RundveeAchtergrond

Gewaagde stap: van 70 naar 480 koeien

Jan en Jurgen Jonkman investeerden vorig jaar in een stal voor 480 melkkoeien met mestverwerking. Duidelijkheid over Haags beleid hebben ze hard nodig.

Tientallen koeien spitsen hun oren en gaan richting voerhek als de zelfrijdende voermengwagen van loonvoerder Guus de Haan over de voergang rijdt. Melkveehouder Jan Jonkman in Mariënheem (Ov.) ziet het schouwspel tevreden aan. “De koeien verblijven nu ongeveer zes weken in deze stal en zijn inmiddels behoorlijk gewend aan hun nieuwe leefomgeving”, zegt Jonkman. “Halsbandsensoren registreren niet alleen het gedrag, maar ook de herkauwactiviteit. Koeien waar iets mee is, halen we er hiermee snel uit.”

In de stal leven nu een kleine 200 koeien. Vol is de stal daarmee nog lang niet. Voorafgaand aan de bouw besloten de ondernemers om het gebouw in stappen te vullen met dieren. “Afhankelijk van diverse factoren zoals melkprijs, ruwvoerprijzen, beschikbare arbeid, en koppels koeien die op ons pad komen, beoordelen we in welk tempo we opschalen”, vertelt Jan Jonkman.

Opmerkelijke groeisprong

Met een nieuwe stal voor 480 koeien maken de Jonkmannen een opmerkelijke groeisprong. Tot dit jaar molken ze ongeveer 70 koeien in een verouderde stal. Jarenlang zat het bedrijf op slot vanwege het nabijgelegen natuurgebied Boetelerveld. Toen daar verandering in kwam, onder meer door een uitspraak van de Raad van State, besloten de ondernemers om de beschikbare ontwikkelruimte voor hun bedrijf maximaal te benutten.

In het voorjaar van 2014 begon Bajo Bouw uit Mariënheem aan de bouw van een stal met 480 koeplaatsen. Jan en Jurgen Jonkman legden de nadruk op eenvoud. “Uiteraard om de kosten te drukken, maar ook om een zo simpel mogelijk bedrijfssysteem te realiseren. Als onze veestapel straks verder groeit, zullen we ook vreemde arbeid moeten inschakelen. Een overzichtelijke bedrijfsvoering werkt dan het best.”

Kostengerichte aanpak

Kosten bespaarden de ondernemers onder meer door een efficiënte ruimtebenutting. De 0+6+0 stal heeft een totaaloppervlak van ruim 5.200 vierkante meter. Als je daar de strohokken en melkerij aftrekt, blijft er een leefoppervlak over voor de koeien van 3.600 vierkante meter. Dit is 7,5 vierkante meter per koe.

Door de kostengerichte aanpak lukte het om de kale aanneemkosten onder de 2.500 euro per plaats te houden. Daar bovenop kwamen de kosten voor een emissiearme ‘Groene Vlag’-roostervloer en de melkstal. In totaal kwamen de ondernemers op bijna 3.500 euro per koeplaats.

Melken vraagt 500 euro per koe

Aan de melkerij is Jonkman een kleine 500 euro per koe kwijt. “In tegenstelling tot de rest van de stal hebben we hier niet het drukken van de kosten voorrang gegeven”, vertelt Jonkman die met de ingebruikname van de nieuwe stal terugschakelde van een melkrobot naar melkstal.

[([002_rb-image-1760499.jpeg]:inzetgroot)]

De nieuwe stal is uitgerust met een 2 x 20 zij-aan-zij melkstal die flink geautomatiseerd is. Daar heeft Jonkman niet op bespaard. “Een melker moet zich kunnen concentreren op het aansluiten van de melkstellen. De rest moet vanzelf gaan.”

De melkinstallatie is van Gea Farm Technologies. Het snelwisselsysteem daarentegen is afkomstig van het Duitse constructiebedrijf BETEBE. “Qua degelijkheid spreekt ons dat net iets meer aan.”

Compacte mestverwerkingsinstallatie

De koeien liggen in diepstrooiselboxen met Combi Comfort ligboxen van De Boer. Voor de vulling van de boxen maken de melkveehouders gebruik van droge gehygiëniseerde mest die ze zelf produceren met een mestverwerkingsinstallatie van Veenhuis.

Het is de bedoeling om vrijwel alle mest die de koeien produceren te gaan verwerken op het eigen bedrijf. De compacte mestverwerkingsinstallatie, je ziet niet veel meer dan een grote container, staat bij Jonkman in de werktuigenberging.

Nieuwe werkroutines

Met het managen van de groeiende melkveestapel hebben Jan en Jurgen geen moeite. “Het scheelt dat we stapsgewijs groeien. Uiteraard moeten we zoeken naar nieuwe werkroutines. Naarmate er meer koeien komen, lopen we tegen arbeidsvraagstukken aan. We willen flexibel blijven. Uitbesteden van activiteiten past daar goed bij. Daarom zijn we begonnen met het laten voeren van de koeien. We weten nog niet of we dat in de toekomst blijven doen. Waarschijnlijk gaan we binnenkort ook het insemineren van koeien uitbesteden.”

[([003_rb-image-1760501.jpeg]:inzetgroot)]

Naarmate de veestapel groeit, maken Jan en Jurgen keuzes over de inzet van arbeid. Insemineren van koeien gaan ze waarschijnlijk uitbesteden.

AMvB schept onduidelijkheid

Bij het maken van keuzes over de ontwikkeling van hun bedrijf kozen Jan en Jurgen Jonkman voor uitbreiding van de veestapel in combinatie met verwerking van alle extra mest. Deze keuze kwam vorig jaar in een ander daglicht te staan, na de introductie van de Melkveewet door staatssecretaris Dijksma. Als de Eerste Kamer instemt met de bijbehorende AMvB over grondgebondenheid, is groei van melkveebedrijven alleen mogelijk met meer hectares.

Jonkman weet momenteel niet precies waar hij aan toe is. Door de aangegane investeringsverplichtingen komt het bedrijf in aanmerking voor de door Dijksma aangekondigde knelgevallenregeling. “Maar wat dat precies oplevert, weten we nog niet.”

Extra grond

Om niet voor één gat gevangen te zitten, hebben de ondernemers dit jaar extra grond gehuurd. Momenteel hebben ze ongeveer 80 ha in gebruik. “Daarmee kunnen we voorzien in de ruwvoerbehoefte van de huidige veestapel. Of het zelf verbouwen van het ruwvoer bedrijfseconomisch voordelig uitpakt, moeten we afwachten. Het maakt ons in ieder geval minder afhankelijk van schommelingen van de ruwvoerprijzen.”

[([004_rb-image-1760497.jpeg]:inzetgroot)]

De familie Jonkman houdt open dag op vrijdag 12 en zaterdag 13 juni aan de Schoonhetenseweg 25 in Mariënheem (Ov.).

Het hele artikel is te lezen in Boerderij 37 van 9 juni.

Beheer
WP Admin