Betere varkensgezondheid met kruidenmengsels

Varkenshouder Kris Gios in het Belgische Herenthout is aanwezig in het slachthuis op het moment dat zijn varkens worden geslacht. Hij beoordeelt dan zelf de organen zoals de longen en de levers om te kijken of er afwijkingen te zien zijn. Dit levert hem informatie op over wat er allemaal op zijn bedrijf speelt.

Gios heeft veel aandacht voor diergezondheid. Met fokkerij en de inzet van natuurlijke middelen verhoogt hij de weerstand van zijn dieren. Een steriele omgeving past daar niet bij. Hij maakt de kraamstal en de biggenafdelingen pas schoon wanneer hij weer gaat opleggen. Volgens hem ontstaat er een beter uitgebalanceerde bacteriecultuur in een vuile dan in een schone afdeling. Dat effect houdt stand tot na de reiniging. Gios maakt geen gebruik van reinigings- en ontsmettingsmiddelen. “Die kosten geld en verstoren de natuurlijke balans.”

De varkenshouder maakt leeggekomen afdelingen niet meteen schoon. Door de ‘vuile’ leegstand ontstaat een goede microbiële balans, is zijn ervaring.

Goede bacteriën vernevelen

De varkenshouder vernevelt dagelijks PIP Animal Housing Stabiliser (PIP AHS) om een goede bacteriecultuur op zijn bedrijf te houden, alleen in de kraamstal is hij ermee gestopt. Hij zag geen direct positief effect op de biggen en iets meer diarree bij de pasgeboren biggen. Gios vermoedt dat de biggen door het gebruik van het probioticum onvoldoende gelegenheid hadden om weerstand op te bouwen.

Probiotica zijn ‘goede’ bacteriën. Door die dagelijks te vernevelen krijgen de ‘slechte’ ziekmakende bacteriën minder kans, ervaart hij. De biggen in de kraamstal en speenstal ogen goed. Hier en daar is een kuchje te horen, maar daar ondervinden ze geen last van. De varkens en biggen zien er goed bevleesd uit.

Kris Gios vernevelt dagelijks PIP AHS in zijn varkensstallen. Met de ‘fogger’ kost hem dat ongeveer een half uur per dag. Dit zorgt voor een gezonde bacteriecultuur in de stallucht.

App bestrijden met ‘lookthee’

Ondanks alle preventieve inspanningen sluipen er toch wel eens ziekten binnen, zoals App. Die stak zonder directe aanleiding de kop op. Gios vermoedt een relatie met een mycoplasma-enting bij de biggen in de kraamstal. De App-gerelateerde problemen bij de vleesvarkens ­begonnen bij de biggen die tegen mycoplasma waren geënt.

Gios verving daarop het preventieve middel PIP Animal Housing Stabiliser (PIP AHS) door het curatieve middel ‘lookthee’. De varkenshouder maakte deze thee zelf van een kruidenmengsel met onder andere tijm, pepermunt en eucalyptus, gemengd met knoflook. De oliën uit de thee verdampen snel, lossen het slijm op en doden bacteriën. De knoflook werkt tegen bacteriën en virussen. Dit vernevelde hij bij de vleesvarkens. Tegelijkertijd stopte hij met de Mycoplasma-enting.

Toen de symptomen minder werden bij de vleesvarkens, verving Gios de lookthee weer door PIP AHS. Hiermee kreeg hij de App-bacterie weer onder controle. Ook de mycoplasma is beheersbaar: bij 1% tot 2% van de varkens komt mycoplasma-gerelateerde longschade voor. Naast natuurlijke middelen zet Gios ook vaccinaties in om de gezondheid op zijn bedrijf goed te houden. De zeugen ent hij voor PRRS, AR, parvo en influenza.

Proberen te stoppen met vaccineren tegen PRRS

Aangemoedigd door de resultaten van natuurlijke middelen tegen App, probeerde hij begin 2015 om te stoppen met vaccineren tegen PRRS. Dat leidde tot een uitbraak van de virusziekte op zijn bedrijf. Met name onder de jonge zeugen en vleesvarkens kwamen hoge titers voor die duidden op een recente infectie met veldvirus. Hierop besloot hij weer te gaan enten.

Vanwege het hoge aandeel opbrekers en verwerpers entten ze alle zeugen voor de voet weg met een interval van 10 weken. Na een halfjaar was het virus weer zover onder controle dat de drachtigheidspercentages normaal werden. Door de PRRS-uitbraak moet Gios weer antibiotica inzetten om secundaire infecties te bestrijden. Gedurende 5 jaar hoefde dat niet.

Focus op de biggen

De diergroep waar Gios de meeste natuurlijke middelen inzet, zijn de gespeende biggen. Zo heeft hij hersenvliesontstekingen door streptokokken beheersbaar gemaakt door de inzet van Elan X in het drinkwater. Dit is een mengsel van etherische (vluchtige) oliën en organische zuren. De zuren ondersteunen de gewenste bacteriën in de darm. Hiermee vullen ze de bacteriedodende werking van de vluchtige oliën prima aan, aldus Gios.

Met deze installatie voegt Gios Elan X aan het drinkwater toe. Het product wordt gemengd met water om beter te kunnen doseren.

Verder laat de varkenshouder het middel Digestarom door het zeugen- en biggenvoer mengen. Dit is een kruidenmengsel met onder andere anijs, oregano en cichorei. Na twee maanden inzet van Digestarom waren het geboorte- en het speengewicht met 100 gram gestegen en de uitval was bijna 1,5% lager. De totale voeropname van de zeugen tijdens de zoogperiode daalde 3 kilo. De groei van de biggen tot 20 kilo steeg met 20 gram per dag. Met deze resultaten is de inzet van Digestarom rendabel, volgens de varkenshouder.

Lage kosten voor dierenarts

Mede dankzij de inzet van natuurlijke middelen zijn de dierenartsenkosten laag. Per zeug (inclusief de vleesvarkens) is Gios circa €40 kwijt aan entingen, ijzer en ontwormingsmiddelen. Hiertegenover staan wel flinke kosten voor PIP AHS en Elan X, deze middelen kosten €1.200 per maand. Gelet op de gezondheidsvoordelen ziet Gios dit als een goede investering.