Big goed in zijn vel

Door het uitoefenen van natuurlijk gedrag te stimuleren, zijn varkens minder snel vatbaar voor ziekten. Traditionele hokken voldoen niet meer.

Gezondheid en gedrag zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als dieren belangrijke onderdelen van hun natuurlijk gedrag niet kunnen uitoefenen, kan dat negatieve gevolgen hebben voor de gezondheid. Het belang van deze zaken is vastgelegd in de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren, later de Wet dieren. Als ik hierover spreek met varkenshouders, bespeur ik soms een gevoel van teleurstelling: net alsof wij niet goed voor de dieren zorgen. Natuurlijk zorgen boeren goed voor hun varkens; er is genoeg te eten en te drinken, we werken hard aan een goed klimaat en doen ons best om ziekten te voorkomen. Dit klopt helemaal, maar er is meer onder de zon: onze varkens hebben in een aantal gevallen onvoldoende mogelijkheden om natuurlijk gedrag te vertonen. De laatste tijd komen steeds meer signalen uit onderzoek dat dit niet kunnen vertonen van natuurlijk gedrag tot gezondheidsproblemen kan leiden.

Aan de huisvesting van gespeende biggen is de laatste jaren niet veel veranderd. We bouwen een hok voor biggen met 0,3 vierkante meter oppervlak op kunststof rooster; een voerbak en drinkwater maken het compleet. Het zou goed zijn als in dit hok de big ook mogelijkheden zou hebben om te wroeten of om zijn ontlasting te kunnen doen in omstandigheden met enige privacy. Ook samen eten en drinken, met elkaar of met afleidingsmateriaal spelen is goed.

Om dieren in balans met hun omgeving op te laten groeien, moet aan bovenstaande behoeften worden voldaan. Dit wordt extra 
belangrijk als in de toekomst de biggenstaarten niet meer worden gecoupeerd en als de tolerantie voor managementziekten als streptokokken en coli-infecties veel kleiner zal zijn.

Indien dieren hun natuurlijke gedrag niet voldoende kunnen uitoefenen, gaan ontegenzeggelijk reacties in het lichaam van het dier optreden die het gemis van dit natuurlijke gedrag gaan compenseren: de cortisolspiegel in het bloed zal stijgen. Dit fenomeen noemen we chronische stress. Een van de gevolgen hiervan is dat het afweerapparaat van het dier slechter gaat functioneren. Dit is iets wat we in deze tijd juist niet willen. Ook gaan dieren gemakkelijker fout gedrag aanleren, zoals staartbijten en oorbijten. Reden genoeg, denk ik, voor ons allemaal om de biggen een betere en stimulerender omgeving aan te bieden. Het zal een van de oplossingsrichtingen zijn om van het staarten couperen af te komen. Bovendien zal het leiden tot minder streptokokken- en coli-infecties, omdat het afweerapparaat beter gaat functioneren.

In de sector bestaan momenteel diverse initiatieven om de huisvesting en omgeving van het dier veel beter af te stemmen op de behoeften. Met veel interesse en belangstelling volg ik deze ontwikkelingen, en ik prijs de mensen die hier veel tijd en moeite in steken.

Ondernemers die met dit soort zaken bezig zijn, hebben het beste voor met hun dieren en staan open voor de veranderingen die de samenleving van ons wil zien. Het resultaat is dan een big die goed in zijn vel zit.