‘Stoppen met bedrijf, is dan een toekomst mogelijk?’

Je bent geen boer geworden om met het bedrijf te stoppen. Toch gebeurt het steeds vaker.

De gedachte dat jij de laatste generatie bent die hier op deze plek boert, bezorgt menigeen wellicht slapeloze nachten. Je wordt immers geen boer om uiteindelijk je bedrijf te moeten beëindigen. Toch is dat voor veel boeren steeds vaker het scenario. Zaken als regelgeving, financiële problemen, lichamelijke of psychische klachten en ook het ontbreken van een opvolger liggen regelmatig ten grondslag aan de beslissing om te stoppen met het bedrijf.

Je bent boer omdat je houdt van je vak. Je kiest voor dit bestaan. Het is ‘a way of life’. Je wilt misschien ook boer blijven om een volgende generatie een kans te geven, tenminste als die zich aandient. Ik ontmoet boeren die stoppen omdat het een vrijwillige keuze van ze is, maar ik spreek er ook waarbij van vrijwilligheid geen sprake is.

Bedrijfsbeëindiging is een belangrijk gespreksonderwerp

Hoe je het ook wendt of keert: bedrijfsbeëindiging is een emotionele en vaak gevoelige zaak. Er wordt nog niet zo makkelijk over gesproken. Misschien voel je dat je hebt gefaald en schaam je jezelf voor de situatie. Wat zullen je collega-boeren zeggen? En de familie? Ook verdriet of frustratie kunnen gevoelens zijn die je ervaart. In een enkel geval vertellen boeren ook opgelucht te zijn: er is geen druk meer van onzinnige regelgeving, de bank of de maatschappij.

Aan de andere kant van je verdriet is een nieuwe toekomst mogelijk!

Een belangrijk onderdeel van een bedrijfsbeëindiging is het onderlinge gesprek. Zorg ervoor dat je mensen in je omgeving hebt waar je zo af en toe je gedachten en gevoelens mee kunt delen. Je partner, je gezin of familie, maar ook vrienden kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Praat over wat je denkt en voelt. Het lucht op en het is helpend.

Dubbele gevoelens bij stoppen boerenbedrijf

Bij het beëindigen van een boerenbedrijf komt ook de vraag over de toekomst aan de orde. Uiteraard speelt je leeftijd een belangrijke rol: wat kun je geestelijk en lichamelijk (nog) aan? Waar liggen je mogelijkheden, kansen en interesses? Kan je netwerk je helpen om een nieuwe richting en loopbaan te vinden?

En dan is het zover: de melk wordt voor de laatste keer opgehaald of het vee gaat weg. Je trekker en machines zijn verkocht en worden opgeladen. Je zet een handtekening onder het (ver)koopcontract. De nieuwe eigenaar stelt zich aan je voor en praat over zijn ideeën …

Vreemde situatie met nieuwe toekomstmogelijkheden

En jij? Wat doe jij? Onwennig ben je misschien om de nieuwe situatie, een vreemde in je eigen huis. Heb je een richting voor je nieuwe leven in beeld? Sommigen vallen in een gat: de ontwenningsverschijnselen vallen hun zwaar. Anderen gaan vol vuur aan de slag, nieuwe kansen tegemoet.

Bedrijfsbeëindiging is niet leuk en dat hoeft ook niet, maar zorg dat je overeind blijft. Zorg goed voor jezelf en voor elkaar. Zoek tijdig hulp als je dat nodig hebt en wees daar eerlijk over. En, ontdek dat aan de andere kant van je verdriet een nieuwe toekomst mogelijk is!