Akkerbouw boert ondanks hoge kosten goed

De akkerbouw lijkt dankzij het gunstige prijsniveau voor de productie bestand tegen de torenhoge kosten van dit jaar. Dat concludeert ABN Amro op basis van de meest recente sectorprognose. Precisielandbouw is een trend die de akkerbouw duidelijk vooruit helpt.

Niet alleen beregenen was fors duurder, ook de kosten van kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen, bewaring, energie en arbeid liepen in 2022 flink op.

Extreme droogte in 2022

Toekomstige ontwikkelingen zijn uiteraard sterk afhankelijk van het weer, dat invloed heeft op de kwaliteit en hoeveelheid van de gewasproductie. Dat heeft het extreem droge 2022 ook weer volledig bewezen. Volgens de droogtemonitor van de KNMI lag het neerslagtekort met 223 millimeter dicht tegen het zeer droge jaar 2018 aan.

Het neerslagtekort kon nog redelijk worden opgevangen door beregening, maar het is duidelijk dat het onttrekken van grondwater voor beregening steeds meer tegen grenzen aanloopt. Akkerbouwers kijken daarom actief naar oplossingen om water vast te houden en efficiënter te irrigeren.

Voorraden kunstmest aangelegd

Ondanks de hogere kosten lijkt het erop dat veel akkerbouwers een redelijk rendement hebben behaald. Deels komt dat doordat velen uit angst voor tekorten eerder dan normaal voorraden hebben aangelegd van bijvoorbeeld kunstmest.

ABN Amro voorziet dat de prijs van kunstmest naar verwachting nog relatief hoog blijft, maar dat het hoogtepunt door de lagere gasprijs wel is bereikt.

De hogere kosten, gelijkblijvende sterke vraag en een lage euro hebben geleid tot een prima prijszetting voor veel akkerbouwproducten. De uien zijn eind 2022 bijvoorbeeld naar ruim € 40 per 100 kilo gepiekt. Pijnlijk is het dan wel dat akkerbouwers die moeilijk konden beregenen lagere oogsten hebben en dus minder kunnen profiteren van de goede prijzen. Zeker voor die groep geldt optimalisatie van irrigatie als een kansrijke investering.

Kosten akkerbouw blijven hoog

De kosten blijven nog wel een poosje hoog voor akkerbouwers, schat de bank in. Daarnaast neemt de regeldruk toe. Het verruimen van het bouwplan vanuit het 7e actieprogramma nitraatrichtlijn, een mogelijk verminderde hectarepremie bij invoering van het nieuwe GLB per 2023 en maatregelen uit de nieuwe conceptbeschikking derogatie, waardoor ruimere bufferstroken aangehouden moeten worden, kunnen gevolgen hebben voor de volumes en het inkomen van akkerbouwers.

Voor volgend jaar verwacht ABN Amro stabilisatie in het productievolume van de akkerbouw, na de 4% groei die in 2022 is gerealiseerd. De groei van dit jaar komt door de grotere oogsten van aardappelen en suikerbieten door een groter areaal van die gewassen.