Helft minder ammoniakuitstoot rond Natura 2000-gebieden

In zones van 500 meter rond stikstofgevoelige natuur ligt de ammoniakuitstoot fors lager dan daarbuiten. De reden: de landbouw is daar al veel extensiever.

In zones van 500 meter rond stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden is de gemiddelde ammoniakuitstoot uit de landbouw per hectare ongeveer de helft van de gemiddelde uitstoot in landbouwgebieden daarbuiten. Dit verschil komt doordat de landbouw in deze gebieden al extensiever is. Bovendien daalt de uitstoot. Dat blijkt uit cijfers van het Compendium voor de Leefomgeving over de jaren 2010-2021.

In de directe omgeving van een Natura 2000-gebied zijn relatief meer ‘overige’ graasdierbedrijven te vinden, zoals bedrijven met jongvee, vleesvee of schapen. Ook zijn er binnen de 500 meterzone meer bedrijven met agrarisch natuurbeheer, recreatie, verbrede landbouw of biologische bedrijfsvoering. Deze bedrijven produceren gemiddeld 30% minder dan het landelijk gemiddelde. Daarnaast stoppen meer bedrijven in de eerste schil rond een Natura 2000-gebied.

Uit onderzoek blijkt dat van de ammoniakuitstoot van landbouwbedrijven binnen de 500 meterzone van Natura 2000-gebieden relatief veel in de natuur terechtkomt. Dit betekent dat elke extra kilogram reductie van deze uitstoot in de 500 meterzone effectiever is dan daarbuiten.

Lees verder onder de grafiek

Overgangsgebieden zijn de 500 meter zones rond Natura 2000-gebieden. Overige landbouwgebieden liggen buiten deze zones.

Uitstoot 9% gedaald tussen 2010 en 2021

De ammoniakuitstoot in Nederland is zowel binnen als rondom Natura 2000-gebieden tussen 2010 en 2021 met 9% gedaald. Binnen of direct naast deze natuurgebieden liggen soms nog enkele landbouwbedrijven of -percelen. Omdat dit er niet veel zijn, is de gemiddelde uitstoot van de landbouw daar laag, circa 8 kilogram per hectare. In de omliggende 500 meterzone is de gemiddelde ammoniakemissie van de landbouw per hectare twee keer zo groot. In andere landbouwgebieden is de gemiddelde uitstoot 35 kilogram per hectare. Ook daar is sprake van een dalende uitstoot tussen 2010 en 2021, vergelijkbaar met de afname in en rond Natura 2000-gebieden.

Hoogste emissies in Gelderland en Overijssel

De gemiddelde ammoniakuitstoot per hectare in landbouwgebieden buiten de 500 meterzone van een stikstofgevoelig Natura 2000-gebied verschilt sterk per provincie. De emissies zijn het hoogst in Gelderland en Overijssel. De daling van de gemiddelde ammoniakuitstoot per hectare is het grootst in Limburg, Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel. De sterkere reductie in Noord-Brabant en Gelderland komt vooral door het gebruik van emissiearme technieken bij stalsystemen, zoals luchtwassers. Ook moesten stallen in Noord-Brabant en Limburg aan aanvullende eisen voldoen. Tot slot heeft de subsidieregeling voor de sanering van varkenshouderijen een (kleine) rol gespeeld in de uitstootdaling.