‘Klimaattop moet grenzen trekken’

Je vraagt je soms wel eens af of we niet doordraven als het gaat om de beoordeling van effecten van de veehouderij. We verzanden in discussies van rekenkundige aard, over cijfers en zelfs over cijfers achter de komma en de voetnoten in een van de bijlagen bij de tientallen deskundigenberichten bij vergunningprocedures. In het politieke debat is met name de Partij voor de Dieren hierin uitgesproken rechtlijnig.

Nauwelijks meetbare promilles

Zo gaat het bij procedures rond de Natuurbeschermingswet vaak om zeer geringe effecten ter grootte van een fractie van een mol depositie, enkel meetbaar via complexe wiskundige computerprogramma’s met een hoge theoretische en abstractie-graad. Het moet gek lopen wil de Raad van State bij een verhoging van de depositie geen mogelijk significant effect willen aannemen: bij hoeveelheden van vier duizendste deel van een procent van de kritische depositiewaarde is in een incidenteel geval aangenomen dat zich geen relevante effecten zullen voordoen. Dit is echter de spreekwoordelijke uitzondering op de regel. Ook bij geur en fijnstof gaat het vaak om nauwelijks meetbare promilles.

‘Flauwe juridische haarkloverij’

Het gaat er bij mij moeilijk in dat bij deze of hogere deposities, bijvoorbeeld van één of zelfs vijf honderdste deel van een procent, wél effecten optreden. En als dat wel zo zou zijn, moeten we daar dan echt kilo’s papier aan juridische debatten aan besteden? Het lijkt me flauwe juridische haarkloverij, geneuzel op de vierkante centimeter. Waar hebben we het over? Laat die boer toch die tien varkens extra houden!

Er worden in mijn beleving soms meer bomen gekapt voor alle procedures en het papierwerk dan de aanpassing of weigering van een vergunning aan winst voor andere bomen kan opleveren. We lijken met ons allen de illusie in stand te willen houden – Marianne Thieme voorop – dat die duizendste mol het verschil maakt tussen wel en geen natuur, en dat daar dus strak de hand aan gehouden moet worden.

Grenzen trekken

Toch gebiedt de eerlijkheid me te zeggen dat we aan die benadering moeten vasthouden. Om de eenvoudige reden dat je ergens een grens moet trekken. Zo werkt dat met problemen, groot of klein. Voor het behoud van de aarde lijkt het noodzakelijk dat er bij de klimaattop nu echt een grens wordt getrokken wat betreft opschalen. Lukt dat niet, dan kan het te laat zijn.

‘De kritische depositiewaarde’

Door het smelten van de poolkappen en de permafrost dreigen onomkeerbare processen op te treden (zeg maar: significante effecten). Er komt een moment dat er een grens wordt overschreden en de opwarming meer dan 2 graden (de grens voor onomkeerbare gevolgen, oftewel de kritische depositiewaarde) beloopt. Ergens ligt rekenkundig het moment dat er geen kolencentrale, snelweg of zelfs auto meer bij kan.

Ik ben benieuwd of de politici in Parijs met betrekking tot CO2 eenzelfde harde opstelling kunnen en zullen aannemen als zij hebben gedaan tegen de veehouderij. Ik heb begrepen dat Marianne Thieme de klimaattop bijwoont. Daar ben ik in dit geval blij mee.