Mais is hier een onzeker gewas

De kostprijs van mais, inclusief landhuur, is op mijn bedrijf in Hongarije €442 per hectare. Dat is niet veel, maar je moet hem wel eerst oogsten voor er winst is.

Voor de oogst van de mais schakelen we altijd een loonwerker in. Want voor de prijs die hij vraagt, €48 per hectare, kan ik geen combine laten draaien. Hij kan er wel mee uit en rijdt voor dat geld graag met een grote John Deere 2056 mijn mais af.

Zomerloonwerk

In het noorden van Hongarije zitten enkele grote zomerloonwerkers. Onze loonwerker oogst nagenoeg continu met vijf combines van half juni (de gerst) tot half september (de zonnebloemen). Daarna begint de rustiger periode. Voor het combinen van mais heeft hij slechts twee klanten en dat is leuk.
Zodra de oogst start, komt de machine naar onze hof en rijdt enkel als wij dat willen. Er is nog wel een loonwerker die het combinen graag zou overnemen, maar die laat zijn Claas Mega 204 pas voor €67 per hectare draaien.

Kostprijs €442 per hectare

De kostprijs van een hectare korrelmais is laag. De huur van de duurste grond is €100. Aan meststoffen ben je €122 kwijt, aan zaaizaad €48, brandstof €80, onkruidbestrijding €44 en voor dorsen betaal je €48. De subsidie van €100 per hectare laat ik buiten beschouwing. Die jaagt de huurprijs alleen maar omhoog en geeft daardoor een bijna nul-operatie.

De gedorste mais had de laatste 3 jaar rond de 17-20 procent vocht, dus waren er geen torenhoge droogkosten. Buiten de afschrijvingen en de lonen brengt dat de kostprijs op €442.

Deze scherpe kosten zijn deels het gevolg van 4 jaar relatieopbouw en teeltervaring. Voor alle duidelijkheid: €442 is niet veel, maar je moet hem nog altijd eerst geoogst hebben eer er winst is. Je kunt nog zo’n lage kostprijs hebben: met de sterk schommelende opbrengsten hier blijft het rendement onzeker en onstabiel. Dat is iets wat we in Nederland of België veel minder kennen.

Opbrengst grote jaarverschillen

De opbrengst varieert sterk door de jaren, met pieken en dalen. Je kunt hier per periode van 4 jaar rekenen op 1 jaar 12.500 kilo, 1 jaar 11.500, 1 jaar 7.500 en 1 jaar minder dan 2.000 kilo per hectare. Deze waarden worden bepaald door het klimaat, niet enkel door de producent.

Vorig jaar is de mais in deze streek verdroogd. Al voor de bloei was hij zwaar aangetast door de droogte. Bij ons was dat een ramp. Bij de buurman zijn honderden hectaren gehakseld zonder dat er kolf in de mais zat. Probeer daar dan maar eens een koe melk op te laten geven!
Göddölö had de geoogste korrelmais vooraf verkocht aan een graanstockagefirma. Het heeft het reeds verkochte gedeeltelijk (tegen een veel hogere prijs) terug moeten kopen om bij de kolfloos geoogste snijmais te mengen. Ellende alom. Maar ja, wat maakt dat uit op een staatsbedrijf? Hier duwt de staat de staat verder.

Experimenteren voor betere resultaten

Zijn er nog uitdagingen om na het kostenplaatje naar beneden gehaald te hebben, de opbrengst te verbeteren? Jazeker, maar met wat voorbehouden.

Dubbelrij-zaaien biedt mogelijk topresultaten, maar het is en blijft experimenteel. Door een technisch perikel bij onze nieuwe machine in 2005 ging de zaaidichtheid per hectare plots naar beneden van 85 naar 55.000 zaden. Toen we dit na 1 hectare merkten was het te laat. We herzaaiden deze hectare 10 centimeter naast de vorige met nog eens 55.000 zaden per hectare en zo ontstond het effect van dubbelrij. De Dekalb 440-dubbelrij bracht dat jaar rondom 19.000 kilo per hectare op. Een Claas Mega 204 kwam er haast niet doorheen. Het normaal gezaaide deel van het veld bleef steken op 12.500 kilo (beide bij 18,5 liter vocht).

Dit jaar heb ik het op 1 mei op hetzelfde perceel gewaagd een gedeelte dubbel te zaaien op 2 x 45.000 zaden per hectare. Daarnaast heb ik een test ingezet met een laatrijp Limagrain-ras dat zonuren vraagt om te zien wat het effect daarvan is op onze grond.

Foto’s: Patrick Feliers / Szolt en Norbert Maté