Europese melkprijs blijft op hoog niveau

De Europese melkprijs is in 2025 bijna anderhalf keer zo hoog dan in 2014. Dat verwacht de Europese Commissie in de EU Agricultural Outlook 2024-35. Het historische hoogtepunt dat de melkprijs in 2022 bereikte, wordt niet geëvenaard in de komende tien jaar.

Hogere melkprijzen zijn mogelijk doordat de kaasprijzen gestaag stijgen als gevolg van een grotere vraag naar melkvet en het krappe aanbod ervan in de EU. Boter lijkt op een iets lager prijsniveau uit te komen, maar de EC verwacht dat het door de concurrentie van vet nog steeds op een hoog prijsniveau zal blijven. De vraag naar zuivel in de Europese Unie blijft sterk en zorgt voor een stabiele afzetmarkt van Europese zuivel. Met jaarlijks 2 kilo meer zuivel verbruik per hoofd van de bevolking, blijft de vraag robuust. De EC ziet een verschuiving van het consumptiepatroon naar zuivelproducten met minder vet en suiker.

De melkaanvoer is de afgelopen tien jaar bijna 10 miljoen ton toegenomen. Voor de komende tien jaar voorziet de EC krimp van 3 miljoen ton. De absolute hoeveelheid krimpt naar verwachting in 2027, als de daling van het aantal melkkoeien niet meer gecompenseerd kan worden door toenemende melkgift. Uiteindelijk zal de melkaanvoer gemiddeld met 0,2% per jaar dalen. Daarin ontstaan regionale verschillen. Met name in oostelijke EU-landen zoals Polen stijgt de melkproductie. Ambitieuze milieudoelstellingen beperken de aanvoer in met name West-Europese landen zoals Nederland, België en Denemarken.

Veranderend consumptiepatroon

Europees gezien heeft kaas een belangrijke rol in de zuivelproductie. Dat belang neemt in de komende periode toe. Door de recente inflatie is de Europese consumptie van kaas vertraagd gestegen, maar die kan toch nog bijna een half procent per jaar toenemen.

Ook voorspelt de EC een toename van de kaasexport met bijna 1% per jaar tot 2035. Dat gaat ten koste van het aandeel consumptiemelk, waarvan minder zal worden gekocht door Europeanen. De EC voorziet een stijgend belang van wei-derivaten doordat consumenten zich meer richten op gezondere voeding. Daarin zit voor de komende tien jaar een groeipotentie van 0,3% per jaar, terwijl ook de export van deze groep met bijna hetzelfde percentage toe kan nemen. De productie en uitvoer van mageremelkpoeders blijft naar verwachting ongeveer stabiel, terwijl die van vollemelkpoeder circa 1% per jaar lager uitkomt. Doordat Europa nauwelijks een rol van betekenis speelt op de wereldmarkt, zou de export van vollemelkpoeder wel kunnen dalen met 5% per jaar.

Wereldproductie stijgt door

De melkproductie wereldwijd blijft toenemen, met ongeveer hetzelfde tempo van 1,8% per jaar van de afgelopen tien jaar. Die groei komt niet vanuit traditionele exporterende landen, maar meer door Aziatische landen als India en Pakistan. Daar stijgt het verbruik flink en wordt de productie flink verhoogd in de komende periode. Ook in Noord-Afrika verwacht de EC meer productie van melk.

Echter, doordat de consumptie in die regio’s ook sterk toeneemt, wordt deze melk voornamelijk binnen de landsgrenzen verbruikt. China verdwijnt als wereldwijde koper van zuivel. Dit land levert flinke inspanningen om de binnenlandse productie te verhogen. Maar een vertraagde economische groei en vergrijzing van de bevolking zorgen voor een verminderde vraag. Toch blijft er ruimte voor de oorspronkelijk exporterende landen om de wereldmarkt te bedienen. Dat is ook nodig om ongeveer 8% van de melk mondiaal te verhandelen. De Europese export wordt jaarlijks kleiner met 0,2%, gemeten in melkequivalenten. Maar doordat de toegevoegde waarde stijgt, kan de stijging in de waarde bijna een half procent per jaar bedragen.