CEO Chris Deen: ‘2021 wordt een beter jaar voor Aviko’

Chris Deen begon op 15 januari 2020 als CEO van Aviko, producent van aardappelspecialiteiten. Twee maanden later zat een groot deel van de wereld op slot om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. De afzet naar de out-of-home-markt viel weg door de sluiting van horeca en het afblazen van evenementen. Dat trof Aviko hard, want de aardappelverwerker verkocht zo’n 80% van de producten op die out-of-home afzetmarkten. De rest ging naar de retail. Deen zag de afzet in één klap met 70% kelderen.

Er staat druk op onze marges. Maar daar staat tegenover dat ons merk zijn kracht bewijst.

Aviko had met 2019 net een topjaar achter de rug met een recordomzet van € 913 miljoen. Die zakte in 2020 naar ongeveer € 790 miljoen. Dat is een krimp van 13%. Deen verwacht dat 2021 een beter jaar wordt voor de producent van aardappelspecialiteiten. “In 2020 konden we slechts een kleine operationele winst maken. Ik verwacht dat dat in 2021 meer wordt. Maar we zitten dit jaar met de winstgevendheid nog niet op het gebruikelijke niveau.”

Hoe kijkt u terug op 2020?

“Het was een heel bijzonder jaar. Ik trad begin vorig jaar aan met de opdracht om Aviko verder te ontwikkelen. Er waren heel veel mogelijkheden om verder te groeien. Onze omzet in China groeide voorspoedig. Ook weten we onze aardappelspecialiteiten met een hogere toegevoegde waarde steeds beter te vermarkten. Alle seinen stonden begin 2020 op groen. Half maart zag de wereld in één klap er heel anders uit. En we wisten niet waar dit zou eindigen.”

Hoe speelde Aviko hierop in?

“We hebben direct een inschatting gemaakt welke gevolgen de coronacrisis zou kunnen hebben voor ons bedrijf en daar een planning voor opgezet. We hebben de productie aangepast en kostenbesparingen doorgevoerd van enkele tientallen miljoenen euro’s. Tevens hebben we investeringen in kleine verbeteringen in onze fabrieken uitgesteld. Er zijn geen bonussen uitgekeerd, we hebben het aantal uitzendkrachten verminderd, ploegendiensten afgeschaald en advertenties geschrapt. Ook zijn werkzaamheden van externe adviseurs beëindigd. Maar wat voor ons direct ook duidelijk was, is dat we onze groeistrategie geen geweld aan wilden doen. Voor de korte termijn hebben we kosten bespaard. Maar onze doelen voor de lange termijn mochten daar niet onder lijden.”

Bleef Aviko vasthouden aan het investeringsplan?

“Ja, voor het overgrote deel. We zijn een nieuwe fabriek aan het bouwen in Poperinge in België. Dat vergt een investering van € 220 miljoen. De fabriek zou in het najaar van dit jaar volledig operationeel worden. Door de coronacrisis hebben we besloten dat we ons bij de bouw focussen op de productie van vlokken en het nieuwe vrieshuis. Die gaan van start in het najaar, zoals we ook oorspronkelijk hadden gepland. De productielijnen voor frites gaan pas in het voorjaar van 2022 draaien. De fritesproductie kunnen we uitstellen, omdat door de coronacrisis onze vrieshuizen vol zitten. Onze investeringen in China zetten we echter onverminderd door. Die markt groeit hard en daar willen we van blijven profiteren.”

Aviko heeft alle contractaardappelen van oogst 2020 afgenomen van de telers, hoewel er geen markt voor was. Waarom beriep u zich niet op overmacht?

“We wilden die contracten met de telers nakomen. Er is een wederzijdse afhankelijkheid tussen Aviko en de aardappeltelers. Veel telers leveren al jarenlang hun aardappelen aan Aviko, soms al generaties lang. We willen die band verder verstevigen en gaan graag in gesprek met de telers hoe we dat kunnen doen, bijvoorbeeld in duurzaamheid of in marketing. Gelukkig was ons nieuwe vrieshuis in Steenderen net opgeleverd in het voorjaar van 2020. Daar konden we de overtollige frites in opslaan. Dat kwam heel goed uit.”

