35% minder melk en andere gevolgen van het landbouwbeleid

De boerenclubs constateren dat de melkveesector harde klappen te verduren krijgt als de beleidsvoornemens van het kabinet doorgaan. De doelen voor natuur, klimaat, water en grondgebondenheid zullen ervoor zorgen dat veel bedrijven moeten stoppen, omdat de kosten simpelweg niet meer te dragen zijn.

Lees ook: Kritiek melkveesector hangt boven Landbouwakkoord

Analyse melkveehouderij

De analyse is van NMV, LTO Melkveehouderij, Agractie, Biohuis, Natuurweide, Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK), Dutch Dairymen Board (DDB) en Netwerk Grondig. Ze trekken tot nu toe samen op in de gesprekken over het Landbouwakkoord en hebben nu dus samen de uitgebreide analyse op tafel gelegd. “Als dit beleid ten uitvoeren komt wordt een waardevolle sector voor voedselproductie, landschapsbeheer, waterkwaliteit, biodiversiteit en leefbaarheid op het plattenland het onmogelijk gemaakt om voor te bestaan,” is de een na laatste zin van de 16-pagina tellende analyse. Afgelopen weekend ging deze rond in verschillende appgroepen van boeren.

Woningbouw

Als eerste zijn alle plannen die ten koste gaan van landbouwgrond op een rij gezet: bijvoorbeeld woningbouw. Het kabinet wil per jaar 100.000 woningen bouwen. Gemiddeld komt dat neer op een ruimtebeslag van 33.000 hectare.

Het invoeren van de bufferstroken zorgt voor een afname van het landbouwareaal van 5%. Daar komen nog bij de extra beperkende maatregelen gepland in beekdalen. Dit betekent 99.048 hectare minder voor de melkveehouders. Bij deze berekening zijn de melkveeclubs uitgegaan van bufferzones van 250 meter en dat de helft van deze landbouwgrond momenteel voor melkveehouderij wordt gebruikt.

Natuurherstelplannen: 184.000 hectare

De bestaande verplichting naar provincies om in totaal 80.000 hectare nieuwe natuur te maken, zal de komende jaren nog 34.000 hectare kosten. En dan zijn er nog de natuurherstelplannen. Het Planbureau voor de Leefomgeving rekent op 150.000 hectare. Daar komt ook nog agrarisch natuurbeheer bij, maar hoeveel daarvan nog voor productie beschikbaar blijft, is niet duidelijk.

Dan is er ook nog de bossenstrategie (22.000 hectare), vernatting van veenweide (10.000 hectare) en aanleg van zonne- en windparken (bijna 58.000 hectare). Deze optelsom leidt tot verlies van ruim 400.000 hectare land voor melkveehouders. Wel houden de organisaties er rekening mee dat vooral melkveehouders grond in gebruik kunnen nemen voor agrarisch natuurbeheer, maar de beperkingen op bijvoorbeeld bemesting zijn nog niet duidelijk. Desalniettemin zal het gevolg zijn: duurdere grond voor melkveehouders.

Kosten verlies derogatie

Een andere factor is het verlies van derogatie. Voor een bedrijf met 100 koeien kost het op jaarbasis zo’n € 40.000 aan kunstmest, afvoer van mest en de andere beperkingen op het gebruik van mest zoals bij bufferstroken.

De boerenorganisaties zien daarnaast dat de wens bestaat om de melkveehouderij te extensiveren. Zo is er het doel om in 2025 65% van het eiwit in het rantsoen van eigen land te halen en stelde minister Adema recent voor om een GVE-norm te komen. Combineer dit met de duurder wordende grond en veel bedrijven zullen moeten stoppen, is de verwachting.

Productieverlies

Mede vanwege de lagere productiviteit van het land (door beperkende mestregels) en dus die areaalkrimp is de verwachting dat de melkproductie in Nederland zal dalen van 13,7 naar minder dan 9 miljard kilo melk per jaar. Dit zal ook gevolgen hebben voor de periferie, is de inschatting. “Van veevoerbedrijf en veearts tot accountant, kennisinstituut en zuivelonderneming”, staat in de anlyse. Wat de melkveebelangenbehartigers betreft, is grond een vereiste voor een innovatieve sector die bijdraagt aan voedselproductie, landschapsbeheer, waterkwaliteit, biodiversiteit en leefbaarheid op het platteland.