Foto: Herbert Wiggerman RundveeFoto

Energierekening melkveehouder bijna gehalveerd

Menno Veldhuizen in Eemdijk (Utrecht) doet sinds 2016 mee aan het project Energieneutrale Melkveehouderij. Het energieverbruik wordt op 7 plekken gemeten. Rendement is er al.

Veldhuizen kan de huidige verhoudingen in de ligboxenstal eenvoudig opzoeken. De melkrobot (37%) en compressor van de robot (27%) zijn de grootste energievreters. Gevolgd door de voorkoeler (22%), het rondpompsysteem (4%), de broninstallatie (3,5%), de mestrobot (1,5%) en andere stalsystemen (5%).

Aan het begin van de middag gingen de koeien weer naar binnen.

Het was mooi weer tijdens het maken van de reportage. De koeien liepen 's ochtends buiten. Rond het erf ligt 16 hectare huiskavel.

Op (korte) termijn wil Veldhuizen 163 zonnepalen op het dak van de ligboxenstal plaatsen. Een investering van ¬ 42.000, die dan jaarlijks 38.000 kilowatt moet opleveren. Daarmee zou Veldhuizen nagenoeg energieneutraal worden. Het moet de laatste stap qua energiebesparing worden. De kosten zijn wel voor eigen rekening.

Datzelfde geldt voor gas. Veldhuizen gebruikt dit alleen voor kookstellen en de cv-ketel. Daarvoor betaalt hij maandelijks een kale gasprijs van ¬ 100. Met andere woorden: besparing is hier geen topprioriteit.

Brandstofbesparing heeft voor Veldhuizen minder prioriteit. Hij verbruikt alleen diesel voor maaien, harken en schudden. Ook rijdt hij 35% van de mest zelf uit. De rest van het landwerk doet de loonwerker. Op een jaarverbruik van 2.500 tot 3.000 liter valt weinig winst te behalen, denkt Veldhuizen.

Een fraai overzicht in het restaurant. Horeca is dus goed voor 40% van het energieverbruik. Gevolgd door de melkveehouderij (35%) en privé-/zorgboerderij (25%).

De meeste energie wordt in het horecagedeelte verbruikt: 40% van het bedrijfstotaal. Eind 2016 was dat nog meer. Uit cijfers van de tussenmeter bleek dat de veelal tweedehands koelkasten en vriezers grote energievreters waren. Die zijn daarom vervangen door nieuwe.

De kleine mestrobot blijkt ook aardig wat energie te verbruiken. Toch nog 1,5% van het totaal in de stal.

Dat geldt niet voor de in 2016 tweedehands aangeschafte voorkoeler, goed voor 22% van het totale energieverbruik in de stal. De voorkoeler bespaarde in het begin nauwelijks energie. De kast die eromheen zit, was in het begin te dicht. Daardoor kon de warme lucht van de motor niet weg. Daarom zijn enkele planken door gaas vervangen. Optimaal is het nog steeds niet.

De compressor van de melkrobot verbruikt ook redelijk wat energie. Ongeveer 27% van het totale energieverbruik in de stal. Het is lastig om dit verbruik nog verder te drukken. Het is al redelijk optimaal.

Nu verbruikt de Lely A3-melkrobot de meeste energie in de ligboxenstal. Gemiddeld zit de robot op 23 kilowatt per dag. De robot is overigens centraal in het gebouw geplaatst. Tussen de ligboxen en het horeca- en recreatiegedeelte in. De robot melkt gemiddeld 50 koeien.

De oplossing was simpel: de verwarmingselementen moesten uit. Dat gebeurde al na een week. Het scheelde enorm veel energie. Zonder verwarmingselement noteert Veldhuizen voor het rondpompsysteem een verbruik van 2,9 kilowatt per dag.

De grootste winst zat 'm verrassend genoeg in het rondpompsysteem. Als Veldhuizen dat systeem aanzette - met het verwarmingselement aan - was het energieverbruik extreem hoog: 63,8 kilowatt per dag; 3 keer zoveel als de gekende energieslurper: de melkrobot.

Het doel: 25% energiebesparing. Dat haalde Veldhuizen ruimschoots. Het verbruik is nu 42.000 kilowatt per jaar. De energierekening is ¬ 740 per maand. Er is 1 kanttekening. In het eerste jaar werd nog gebouwd aan de ligboxenstal. Toen stonden er in de winter lichtmasten op het erf. Dat kan zomaar 10.000 kilowatt gescheeld hebben. Niettemin: de winst blijft fors.

in oktober 2016 zijn 7 tussenmeters geplaatst, waarvan 5 in de ligboxenstal. In het begin was het totale energieverbruik nog 88.000 kilowatt per jaar. De maandelijkse rekening bedroeg ¬ 1.400. Dat mocht wel een onsje minder.

Veldhuizen mocht eind 2016 deelnemen aan het project Energieneutrale Melkveehouderij van LTO Noord en de provincie Utrecht. Zijn bedrijf werd 1 van de 3 voorbeeldbedrijven binnen dit project waarin het energieverbruik gedurende 3 jaar gemonitord wordt. De sector als geheel moet daarvan uiteindelijk de vruchten plukken.

Een fraai overzicht van het bedrijf dat breder is dan veehouderij alleen. Veldhuizen heeft samen met zijn vrouw Jolanda (44) ook een zorgboerderij: De Veldmuis. Andere takken van sport: een restaurant, een recreatietak, een kinderboerderij, een opvang voor gehandicapte kinderen en zelfs een taxibedrijf. De melkveehouderij maakt gemiddeld 40% van de bedrijfsomzet uit.

Menno Veldhuizen (47) heeft in Eemdijk (Utrecht) samen met zijn ouders Arend (66) en Lenie (64) en broer Evert (31) een veebedrijf met 57 melkkoeien, 15 stuks jongvee en 40 hectare land.

Het bedrijf is zoals gezegd breder dan landbouw alleen. Er is ook ruimte voor recreatie. Achter de melkrobot en een tussenwand bevindt zich een beachvolleybalveld.

Zorgboerderij De Veldmuis is een succesvolle tweede tak van Veldhuizen. Er zijn op dit moment 20 cliënten.

In de stal komt straks energiezuinige ledverlichting te hangen. Tot nu toe investeerde Veldhuizen tijdens het project ¬ 8.000. Dat geld ging op aan een de tweedehands voorkoeler, ledlampen voor het restaurant en de zorgboerderij en koelkasten en vriezers. De installatie hiervan deed hij zelf. Veldhuizen betaalde de helft zelf. De rest - inclusief tussenmeters - is vanuit het project gefinancierd.

Beheer
WP Admin