‘BBB heeft landbouw en hele stikstofdossier in handen’

De BBB heeft vette vissen binnengehaald in de onderhandelingen voor het nieuwe kabinet, maar moet de beloftes nu gaan waarmaken. De partij gaat er vol voor, maar het afbreukrisico is wel groot.

Er zijn saaiere weken in Den Haag. Afgelopen dinsdag om 12.47 uur roerde Geert Wilders zich kort maar krachtig op medium X en kwam het verlossende bericht: ‘We zijn eruit! Akkoord over alles! Een nieuw kabinet’. Niet veel later herhaalde hij, samen met Caroline van der Plas, in de wandelgangen van de Tweede Kamer in min of meer in dezelfde woorden die boodschap. Blije gezichten.

Nu we enkele dagen verder zijn, zijn de posities en poppetjes verdeeld. De BBB heeft zijn gewenste ministerie binnen. Femke Wiersma, op dit moment nog gedeputeerde in de provincie Friesland, wordt vrijwel zeker de nieuwe landbouwminister. Opvallend is dat de beoogde nieuwe staatssecretaris, oud-kandidaat Kamerlid Jean Rummenie, ook van BBB-huize is.

Een ministerie waar minister en staatssecretaris(sen) van dezelfde partij zijn, is geen gemeengoed. Sterker: in het aanstaande kabinet geldt dit verder alleen voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, waar de PVV de scepter zwaait.

Partijgenoten sneller op één lijn

De landbouwparagraaf in het hoofdlijnenakkoord was al een BBB-paragraaf. Nu is stap twee gezet. De BBB gaat ook daadwerkelijk de volledige verantwoordelijkheid dragen voor het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Iets wat de partij ook graag wilde. Twee partijgenoten zitten sneller op één lijn.

Tussen de huidige demissionaire ministers Adema (LNV, ChristenUnie) en Van der Wal (Natuur en Stikstof, VVD) kon er om die reden soms wrijving ontstaan. Bijvoorbeeld bij de verdeling van de stikstofmiljarden begin vorig jaar. Dat risico is er nu niet, of in ieder geval veel minder.

Tegelijkertijd is het de vraag of de andere drie partijen het wel zo erg vinden dat de BBB de agrarische sector en de natuur op z’n bordje krijgt. De uitdagingen zijn groot en het zal niet gemakkelijk worden om de gewenste resultaten te boeken. In Brussel (derogatie), maar ook in Den Haag.

BBB heeft veel binnengehaald

De andere coalitiepartners – PVV, VVD en NSC – hebben wel hun handtekening onder het akkoord en de landbouwparagraaf gezet, maar de resultaten stralen veel minder op hen af. Als de BBB er niet in slaagt om succes te boeken, wordt die partij er in de eerste plaats op afgerekend. Iets dat vooral te maken heeft met de bijzondere structuur van het nieuwe extraparlementaire kabinet. Andere partijen kunnen dan makkelijker hun handen er vanaf trekken.

Dat is een risico voor de BBB. Maar in de eerste plaats verdient de partij een compliment door de uitdaging aan te gaan. Bovendien heeft de BBB veel binnengehaald. Mona Keijzer wordt minister op het nieuwe ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en de partij levert staatssecretarissen voor Defensie en het herstel van Groningen. Voor de agrarische sector is het relevant dat de BBB nu drie zeer belangrijke dossiers in handen heeft: landbouw, woningbouw en daarmee het hele stikstofdossier. Ook gaat de partij over een behoorlijk deel van de ruimtelijke ordening. Dat zijn vette vissen voor de BBB. Nu wacht de taak om de beloftes waar te maken.