‘Zink in varkensvoer: Vitamine Z?’

Er is sinds kort een zinkproduct op de markt dat via een attest van de dierenarts door het voer mag. Gebruik dit alleen voor noodsituaties.

Eh … vitamine Z? Toen ik nog niet zo lang als varkensdierenarts werkte, was dit voor mij een nieuwe kreet. Vast een of ander ondersteunend vitaminecomplex, dacht ik even. Net zoals sommige mensen naar vitaminepillen grijpen omdat ze bang zijn dat ze via hun voeding niet voldoende binnenkrijgen. Echter, als je gezond bent, gevarieerd eet en er niet al te vreemde eetgewoonten op na houdt, dan hoef je helemaal niet bang te zijn voor een tekort. Maar ja, de fabrikanten van de vele pillen en drankjes zijn er goed mee af.

Vitaminen en mineralen bij varkens

Ook bij varkens is het vaak prima in orde. Over het algemeen zal het voer dat varkens krijgen goed aansluiten bij de behoeftes die je van de dieren verwacht. Er is veel kennis over gehaltes vitaminen, mineralen en essentiële eiwitten die benodigd zijn in voer in relatie tot de prestaties die de dieren kunnen leveren.

Maar in de praktijk blijkt het nog niet altijd zo gemakkelijk. Naast samenstelling van voer, speelt bijvoorbeeld ook de manier van voeren, het management en de verzorging van de dieren een grote rol; het is echt maatwerk.

Maatwerk bij diergezondheid

Maatwerk is het ook wanneer de diergezondheid in gevaar dreigt te komen. De eerste week na het spenen is zo’n moment. De biggen maken een grote verandering door en ook op darmniveau is veel aan de hand. De bacterieflora in de darmen was ingesteld op vertering van zeugenmelk en moet zich razendsnel aanpassen aan de voerveranderingen. Dat gaat nog wel eens fout. Colibacteriën nemen de overhand, met als gevolg diarree.

Biggewicht, speenleeftijd en opvang in speenstal

Alle aandacht dient uit te gaan naar factoren die invloed hebben op de aantasting van de darmen. Vaak hebben deze factoren niet eens met het voer zelf te maken, maar bijvoorbeeld met biggengewichten, speenleeftijd, opvang in de speenstal enzovoort.

Het kan lastig zijn het probleem onder controle te houden. Vaccinatie kan in een aantal gevallen een oplossing bieden. Een antibioticakuur is echter ook wel eens nodig om de coli’s aan te pakken. Maar ook voedingssupplementen kunnen effectief zijn.

Er is sinds enkele maanden een geregistreerd zinkproduct dat onder bepaalde omstandigheden via een attest van de dierenarts door het voer gemengd kan worden. Dit lijkt een mooie oplossing. Toch kleven er ook nadelen aan.

Resistente bacteriën

Zink remt veel bacteriën af in hun groei, maar er zijn ook kiemen die juist prima tegen zink kunnen. Dit kan tot gevolg hebben dat er door selectie resis­tente bacteriën ontstaan, die een gevaar voor de biggen zelf kunnen vormen en uiteindelijk voor de volksgezondheid. Een beetje zoals bij de inzet van antibiotica.

Zink kan negatief effect hebben op voeropname

Zink kan een negatief effect hebben op de voeropname, het voer wordt minder smakelijk. En als het langere tijd gegeven wordt, kan dit nadelig werken op de gezondheid van de biggen. Opletten dus.

Uiteindelijk komt zink, via de mest, in het milieu. Te hoge zinkconcentraties kunnen dan schadelijk zijn. Vitamine Z lijkt dus een toverwoord, en kan soms zeker een oplossing bieden. Het is echter een oplossing met haken en ogen. Bewaar het toverwoord dus voor noodsituaties!