‘Schaapsherders op bijstandsniveau’

Epe – Schaapsherders werken voor een inkomen op bijstandsniveau. Dat zei Chris Grinwis uit Ede, één van de drie schaapherders die volgende week met ruim 450 schapen van Epe naar Arnhem trekken om aandacht te vragen voor hun benarde financiële positie, tegen het ANP.

De herders vrezen failliet te gaan als er niet snel een nieuwe vergoedingsregeling komt voor de nog ongeveer vijftien zelfstandige herders die Nederland telt, aldus Grinwis .

De Schoonebeker schapen van Grinwis trekken vanaf De Berghoeve in Epe over de Veluwe naar Arnhem, waar op 1 juni een symposium is over de toekomst van schaapskuddes. De herders volgen in zeven dagen tijd de route van Willem Koestapel (1874 – 1961), de laatste herder die in Nederland nog echt rondtrok met zijn kudde.

Onderweg geven de herders hoeddemonstraties en informatie over hun ambacht. Op het symposium wordt gesproken over nieuwe inkomstenbronnen, bijvoorbeeld door het promoten van schapenvlees. Op 2 en 3 juni is de schaapskudde te zien op de nationale Dagen van het Levend Erfgoed, eveneens in Arnhem.

Grootgrondbezitters, overheden en natuurorganisaties kunnen een herder met zijn kudde inhuren om heide te laten begrazen. Dat kost ongeveer 300 euro per dag. “Aangezien het hoeden van een kudde heel arbeidsintensief is, moeten we minimaal 60 uur per week werken. Dat betekent dat een herder zo’n 35 euro per uur verdient, waarvan hij zowel voor zijn kudde als voor zijn gezin moet zorgen. Dat is onder bijstandsniveau”, meent Grinwis uit Epe, een van de 15 zelfstandige herders van Nederland.

Herders hebben het volgens Grinwis al enkele jaren moeilijk. ,,De kredietcrisis gaat ook aan ons natuurlijk niet voorbij. Er wordt ook al jaren op natuurbeheer bezuinigd. En het pakket ‘natuur’ wordt overgeheveld naar de provincies, en die zijn nu al sinds 2009 in de slag met het ministerie over een nieuwe vergoedingsregeling voor herders. Vorig jaar liep de oude regeling af en er is nog steeds geen nieuwe”, constateert hij.

Volgens Grinwis hebben hij en sommige collega’s vorig jaar gedeeltelijk voor niets stukken hei beheerd. ,,Je kan niet zomaar het ene jaar 100 schapen wegdoen en weer nieuwe kopen als je meer inkomsten hebt. Een kudde moet zorgvuldig op peil worden gehouden. Omdat er snel een nieuwe regeling zou komen, werkten we maar even voor niets. Achteraf gezien had ikzelf vorig jaar beter kunnen stoppen.”

De herders hebben samen met onderzoekers van de Wageningen Universiteit een praktijknetwerk daarometenweschaap.nl opgericht. Ze denken namelijk dat er wel andere inkomstenbronnen zijn. ,,In het buitenland zijn veel betere regelingen voor de extensieve veehouderij, wat schapenhoeden is. Maar we gaan ook hard werken aan de promotie van schapenvlees, dat veel vaker op de kaart zou moeten staan.”

Volgens Grinwis heeft schapenvlees ten onrechte de faam dat het sterk zou smaken en erg vet zou zijn. ,,Schapen uit grazende kuddes zijn van oude rassen, die genetisch niet zoveel vet hebben. En ze lopen de hele dag, zodat ze ook niet vet worden. Bovendien vreten ze allerlei kruiden, wat het vlees een prima smaak geeft. Het is niet te begrijpen dat Nederlanders dol zijn op lamsvlees, maar geen schapenvlees willen eten.”

Het praktijknetwerk, dat subsidie heeft gekregen van het ministerie van Landbouw, gaat het komende jaar schapenvlees als streekgebonden specialiteit onder de aandacht brengen. Grinwis: ,,Ik hoop dat het helpt. Want ik ben al 20 jaar herder en dat wil ik blijven. Want wat kan ik nou anders dan zorgen voor de schoapkes en vloeken naar de hond?”