallen halen wel alle stof weg, en daarmee de stank. Je kunt weer recreatief fietsen in gebieden met veel intensieve veehouderij.

De blijvers lieten zich niet gek maken door de onmogelijkheden

De trots is in deze sectoren ook weergekeerd. Kijk maar naar recente afleveringen van ‘Keuringsdienst  van Waarde’. Vér bovengemiddeld grote pluimvee- en varkenshouders openen hun deuren en leggen uit wat ze doen. Volledig transparant, zonder dat er enige weerklank volgt. Er is eerder bewondering op de sociale media; dat was weleens heel anders.

Ook opvallend: de blijvers lieten zich niet gek maken door de onmogelijkheden. Ze bleven zoeken hoe ze, door in te spelen op – naderend – beleid, het bedrijf konden laten groeien. Stilletjes zijn bedrijven in schaal verveelvoudigd op plekken waar niemand dat mogelijk achtte. Toegegeven, je kunt makkelijker een ton zeer risicovol investeren in innovatieve technieken als dat maar 5% van de investering is. Bij rundvee nemen dat soort bedragen een fors grotere hap uit de beschikbare middelen.

Het is dus vooral de mindset. Maak je niet druk om de grote issues waar je geen rechtstreekse invloed op hebt. Als de helft van de bedrijven in een moeilijk parket zit, of het gaat om mestrechten, PAS-vergunning of intern salderen, is er altijd een uitweg. Maar niet voor degenen die bij de pakken neerzitten en de handdoek in de ring gooien.