‘Alles vergeten, behalve hoe het vroeger ging’

Zo dement als een deur en alles vergeten. Tot ik over vroeger begon.

Ineens was hij er weer. Zomaar uit het niets stond hij op mijn netvlies, terwijl het toch al jaren geleden is dat ik hem sprak. In de 80 was hij destijds en pas toen ik aan tafel zat, vertelde zijn schoondochter dat pa een beetje vergeetachtig aan het worden was. Kennelijk waren ze er zelf aan gewend geraakt want dat ‘beetje vergeetachtig’ bleek een understatement. Pa was een vrolijke persoonlijkheid maar zo dement als een deur. Mijn naam vergat hij zodra ik mij had voorgesteld en wat ik kwam doen, was hij ook direct weer kwijt. Hij kieperde 7 klonten suiker in zijn koffie die hij vervolgens bij het plantje op tafel goot.

Zodra ik over vroeger begon, was alles nog paraat

Ik vreesde voor mijn verhaal, maar zie hoe wonderlijk het geheugen werkt. Want het ‘nu’ was hem ontglipt maar zodra ik over vroeger begon, was alles nog paraat, tot in detail zelfs. Ik stond versteld.

De komst van de melkquotering

Ergens halverwege de jaren 80 was hij blijven steken. De komst van de melkquotering herinnerde hij zich nog, net als de trucs die iedereen uithaalde om, op advies van de accountant nota bene, quotum bij te kunnen kopen zonder te investeren in dure hectares. “Je moest minimaal een jaar lang grond van de verkoper in gebruik hebben. Maar als die ver weg zat, was dat lastig. Dus verpachtte je eigen grond aan hem en pachtte zijn grond terug. In de praktijk had je dus gewoon je eigen grond onder je voeten. Via een handelaar kocht je ongezien een koppel pinken die hij voor je in dat perceel ver weg zette. Na een jaar verkocht je ze weer, pachtte je eigen grond terug en het quotum dat erop zat, was van jou. Appeltje eitje.”

Nee, makkelijk was het niet geweest, maar wel móói!

Het ene na het andere verhaal diste hij op. Dat hij met een tochtige koe naar de stier wandelde, zomaar door het dorp. De monsternemer die met zijn driepoot en unster de melk kwam wegen, de grote zorgen tijdens de oorlog, een uitbraak van MKZ, de droogte van 1976… Nee, makkelijk was het niet geweest, maar wel móói! Hij glunderde. Het potplantje liep over van koffie.

Wat zullen de boeren van nu zich herinneren?

Waarom deze boer zomaar weer in mijn gedachten opdook, weet ik niet, maar ineens vroeg ik me af: stel dat de boeren van nu later gaan dementeren? Ze vergeten waarschijnlijk ook van alles, behalve hoe het vroeger ging. Wat zullen zij zich dan herinneren? Blijft er nog meer hangen dan negativiteit, regelgeving, fosfaatrechten en bemoeizuchtige burgers? Momenteel lijkt het alleen daar nog over te gaan en als het er niet over gaat, is er altijd wel iemand die met een U-bocht het gesprek toch weer afbuigt die kant op. Terwijl er toch ook dingen gebeuren die wel voldoening geven en waar boeren van genieten. Wie weet wat de tijd gaat doen. Misschien is de conclusie later wel dezelfde als van die demente boer. Dat het niet makkelijk is geweest, maar wel mooi.