‘Graan geeft rendement op de langere termijn’

De over oogst 2020 is er. We geven voor de veertiende keer inzicht in hoe de uitbetaalprijzen van de ene collecteur zich verhouden tot die van een andere. Belangrijkste conclusie: het prijsniveau van oogst 2020 is een stuk hoger dan het jaar ervoor.

Net zoals we dat ieder jaar voor de uien en de aardappelen doen. Dat vergelijkbaar maken van wat in de verschillende pools wordt uitbetaald blijft nodig. Zomaar even de bedragen naast elkaar zetten van wat de poolbeheerders aan het eind van de rit bekendmaken, geeft namelijk geen precies beeld van de verkoopprestaties. Niet dat de bedrijven niet genoeg informatie geven of zaken verzwijgen, ze doen het alleen allemaal net even anders. Voor de zuivere vergelijking moeten de cijfers daarom een keer door de molen gehaald worden. Dat doen we behalve met de graanpools ook met de uienpools en ook al bijna 30 jaar met de aardappelpools.

Over de graanpools voor 2020: de verschillen zijn maar klein. Tussen de de beste en minste betaler zit op zijn hoogst 7 à 8% verschil. Tegen de achtergrond van de relatief goede prijzen van afgelopen afzetseizoen gaat het bij een gemiddelde opbrengst om maximaal € 130 à € 150 per hectare.

De verschillen tussen de kort- en langlopende pools zijn groter, iets boven de 10%. Van de kortlopende pools vanaf de oogst gaan we daarom niet veel meer zien.

Hoe dan ook is er amper reden om op basis van deze verschilpercentages op hoge toon de mindere uitbetalers op het matje te roepen. Zeker niet bij een laag salderend gewas als graan; bij uien en aardappelen tikt een verschil van 10% in de regel veel zwaarder aan.

Rendement graanteelt

Uit becijferingen van de zuidelijke coöperatie CZAV blijkt dat als je werkelijk alles rekent (ook pacht en mechanisatie) de graanteelt eerder een noodzakelijk kwaad is dan dat het een directe bijdrage levert aan het rendement. Zeker wanneer – heel verstandig met het oog op de langere termijn – het stro wordt ingewerkt in plaats van verkocht. De CZAV-deelnemers aan de Britse tarweteeltwedstrijd YEN, met gemiddeld 13,2 ton per hectare, kwamen bij de huidige poolprijs uit op een netto rendement van +€ 400 per hectare. Let op: de gemiddelde opbrengst bij de CZAV is bijna 4 ton/ha of wel € 800/ha lager.
Twintig cent per kilo heb je voor tarwe zeker nodig, hoor je zeggen. Inderdaad, om bij een gemiddelde opbrengst en bij het tellen met alle kosten op nul uit te komen. De rest van de marge moet komen uit de bijdrage van graan aan een blijvend productieve bodem, waarop wél direct renderende teelten topopbrengsten kunnen geven.

Lees het complete artikel over graanpoolprijzen in Boerderij-editie Akkerbouw nr. 40 (29 juni 2021).