Trends 2016: Bankloze financiering

Boerderij zoomt in op de trends van 2016. Boeren hebben steeds meer behoefte aan vreemd vermogen, banken financieren steeds minder. 2016 wordt het jaar van de alternatieve financiering.

Boeren lenen door schaalvergroting steeds meer. Tegelijk verandert de kredietmarkt sterk. De Europese kredietmarkt zal op de Amerikaanse gaan lijken. In de eurozone worden bedrijven voor 81% gefinancierd via bankleningen en voor het overige deel via andere financieringsvormen. In de Verenigde Staten wordt 29% van de bedrijven via bankleningen gefinancierd, het overige deel wordt met obligaties opgehaald.

Steeds strengere bankregels

Er zijn meerdere redenen waarom boeren straks minder op de bank kunnen vertrouwen. Een deel van de oorzaak ligt in bankregels die sinds de financiële crisis van 2008 almaar verder worden aangetrokken. Banken moeten steeds ruimere buffers aanhouden. Enerzijds zetten banken in op het vergroten van de winstgevendheid, anderzijds lenen ze eenvoudigweg minder geld uit.

Beweeglijke marktprijzen

Ook is het risicoprofiel van agrarische bedrijven veranderd. Van de graanmarkt tot de zuivelmarkt zijn prijzen nu veel beweeglijker dan een jaar of vijf geleden. Banken bleven desalniettemin op ongeveer hetzelfde niveau financieren. Maar het beleid verandert. Bij meer risicovolle financieringen passen volgens de banken ook andere financiers. Partijen die bereid zijn in ruil voor een hogere rente, of uit sympathie, een hoger risico te lopen.

Crowdfunding blijft niche

In 2015 haalde het Nederlandse midden- en kleinbedrijf bijna €130 miljoen op via crowdfunding, waarbij in de meeste gevallen geld wordt geleend. Het ophalen bij geld bij meerdere investeerders groeit snel, maar het blijft een niche. De Nederlandse banken hebben zo’n €135 miljard uitstaan in het mkb. In de landbouw heerst Rabobank met circa €28 miljard aan leningen.

Kiezen voor lease en factoring

Ondernemers kiezen dan ook vaker voor leasing, een ­bekend instrument, en factoring. In het laatste geval gebruikt de ondernemer vorderingen of voorraden als onderpand voor een krediet. Groeit de onderneming, dan dus ook de kredietruimte. Krimpt de onderneming, dan krimpt de kredietruimte. Lease en factoring waren in 2015 samen goed voor circa €8 miljard.

Geld via participatiemaatschappij

Een andere optie is financiering via participatiemaatschappijen. Anders dan bij ander krediet eist een participatiemaatschappij invloed op de bedrijfsvoering. Het lijkt daarmee voor de meeste boerenbedrijven niet direct geschikt.

Banken willen regisseren

Het is al met al voor bedrijven een zoektocht naar wat het best bij een kredietvraag past. Het aantal aanbieders is groot en niet allen worden gedekt door een ontheffing van de ­Autoriteit Financiële Markten.

De Nederlandse grootbanken zelf denken in de toekomst nog steeds het grootste deel van de financieringen voor hun rekening te nemen. Maar steeds vaker zal worden gestapeld. De banken zelf willen hierbij het voortouw nemen en als regisseur optreden.