Eilandboer gaat verder met kleinere veestapel en toeristen

Hij heeft het warme middageten net achter de kiezen en gaat er eens even goed voor zitten. Want het is volgens melkveehouder Erik Visser niet niks wat de zeven boeren op Schiermonnikoog na acht jaar doorrekenen, praten en onderhandelen voor elkaar hebben gekregen. De melkveehouders stappen over op duurzame landbouw en hebben koeien ingeleverd om de stikstofdepositie op het eiland terug te brengen.

Visser deed afstand van 30 koeien en heeft nog 110 Holstein-Friesians lopen. Van vrijwilligheid was geen sprake – want de stikstofdepositie moest van de provincie Friesland worden teruggebracht om de natuur op Schiermonnikoog te beschermen.

De boeren besloten gezamenlijk van de nood een deugd te maken door te kiezen voor een ander verdienmodel. Er komt een zuivelhoeve, waar de eigen melk wordt verwerkt. De boeren mikken daarbij op een melkprijs die 10 cent hoger ligt dan gangbaar.

_{Tekst gaat door onder foto}

Krimp melkveestapel met 35%

De melkveestapel op het eiland krimpt fors. Het aantal koeien gaat terug van 650 naar 370. Dat is nog minder dan een eerder genoemd aantal van 420 stuks melkvee. De overblijvende veestapel op het eiland is goed voor een totale melkproductie van 3 miljoen kilo per jaar. De provincie vergoedt de komende vijf jaar het inkomstenverlies van de veehouders (soms wel eenderde) en heeft daarvoor € 1,7 miljoen gereserveerd uit zogeheten PAS-gelden (Programmatische Aanpak Stikstof). Het komt uit een potje dat al in 2013 was weggelegd voor een mogelijke bedrijfsverplaatsing. Het kringloopproject moet na die overgangsperiode rendabel zijn en op eigen benen staan, maar Visser is daar niet helemaal gerust op. Hij is niet van het benauwde en best flexibel, maar het blijft afwachten.

Hij blikt met gemengde gevoelens terug op het langdurige proces. Echt gezellig vond hij het niet – want het ging er soms hard aan toe. Ook houdt hij niet van ‘geld verdelen’. Toch is het volgens hem logisch dat het er fel aantoe ging: “We maakten keuzes en kunnen niet meer terug.”

Voor de bank moest hij – net als de andere boeren – een bedrijfsplan maken. Alles werd doorgerekend. Het waren volgens hem zware gesprekken. Zijn bedrijf is ingericht op 140 koeien en alles wat er staat voelde ineens als ‘kapitaalvernietiging’. Hij heeft investeringen gedaan op die hoeveelheid koeien en ook zijn rente en aflossing is daarop afgestemd. Maar toen de bank akkoord ging, vond hij het ook wel goed; al moet het allemaal nog wel wennen.

De groeimogelijkheden als boer op het eiland zijn beperkt, denk aan de milieunormen en daarom richt Visser de focus op de recreatietak van het boerenbedrijf. De nevenactiviteit is een ondersteuning van zijn inkomen, maar moet worden vernieuwd, zodat hij er meer mee kan verdienen. Het gaat ook om werkplezier en Visser geniet vooral van de afwisseling van het werk.

20.000 liter minder per maand

Natuurlijk rijdt de boer graag op z’n trekker en ja de koeien mist hij ook. In deze periode gaat het om 20.000 liter melk per maand, toch zo’n € 8.000. Hij is nu wel eerder klaar, maar als Friesland Campina met een half volle melktank wegrijdt, denkt hij toch: “Had ik maar.” En vervolgt: “Als het maar niet de verkeerde kant op gaat.”

Toch is hij niet somber over de toekomst want de boeren winnen sowieso al vijf jaar en naar zijn verwachting zitten ze de komende tien wel goed op het eiland.

Ook moet er meer biodiversiteit komen in de polder. Visser doet aan weidevogelbeheer, uitgestelde maaidatum en heeft kruidenrijke randen, maar er komen nog meer bloemrijke velden en de polder gaat er heel anders uitzien, voorspelt hij.

Wanneer de kaasfabriek er staat, hangt af van vergunningen en de bouw is gerelateerd aan de stikstof. Visser durft daarover geen voorspelling te doen. Sinds een maand liggen er al wel polderkaasjes in de winkel ‘Van Schier’ middenin het dorp. De kaas is gemaakt bij Hollandsche Meesters in Rhenen en het ‘loopt al aardig’!