‘Verzekeren tegen weerschade of niet?’

Tegelijk met de Gecombineerde opgave kun je je ook aanmelden voor de gesubsidieerde brede weersverzekering. Dat is de verzekering tegen gewasschade als gevolg van extreem weer. De (Europese) subsidie bestaat uit vergoeding van een deel van de premie.

Er is best wat geld beschikbaar: €17,5 miljoen. Waar komt dat geld vandaan, waarom steunt de overheid die verzekering? Het antwoord komt uit de historie. Vroeger sprong de overheid bij als er een calamiteit was. Aardappelen verzopen door een bui van 100 millimeter op een dag? Dan kwamen belangenbehartigers in actie en begon de roep om ondersteuning uit de staatskas. Met elke keer veel tumult en een onzekere afloop.

Keuze weersverzekering is maatwerk

Deze discussie had ook altijd een meer ideologische lading: waar eindigt het ondernemersrisico en waar begint de verantwoordelijkheid van de overheid als vangnet? Dat leidde tot het huidige systeem met een gesubsidieerde verzekering. Met als clou: weerschade is verzekerbaar en hoort bij het ondernemersrisico. Maar de overheid wil geen kouwe kikker zijn en blijft sponsoren, zij het indirect, en via een afgemeten budget. Dan weet de overheid ook waar ze aan toe is.

Bijna 2.500 deelnemers

Hoe werkt dit in de praktijk? Aan de ene kant best goed, gezien de deelnamecijfers. Bijna 2.500 bedrijven doen mee; dat is 15% van de akkerbouwers en zelfs 60% van de fruittelers. De subsidie wordt onder hen verdeeld, waarbij geldt: hoe meer biggen aan de trog, hoe dunner de spoeling. Meer deelnemers, of beter: een hogere totale verzekerde waarde, betekent minder subsidie.

Daar zit dus ook een belangentegenstelling in. Wie meedoet, heeft er geen baat bij als anderen ook meedoen. Niet te hard promoten dus, zullen de deelnemers denken. Tegelijk geldt in het algemeen bij verzekeringen ook: hoe meer deelnemers er zijn, hoe beter de risico’s gespreid zijn en hoe beter het systeem werkt. Hoe groter de kudde, hoe veiliger. Zo bezien heeft iedere deelnemer er juist baat bij als meer mensen meedoen.

Eigen risico en waarde gewas kiezen

Tot zover de analyse van bovenaf. Individuele telers staan nu voor de keuze om wel of niet mee te doen en zo ja hoe. Dat is nog best een puzzel, waarbij de subsidie lang niet de enige factor is. Er zijn maar twee aanbieders, maar er zijn heel veel verschillende mogelijkheden. De keuze hangt af van welke risico’s je kunt en wilt nemen. Welk eigen risico wil je, en voor welke waarde wil je elk perceel in de polis hebben? Dit is zulk ingewikkeld maatwerk dat het advies eigenlijk is: laat je adviseren. De vraag die dan meteen rijst is: wat kost dat en kan dat wel uit?

In deze Boerderij delen enkele telers hun afwegingen. De een hanteert als uitgangspunt: verzeker alleen die risico’s die je echt zelf niet kunt dragen, zoals brand en aansprakelijkheid. Gewasschade hoort daar niet bij, vindt hij. Hij neemt het weer als bedrijfsrisico. De ander is ooit zo geraakt door extreme wateroverlast dat ze dacht: dat nooit weer. Bovendien kan één gewas zo belangrijk zijn voor het inkomen dat je het risico van pech niet kunt nemen. En zo speelt naast al het cijferwerk ook het gevoel een belangrijke rol.

Wat is de prijs van een slapeloze nacht? Dat is lastig te becijferen. Gelukkig is wel of niet meedoen ieders vrije keuze.