‘Derogatie-blamage’

Soms bestaat goed nieuws vooral over wat er niet gebeurt. Nou hier komt het: de landbouwvrijstelling wordt niet afgeschaft, deze Prinsjesdag. Tenminste, dat wisten meerdere goed ingelichte bronnen in de week voor de presentatie van de rijksbegroting te melden.

Afschaffen van deze agrarische fiscale faciliteit zou best lucratief zijn voor de schatkist maar desastreus voor de boerenportemonnee. Elk jaar gaan er stemmen op om er een eind aan te maken, steeds lukt het om dat te voorkomen. Pluim voor de onzichtbare ijveraars die hier achter de schermen steeds weer hun best voor moeten doen.

Wellicht hadden zij het dit jaar iets makkelijker dan andere onderhandelingsrondes: het is voor de overheid nu ook niet echt een gunstig moment om de regeling te schrappen. Ze wil immers een ‘transitie in de landbouw’, en daarbij zijn grondtransacties erg belangrijk. Het is dan niet verstandig om die minder aantrekkelijk te maken door een fiscaal voordeel weg te nemen.

Geen derogatie

Toch is het ook vaak slecht nieuws als iets niet doorgaat. Neem de derogatie. Het Europese Nitraatcomité heeft nu formeel ingestemd met het afbouwplan voor de Nederlandse uitzondering op het nitraatbeleid. Voor de goede orde: andere landen zoals Ierland behouden hem wel. De gevolgen zijn groot, zoals bekend.

Nu is ook meer bekend geworden over het waarom van deze Brusselse dwaling. De reden was niet dat het slecht gaat met de waterkwaliteit op derogatiebedrijven. Deze week heeft waarnemend LNV-minister Carola Schouten toe moeten geven dat het om andere zaken gaat dan de waterkwaliteit zelf: Nederland is toezeggingen niet nagekomen die zijn gedaan bij de laatste keer dat er wel derogatie verleend werd, twee jaar geleden.

Overheidsfalen

Nederland moest een aantal concrete stappen zetten in de strijd tegen mestfraude. Dat is niet waargemaakt. Het afgesproken aantal fysieke controles is niet gehaald, de invoering van de digitale mestbon heeft vertraging opgelopen. Let wel, hier valt het woord ‘fraude’, maar het is niet zo dat Brussel nu constateert dat er te veel gefraudeerd wordt, nee, de door Nederland beloofde maatregelen zijn niet genomen. Overheidsfalen dus.

Ongetwijfeld speelt covid een rol. De pandemie schopte alles in de war. Daar had Brussel best meer begrip voor op kunnen brengen. Maar als puntje bij paaltje komt, is het verlies van de derogatie toch vooral een blamage voor ex- en nu ook plaatsvervangend landbouwminister Schouten. Die had er meer bovenop moeten zitten.

Lees meer over derogatie