Lees ook: Minder aardappelen op vaste contractprijs, meer risico bij teler

In hoeverre is de afzet van Aviko weer hersteld?

“In het voorjaar van 2020 viel ongeveer 70% van onze afzet weg. Begin september zaten we weer bijna op het niveau van vóór de coronacrisis. Het verbaasde me hoe snel de afzet van aardappelproducten weer herstelde. Maar de tweede lockdown in het najaar drukte weer sterk op de afzet naar de out-of-home-markten. De dip in het najaar van 2020 was wel minder diep dan die in het voorjaar.”

Hoe komt het dat de dip in het najaar minder diep was?

“Veel van onze afnemers in de foodservice zijn gestart met het afhalen en bezorgen van maaltijden. Daar heeft Aviko op ingespeeld door Super Crunch frites te leveren, die dankzij een coating langer warm en krokant blijven. Daarnaast kon Aviko meer aardappelproducten afzetten naar de retail. Ook heeft Aviko veel meer aardappelen kunnen verwerken voor de productie van vlokken en granulaat. Die grondstoffen worden verwerkt in snacks. De afzet daarvan naar de retail steeg vorig jaar hard. Maar de extra afzet naar de retail compenseerde bij lange na niet de krimp op de andere afzetmarkten.”

Nu liggen de vrieshuizen vol met frites. Ik kan me voorstellen dat uw afnemers zich dat ook realiseren als ze onderhandelen over nieuwe leveringen. Drukt dat de prijs die u kunt vragen?

“Er staat druk op onze marges. Maar daar staat tegenover dat ons merk zijn kracht bewijst. We zitten met onze partners diep in de afzetmarkten. Dat maakt Aviko tot een preferred supplier van aardappelproducten met een toegevoegde waarde. Onze afnemers willen graag zaken met ons doen.”

Is de coronacrisis aanleiding de strategie aan te passen?

“Nee, dat gaan we niet doen. Onze afzet ging voor 80% naar de foodservice en de rest naar de retail. Deze verdeling weerspiegelt de totale afzetmarkt voor aardappelproducten. Dat blijft voor ons het uitgangspunt. We hebben de strategie wel wat strakker geformuleerd. Aviko wil duurzaam verder groeien met als missie: ‘We bring joy to tables all over the world’. We willen plezier, inspiratie, gemak en gezelligheid aan tafel brengen bij mensen over de hele wereld. Daar lenen onze producten zich uitstekend voor.

Onze groeimarkten zitten vooral in China en Oost-Europa. Ook groeien we in de productie van vlokken en granulaat. De overname door Aviko van een fabriek van Unilever in het Duitse Stavenhagen past in dat streven. Ook is ons streven te groeien in producten met toegevoegde waarde, zoals de gecoate Super Crunch frites. En ik zou onze afzet naar de grote quickservice restaurants als McDonald’s en Burger King willen vergroten.”

Wat heeft Aviko geleerd van de coronacrisis?

“We hebben geleerd hoe we onze productie snel kunnen afschalen en daarna weer opschalen. We hebben nu kortere lijnen tussen productie en afzet. Daardoor kunnen we de inkoop en de verkoop beter op elkaar afstemmen.”

Welke plannen heeft u met Aviko?

“We willen een digitaliseringsslag maken. Zo kunnen we beter beoordelen waar potentiële klanten voor ons zitten. Die digitalisering vindt zowel aan de verkoopkant als aan de kant van de toelevering plaats. Ook maken we een plan om te bepalen welke producten we waar willen produceren.”

Wat verwacht u van 2021?

“Ik zie onze afzetmarkten qua afzetvolume weer voorzichtig aantrekken. Maar de overschotten aan frites zorgen voor druk op de marges. In 2020 konden we slechts een kleine operationele winst maken. Ik verwacht dat dat in 2021 meer wordt. Aviko heeft een succesvolle groeistrategie. Die gaan we verder uitbouwen.”