Commissie MER mist perspectief voor landbouw in NPLG

Het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) schiet op diverse belangrijke onderdelen tekort, vindt de Commissie voor de milieueffectrapportage (Commissie MER).

Het adviesorgaan mist in de grootschalige plannen van demissionair minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) vooral ‘een duurzaam toekomstperspectief voor de landbouw’. De commissie vindt het ook problematisch dat het milieueffectrapport dat bij de plannen hoort, niet duidelijk maakt hoe de overheid op korte termijn de doelen voor natuur, klimaat en waterkwaliteit wil halen.

Het NPLG is een van de grootste projecten van het demissionaire kabinet. Voor de komende jaren is ruim € 24 miljard uitgetrokken om te werken aan ‘een vitaal landelijk gebied met een gezonde natuur’.

Toekomstperspectief landbouw

Van de plannen die in het milieueffectrapport staan, worden vooral op middellange of lange termijn positieve effecten voor het milieu verwacht. “Dat wringt met de doelen die juist op korte termijn gehaald moeten worden”, schrijft de commissie. Die noemt het daarom ‘essentieel’ om nader onderzoek te doen. Adviezen van de commissie gelden als gezaghebbend, maar de minister is niet verplicht ze op te volgen.

Voordat definitieve besluiten worden genomen, moet de overheid volgens de adviseurs ‘verkennen op welke manier het Rijk toekomstperspectief kan bieden aan de landbouw en tegelijkertijd de doelen voor natuur, water en klimaat dichterbij kan brengen’.

“Duurzame en innovatieve vormen van landbouw kunnen aanzienlijk bijdragen aan de doelen”, schrijft de commissie. Duidelijkheid over de gewenste landbouw van de toekomst vindt ze zeer belangrijk. “Een toekomstperspectief voorkomt bijvoorbeeld dat provincies en agrariërs nu investeringen doen die, soms al op korte termijn, niet passen bij de doelen”, waarschuwen de opstellers van het advies.

Verbetering bodem- en waterkwaliteit

Passages van het milieueffectrapport die wel iets zeggen over de landbouw, zijn uitsluitend negatief, merken de deskundigen verder op. Terwijl de verduurzaming die met het NPLG moet worden bereikt ook best positieve effecten voor de landbouw kan hebben. “Denk aan verbetering van de water- en bodemkwaliteit, beschikbaarheid van zoetwater en de aanwezigheid van groenstroken en houtwallen.”

Volgens de commissie heeft de overheid ook nog te weinig aandacht voor verschillen tussen gebieden en voor de vraag in hoeverre maatregelen ‘onderling botsen of elkaar versterken’. Het thema gezondheid voor bewoners van het platteland is bovendien nog ‘te beperkt ingevuld’.