‘Gewasbescherming wordt puzzel’

Welke manieren blijven over om je gewas te beschermen? Die vraag houdt akkerbouwers, fruittelers en tuinders steeds meer bezig.

Er zijn steeds minder chemische middelen beschikbaar, door diverse oorzaken. Van sommige middelen is of wordt de toelating ingetrokken, terwijl nieuwe middelen uitblijven. Ofwel omdat ze niet door de toelatingsprocedure komen, ofwel omdat het voor de producenten niet lucratief is om deze procedure in te gaan.

Tegelijk neemt de druk vanuit de omgeving toe. Actiegroep Meten=Weten won onlangs een zaak over lelieteelt bij natuurgebieden en afgelopen week was er alweer een rechtszaak, nu met als inzet een verbod op 14 concrete middelen.

Spuitvrije zone

Er is ook een andere kant: door alle maatregelen zou je mogen verwachten dat er steeds minder middel overwaait van percelen naar nabij liggende woningen. Om die reden komt er nu een onderzoek of die spuitvrije zone tussen (nieuwbouw)woningen en landbouwpercelen niet wat kleiner kan. Nu is die standaard 50 meter. Dat kan telers en gemeentes die krap in de ruimte zitten wat extra lucht geven.

Een interessant initiatief. Maar wel met risico’s: wat als uit dit onderzoek blijkt dat die 50 meter zone eigenlijk te klein is? Moet het dan breder? Bovendien lijkt de deur hiermee open te gaan naar een systeem met afstandsnormen per teelt. Dat leidt tot meer regeldruk, onduidelijkheid en gedoe.

Deze discussie over de afstandsnorm is het meest actueel in het Rivierengebied. Fruittelers in die regio zitten klem. Maar niet alleen daar. En niet alleen vanwege de vierkante meters. Op de bijeenkomst van Agractie met minister Femke Wiersma, vorige week in Markelo, uitte een fruitteler zijn grote zorg over het verdwijnen van middelen. “Nog even en er is geen perenteelt meer in Nederland”, was zijn noodkreet. “Chemische middelen verdwijnen en groene middelen zijn ofwel nog niet toegelaten of ze werken niet.”

Groene middelen

Hij legt de vinger op een gevoelige plek: groene middelen. Is het heil daarvan te verwachten? Nee, of in ieder geval niet helemaal. Groene middelen – voor zover je die over één kam mag scheren – werken minder effectief bij het bestrijden van plagen. Wil je echt af van chemie, dan is een systeemswitch nodig, zegt men hierover bij het project Weerbaarheid in praktijk, waar ook LTO bij betrokken is. Er is meer nodig dan andere middelen, zoals resistente rassen, inzet van precisietechniek en goed werkende biostimulanten.

En zo komen we bij nog zo’n bijzonder en soms heikel thema: biostimulantia. Wat zijn dat eigenlijk en wat kun je er van verwachten? Boerderij.nl brengt vandaag een uitgebreid verhaal over. Een van de conclusies: er is een waar oerwoud aan producten, en de werking is vaak discutabel. Er is weinig gereguleerd en iedere aanbieder kan allerlei vage claims aan zijn product hangen. Belangrijk: biostimulantia vallen niet onder regels voor gewasbeschermingsmiddelen, maar staan te boek als meststoffen. Ze worden daarom veel minder streng getoetst. Gelukkig is het niet allemaal kwakzalverij, is ook de boodschap. Er zitten pareltjes tussen. Maar je moet ze weten te vinden.

Kortom, voor telers zijn er steeds minder kant-en-klare oplossingen en steeds meer puzzels. Niet eenvoudig om daarmee te dealen. En dat is zacht uitgedrukt.