Een colonne trekkers in Friesland. Door het verkeer lam te leggen, wilden boeren aandacht genereren voor hun zaak. - Foto's: Misset BoerenlevenAchtergrond

Foto’s | Met trekkers protesteren gebeurde in 1974 voor het eerst

Protesteren gebeurde vroeger aan overlegtafels. In 1974 bleek dat niet langer houdbaar. Boeren pakten hun trekkers en legden het verkeer plat.

Om hun ongenoegen te uiten over de stikstofplannen van de overheid, gaan boeren weer massaal demonstreren. Daarbij maken ze gebruik van spandoeken met ludieke teksten. En van hun trekkers. Deze manier van demonstreren werd in Nederland voor het eerst toegepast in 1974. Eerder hadden Franse boeren het al op deze manier aangepakt maar in Nederland vond men dat toch te mal. Aan de andere kant, vrachtwagenchauffeurs hadden het verkeer regionaal al eens platgelegd met hun grote wagens en ook het MKB was al eens met voertuigen de weg op gegaan. De publieke opinie was positief, de maatschappij kon zich wel vinden in deze aanpak.

Lees verder onder de foto‘s, onderaan dit artikel nog meer beelden van boerenprotesten in 1974

De garantieprijzen stonden onder druk, boeren konden er niet mee uit de voeten.
De garantieprijzen stonden onder druk, boeren konden er niet mee uit de voeten.

Geen vernielingen tijdens boerenprotest 1974

Toen de onvrede in agrarische Nederland in 1974 richting het kookpunt ging, was het besluit dan ook snel genomen. Boeren gingen ook de straat op. Mét hun trekkers. In het hele land blokkeerden ze wegen en stond het verkeer urenlang muurvast. Van vernielingen was geen sprake, de acties waren heftig maar goed georganiseerd.

De boodschap aan toenmalig landbouwminister Fons van der Stee was helder.
De boodschap aan toenmalig landbouwminister Fons van der Stee was helder.

Boerenprotest ook gericht tegen belangenorganisaties

De trekkeracties in 1974 beperkten zich niet tot één dag. En ze waren ook niet louter en alleen gericht tegen de overheid. De acties golden ook de eigen belangenorganisaties. Die kwamen onvoldoende op voor hun leden, aldus de aangesloten boeren. Dat zat zo: het landbouwbeleid had gezorgd voor overproductie. Over de manier waarop, verschilden de meningen. Beleidsmakers vonden dat de garantieprijzen te hoog waren ingesteld. Dat had boeren ertoe aangezet steeds meer te produceren om meer te verdienen. Boeren zelf vonden dat de garantieprijzen juist te laag waren waardoor zij zich genoodzaakt zagen aan schaalvergroting te doen. Hoe dan ook, de pakhuizen en koelcellen lagen bomvol met opgekochte boerenproducten. Termen als boterberg, vleesberg en melkplas dateren uit die tijd.

Behalve trekkers gebruikten boeren her en der ook melkbussen om wegen te blokkeren.
Behalve trekkers gebruikten boeren her en der ook melkbussen om wegen te blokkeren.

Boerenprotest met trekkers

Om de productie af te remmen, was het landbouwbeleid erop gericht de garantieprijzen te verlagen. Al twee jaar viel het voor boeren tegen. Dat de belangenorganisaties hier niet dwars voor gingen liggen, pikte de boerenachterban niet. Tot die tijd was altijd geprotesteerd door aan allerlei overlegtafels het ongenoegen kenbaar te maken. Dat was in 1974 niet langer genoeg om de onrust in te dammen. Boeren passeerden hun standsorganisaties en namen zelf het heft in handen. Of beter gezegd: het trekkerstuur. Hun spandoeken voorzagen ze van teksten als: ‘Niet langer lullen in de stad van manneke Pis, anders gaan de boeren naar de verdommenis.’

Voor het eerst met trekkers de snelweg op.
Voor het eerst met trekkers de snelweg op.

Boerenprotest had succes

In meer landen waren acties aan de gang. Alles tezamen leidde dat ertoe dat de Europese Commissie de prijzen voor de hele EG met gemiddeld 10% verhoogde. Ook kwam er de toezegging dat de belangenbehartiging anders georganiseerd zou gaan worden. Intussen was er ook nog iets anders gebeurd: het besef was ingedaald dat je met grootschalig demonstreren iets in gang kon zetten. Het jaar erop, pakten boeren opnieuw hun trekkers.

Lees meer over het stikstofbeleid

Boeren waren wel klaar met al dat praten en overleggen. Dit spandoek maakte dat duidelijk.

De landbouworganisaties deden niets voor boeren, zo vonden de leden. De protesten waren ook tegen hen gericht.

Op weg naar het Utrechtse Galgenwaard-stadion waar een enorm protest zou plaatsvinden.

Het was niet toegestaan maar ze deden het toch. Boeren reden met hun trekkers het binnenhof op.

Het kabinet Den Uyl was niet van plan iets te veranderen aan het landbouwbeleid.

Ondanks de massale opkomst en de woede, kwam het nergens tot vernielingen.

Een grensovergang bij Dinxperlo werd geblokkeerd. Er kon niemand meer in of uit.

Op het binnenhof gingen de spandoeken omhoog.

Vanwege de grote aantallen boeren die in aantocht waren, was er voor de zekerheid beveiliging.

Niet sjiek, wel een duidelijk signaal.

Bij de Galgenwaard verzamelden zich 30.000 boeren. Binnen was de situatie explosief. Sprekers van de overheid en de landbouworganisaties werden uitgejoeld.

Trekkerblokkade in 1974 in Doetinchem.

Beheer
WP Admin