Mestpannen plaatsen voor emissiearme kraamstal

Stalinrichters monteren de gekoelde mestpannen in de toekomstige kraamstal. In totaal komen er 22 rijen kraamhokken, met elk negen zeugen. De afmeting van de eerste zeven mestpannen is 170 x 260 centimeter. De laatste twee in elke rij zijn 10 centimeter breder, zodat het geheel past binnen de stalmuren.

Het is voor de monteurs allemaal even passen en meten bij het leggen van de eerst rij mestpannen. Een vergelijkbare stal met mestpannen die is voorzien van het DuoSep K-systeem van Jovas Agro is er niet. De urine en de inhoud van het waterkanaal komen beide in de put onder de stal terecht. De verwachting is dat deze dunne fractie niet meer 0,2 kilo fosfaat per ton bevat.

De voormalige biggenstal is aan de binnenzijde volledig gestript. Er komen vier kraamafdelingen in deze stal met twee afzuigpunten voor de lucht. Aan de linkerzijde komt de centrale gang. De bouw en toekomstige emissiemetingen worden mede gefinancieerd met geld uit de Sbv-regelingen (Subsidie brongerichte verduurzaming van stallen en stalsystemen).

De mestpannen worden aan elkaar gehecht met kit. De bouwkosten zijn vergelijkbaar met een stal met luchtwassers. Het voordeel is emissieaanpak aan de bron en gescheiden opvang van de dikke fractie van de mest en de gier.

De frisse lucht komt via de centrale gang onder de mestpannen terecht. Daar kan het via de openingen in afscheidingswanden bij de zeugen komen.

De bovenzijde van de afscheidingswanden is open. De frisse lucht komt van onder de mestpannen hier in de kraamafdeling, waar de zeugen liggen.

De dikke fractie wordt via klepels in de mestgoten tot vlak tegen de buitenmuur geschoven. Daar wordt het afgevoerd via een soort voerketting. Vandaar de uitsparing in de putwand. Buiten de stal komt een put en opslag om de dikke fractie op te slaan. De dikke fractie blijft verpompbaar, maximaal 20% droge stof.

De afvoer van het waterkanaal van de mestpan, met afsluiter. De afsluiter blijft in beginsel open. In het waterkanaal komt voornamelijk morswater en voerresten terecht. Tijdens de proef- en meetfase wordt zowel gemeten wat de emissies zijn zonder water en met water in het kanaal. Een compromis is ook mogelijk. Dan wordt er water in gezet als de biggen bijvoorbeeld twee weken oud zijn. Voor dit bedrijf is extra water geen grote kostenpost. De dunne fractie wordt immers apart opgevangen en kan de veehouder in de buurt afzetten. Een optie is ook water in het waterkanaal en niet koelen van de mestgoot. De effecten hiervan moeten allemaal blijken uit de metingen.

Een zijaanzicht van de mestpannen. De koelslangen zitten verwerkt in de wand van de mestpan, onder een mat polyester. Deze kunnen zodoende nergens heen Zodra de zeugen in de stal staan eind van de zomer begint het meten van emissies en diergedrag. Jovas agro heeft geïnvesteerd in draagbare meetunits mét camera die continu de concentratie van (schadelijke) gassen, fijn stof, de luchtvochtigheid, temperatuur en het diergedrag monitoren.

Onder in de polyester mestgoot komt een 1 millimeter dikke rvs-strip te liggen. Dat is tegen slijtage en voor een goed mestafvoer. Met klepels wordt meerdere keren per dag de mest van de zeugen afgevoerd. De urine loopt via de afvoer in de opslag onder de stal. In de goot is per rij van negen kraamhokken één afvoer voor de urine.

De mestpannen worden in Polen gemaakt. Een vrachtwagen bracht deze in Drenthe. Jovas gaat meer matrijzen maken om ook andere maten mestpannen te kunnen leveren dan deze, van 1,70 meter x 2,60 meter.

De mestpannen zijn van polyester en sterk genoeg om op te staan. De houten regels houden pannen tijdens de montage in de juiste vorm. De mestgoot is aan bovenkant 75 centimeter breed. De helling van de schuine wand is 60 graden. Dit lijkt voor zover nu bekend de optimale hellingshoek bij glad materiaal, volgens John van Schriek van Jovas. Enerzijds mag er geen mest aan de schuine wand blijven hangen. Anderzijds is het de bedoeling het emitterend oppervlak zo klein mogelijk te houden, de oppervlakte waar mest kan liggen.

Het is mogelijk de mestgoot zowel aan de onderzijde als aan de zijkant te koelen. Dat kan onafhankelijk van elkaar. De beoogde temperatuur onder in de goot is maximaal 15 graden. Voor de stal wordt een proefstalstatus aangevraagd in het kader van de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV). John van Schriek van Jovas Agro, leverancier van de mestpannen, verwacht dat de ammoniakreductie 85% is. De reductie van methaan is 90% (buiten de dieren om). De methaanreductie is zo hoog omdat er geen verse mest bij oude mest komt, is de uitleg van Van Schriek.