Boerin Leonie: positieve energie van gesprek met burgers

Haar echtgenoot is voor zijn werk een paar dagen weg, maar de boerderij thuis draait gewoon door. Samen met haar dochters zorgt Leonie Bramel dat er gevoerd en gemolken wordt. De schouders eronder en door. Dat is het motto en met die instelling lukt het om alle ballen in de lucht te houden. Ook vroeger al, toen de meiden nog klein waren en Leonie er nog een baan buiten de deur bij had. “Terugkijkend denk ik wel eens: hoe hebben we het voor elkaar gekregen allemaal? Maar als je bedenkt dat een dag 24 uur heeft, en je staat wat eerder op, dan kun je veel doen voor je ’s ochtends naar je werk gaat.”

_{Lees verder onder de foto‘s.}

Bedrijfsopvolger

Nu de kinderen groot zijn, is het allemaal wat makkelijker, maar Leonie springt nog steeds bij waar nodig. “Ik zorg ook dat de tuin en het erf er netjes bij liggen. Wij produceren voedsel en die tuin is ook het visitekaartje van je bedrijf.”

Van de vier dochters zijn er twee die de boerderij wel over willen nemen. “Natúúrlijk is dat leuk”, zegt Leonie, “maar tegelijk is het ook erg spannend. Er speelt zoveel momenteel en is het bedrijf wel levensvatbaar als het opgesplitst moet worden?” Ze maakt zich daar best zorgen over al is ze tegelijk nuchter en positief: “Ik zie het ook wel als een uitdaging.”

Aandacht voor natuur

Zelf nam ze jaren geleden het bedrijf over van haar ouders. “Die hadden ook zorgen want er speelde toen ook van alles, de melkquotering bijvoorbeeld. Maar de maatschappij was toen wel heel anders, die was positiever over boeren dan nu, er was meer waardering.”

Dat is precies hetgeen ze nu zelf mist. “We werken zo hard, met oog voor dierenwelzijn, met aandacht voor de natuur en voor duurzaamheid, als je dan het gevoel hebt dat je niet gewaardeerd en niet begrepen wordt, dan kost dat energie.”

Boerenleven

Ze dacht er veel over na: hoe komt het nou dat veel mensen niet meer weten hoe het reilt en zeilt op een boerenbedrijf? “Een collega van mijn dochter was bijvoorbeeld verbaasd dat koeien ook in het weekend gemolken moeten worden. Dat verwachtte ik niet. Zelfs hier in de buurt, op het platteland, weten veel mensen niet hoe het gaat op boerderijen. In mijn optiek hadden de belangenorganisaties hier mee aan de slag gemoeten maar ergens is daar iets mis gegaan. We zijn vergeten onze medeburgers mee te nemen in onze drijfveren en bedrijfsvoering. In plaats van verbinding is er nu juist veel polarisatie.”

Bloemen

Het liet haar niet los en ergens, ‘tussen de soep en de aardappelen’ zoals ze het zelf zegt, ontstond een paar jaar terug het idee om die verbinding te herstellen. “Ik had mijn baan als intercedent bij een uitzendbureau opgezegd. Het was superleuk werk maar de combinatie met bedrijf en gezin werd te veel.” Eenmaal thuis kwam er meer ruimte in haar hoofd en realiseerde ze zich dat het in de krant en op televisie veel ging over de vraag: ‘waar zijn onze insecten gebleven?’ “Ik dacht: samen met mijn medeburgers wil ik wat doen om die biodiversiteit weer een boost te geven. Hier op de boerderij hebben wij de ruimte, hier kan iets.”

Dat mondde uit in Bloem, Bij & Meer. “Mensen kunnen voor € 5 per vierkante meter een stukje van onze grond gebruiken om er bloemen te zaaien. Die bijdrage kan ik goed uitleggen, de ingezaaide grond kunnen we namelijk niet gebruiken om er koeien op te weiden of ruwvoer van te winnen. Als je het uitlegt, begrijpen mensen dat. Verder organiseren we eens per jaar een zaaidag en een keer een bloemenkijkdag en worden er rondleidingen gegeven op de boerderij. Zo ontmoeten we elkaar en dan kan ik meteen mijn verhaal kwijt. Want dat wil ik zo graag, vertellen wat wij doen op het bedrijf en waarom. Ik krijg daar heel veel positieve energie van.”

Waardering voor landbouw

Niet dat ze altijd loopt te jubelen. Soms denkt ze weleens: verdorie, alweer iets negatiefs over de landbouw. “De meeste medeburgers waarderen ons wel, maar die zouden van mij wel wat vaker een podium mogen krijgen of pakken. In plaats daarvan zitten er bijvoorbeeld bij Jinek twee vegans en een vegatariër aan tafel. Waarom? Dat is toch geen afspiegeling van de maatschappij?”

Ze maakt zich er wel druk over maar ook weer niet té. “Ik heb er als individu alleen toch geen invloed op en dan kan ik het beter loslaten. In plaats daarvan geniet ik van alles wat er wel is. Ik heb leuke sociale contacten, een fijn gezin en ik werk in een hele mooie branche die ik graag aan anderen laat zien. We maken zulke mooie producten, ik ben daar heel erg trots op.”