Vrijwillige opkoopregeling koeien niet voor maart

Vrijwillige opkoopregeling melkveehouders opent pas in 2025. Procedures, budget en Europese goedkeuring vertragen de regeling tot na maart.

De regeling waarin melkveehouders op vrijwillige basis tegen vergoeding een deel van hun veestapel kunnen afstoten, opent pas in de loop van 2025. Dat blijkt na een debat in de Tweede Kamer. Procedures en de beschikbaarheid van budget maken het onmogelijk de regeling per maart te openen.

Kamer wil actie van kabinet

Een ruime meerderheid van de Kamer diende een motie in waarin het kabinet wordt opgeroepen mee te werken aan een plan voor partiële beëindiging in de melkveehouderij. Melkveeorganisaties en Zuivel NL werken in overleg met het ministerie aan deze maatregel. Het doel is om de acute druk op de mestmarkt, veroorzaakt door het verlies aan derogatie, te verlichten.

VVD, CDA, NSC, CU, GroenLinks-PvdA, D66, BBB en SGP vragen de minister vóór 1 maart samen met de sector een plan uit te werken. Dit plan moet ervoor zorgen dat niet-latente fosfaatrechten definitief uit de markt worden gehaald. De regeling kan in samenhang met de aangekondigde brede stoppersregeling worden uitgewerkt. Tegelijkertijd vraagt de Kamer de minister nadrukkelijk om de sector aan te spreken op zijn verantwoordelijkheid. Ook wil de Kamer een substantiële private bijdrage van de sector om de regeling te ondersteunen.

Eerder werd al duidelijk dat sectorpartijen niet geneigd zijn mee te betalen aan de opkoop van koeien. Wel voeren melkveeorganisaties gesprekken met afnemers, toeleveranciers en banken over flankerend beleid. Dit beleid moet boeren die deelnemen aan de regeling op een andere manier ondersteunen.

Tweede Kamerlid Thom van Campen, hoofdindiener van de motie, prijst de inzet van sectorpartijen. Hij noemt het een constructieve manier om een oplossing te zoeken voor de mestcrisis.

Ik zie dat er draagvlak voor is

Budget niet op tijd beschikbaar

Minister Wiersma zegt constructieve gesprekken te voeren met sectorpartijen. “Ik zie dat er draagvlak voor is en vind het belangrijk dat we dit initiatief omarmen,” aldus Wiersma. Toch noemt zij een openstelling per maart onhaalbaar. Het benodigde budget maakt deel uit van de voorjaarsbesluitvorming over de begroting. Die besluitvorming vindt doorgaans plaats in juni of juli en wordt dan behandeld door de Tweede Kamer.

Wiersma wijst daarnaast op de vereiste goedkeuring door de Europese Commissie. Ook heeft RVO tijd nodig om de uitvoering van de regeling voor te bereiden. Van Campen vindt dat de Europese Commissie haast moet maken met de verificatie van de regeling. “De Europese Commissie wil dat we ons houden aan de Nitraatrichtlijn, de Kaderrichtlijn Water en de Vogel- en Habitatrichtlijn. Dan moet de Commissie ook luisteren naar het belang van snelheid bij de verificatie van dit soort regelingen,” aldus Van Campen.

Kritiek van Partij voor de Dieren

Als tegenhanger van de breed gedragen motie over de opkoopregeling diende PvdD-Kamerlid Esther Ouwehand een motie in. Zij roept het kabinet op in tijden van forse bezuinigingen op zorg en onderwijs geen geld uit te geven aan tijdelijke oplossingen voor het mestprobleem.