Boerin Tineke Bakker is ongeneeslijk ziek: ‘Ik heb een intens en rijk leven gehad’

Als pionier in de gemeenschapslandbouw was Tineke Bakker vergroeid met de boerderij. Nu is ze ongeneeslijk ziek en moet ze het bedrijf noodgedwongen loslaten.

Tineke Bakker heeft van huis uit geen agrarische achtergrond en dacht ook niet aan werken in die richting toen ze VWO deed. Maar in Noorwegen werd ze gegrepen door het werken op het land en zag dit als een manier om zinvol bij te dragen aan de aarde.

Ze volgde de opleiding biologisch-dynamische landbouw aan de Warmonderhof. Het idee van een eigen bedrijf lonkte al snel. Samen met ex-klasgenote Irene Kuyters ging ze op zoek naar een boerderij niet ver van een stad. Ze wilden namelijk de burgers betrekken in het bedrijf via de constructie CSA, wat staat voor Community Supported Agriculture, ook wel gemeenschapslandbouw of Pergola-landbouw genoemd. “We hadden vier jaar werkervaring, maar geen geld. Daarom zochten we een rijke dame met grond om te pachten, of een stichting met grond. We vonden een prachtige plek in Diepenveen. De Triodosbank wilde wel financieren, maar dan moesten we zelf ook kapitaal regelen door leningen of schenkingen van particulieren; in feite crowd funding. We hebben daartoe een eigen ANBI stichting opgericht. Met veel bravoure en volharding kregen wij als meiden van 28 voor elkaar dat we met de Oosterwaarde konden starten.”

_{Lees verder onder de foto’s}

Verbinding met mens en aarde

De verbinding maken tussen boer en consument was en is de missie. “Niet alleen door hen direct producten te leveren, maar ook de leden de kans geven zelf mee te helpen en te laten genieten van deze plek. Mensen bewust maken van hoe gewassen groeien, educatie, verbinding leggen met anderen; dat is mijn tweede natuur.” De klanten delen mee in de oogst en betalen mee aan de kosten. “Ik vind dat een van de mooiste dingen: dat je het met z’n allen doet. Ik ben een gemeenschapsvormer in hart en nieren.”

Topsport met gezin en boerderij

Vijftig gewassen gingen ze telen, om het hele jaar door oogstaandelen te kunnen bieden. Binnen twee jaar zaten ze bijna op het beoogde aantal van 250 deelnemers. Dat een deel van die mensen komt meehelpen lijkt makkelijk, maar er komt ook veel bij kijken: coördineren, uitleggen, begeleiden. “Dat zit in mijn aard, maar het was ook erg intensief in combinatie met het buitenwerk: ik zat ook altijd graag op de trekker voor grondbewerking, wiedeggen en schoffelen. En op donderdag oogsten kon niemand me afnemen.”

De combinatie van dit werk met drie kinderen opvoeden, was topsport, vertelt ze; zeker nadat Irene gestopt was en Tineke dus alleen het management op zich nam. “Toen mijn derde geboren was, kon ik het niet meer bolwerken, ook al nam mijn toenmalige man heel veel zorgtaken op zich. Mijn jongste heeft Downsyndroom en had vanaf het begin veel medische problemen. Eerst heb ik het bedrijf op pauze gezet. Na een jaar ging het niet meer en heb ik opvolgers gezocht. Ik ben in de stad gaan wonen met mijn gezin en heb alle banden met de boerderij verbroken. Het was een gekke tijd. Het voordeel was dat ik eindelijk koekjes kon bakken met de kinderen en gezellig met ze op stap kon. Heel fijn, al hadden we nauwelijks inkomen.”

Ongeneeslijk ziek en afscheid nemen

Na zeven jaar hoorde ze dat de opvolgers gingen stoppen. “Toen ging het toch weer kriebelen en ben ik teruggegaan, aanvankelijk met meerdere vennoten.” Die samenwerking bleek niet zo makkelijk en op het laatst was ze alleen over in het bedrijf. En toen kwam, na wat lichte klachten, in 2022 een vreselijke tijding: “Ik bleek uitgezaaide longkanker te hebben. Ik heb een tijd gedacht dat ik beter kon worden. Eigenlijk wil ik het nog steeds niet opgeven, ik ben een gedreven mens. Maar ik kreeg eind april te horen dat ik nog hooguit een paar maanden heb.”

Ze ging op zoek naar passende opvolgers. “Wat mijn levenswerk is, wil ik graag voortgezet hebben. Dat is uiteindelijk gelukt en daar ben ik heel dankbaar voor. Er is een ondernemend stel met drie jonge kinderen op de boerderij gekomen. Zij omarmen het CSA-concept in hart en daden. Dat maakt het een stuk gemakkelijker om los te laten, al is dat niet eenvoudig omdat ik me zo lang verbonden heb gevoeld met de Oosterwaarde.”

Terugkijken op een rijk leven

In al die jaren heeft ze veel moois meegemaakt, besluit ze. “De voldoening dat mensen het hier fijn vinden, dat er vriendschappen ontstaan, het telen van zulke mooie producten en het zorgen voor een stukje landschap.” Ze wijst op een grote linde die als stille getuige op het erf staat te pronken. “Die hebben Irene en ik 31 jaar geleden geplant.” Na een korte stilte: “Het is een intens en heel rijk leven geweest.”