Veel koecomfort en hygiëne met Vlas-kalk strooisel

Het vinden van een ideaal ligbed is minder eenvoudig dan het lijkt. “We hebben al veel soorten strooisel uitgeprobeerd”, vertelt Wim die aangeeft dat elk type strooisel voor- en nadelen heeft.

Diverse strooisels geprobeerd

De afgelopen jaren hebben de melkkoeien op een ligbed van papierpulp, zaagsel, gescheiden mest, vlas tot een stro-kalkmengsel gelegen. Strooisels die allemaal niet voldeden aan de eisen van de melkveehouders. Via het zaagsel kwam er een Klebsiella-besmetting op het bedrijf. Vlas in de boxen plakte te veel aan de poten en zorgde daarnaast voor te veel bevuiling achter de boxen voor de mestschuif die de grote bulten strooisel niet goed weg kon schuiven.

Ook gescheiden mest werd geprobeerd, maar dit gaf naast een natte laag onder in de boxen een toename van uierontstekingen bij de melkkoeien. Een stro-kalkmengsel bood een oplossing voor de uierontstekingen.

Comfortmix

Ongeveer vier jaar geleden kwam de maatschap in contact met Wilco Garritsen van Comfortmix. “Met een mengsel van stro en kalk zijn de gevallen van uierontstekingen drastisch verminderd”, geeft Barend aan. Helemaal ideaal voor de huidige stal is het mengsel van stro-kalk helaas niet. Standpalen aan de achterkant van de boxen maakt het mechanisch schoonmaken en harken van de ligplekken lastig. Handmatig losharken van het stro-kalkstrooisel is een zware klus en kost veel tijd. Uiteindelijk vormde het stro-kalkmengsel een te harde laag in de boxen.

Comfortmix Vlas – Kalk strooisel

Sinds een half jaar ligt nu het Comfortmix Vlas-Kalkmengsel in de diepstrooiselboxen. Een mooi rul product waarin de koeien graag liggen, en het schoonhouden van de boxen met een hark is binnen een kwartier klaar. Dat het Vlas-Kalkstrooisel veel comfort biedt, blijkt wel uit het feit dat na het melken zeker driekwart van de koeien gaat liggen in de boxen. De koeien zien er schoon en glanzend uit hebben geen kale plekken op de hakken en knieën en vertonen geen schrale uiers of spenen.

_{Lees verder onder de foto}

Wilco Garritsen (links), vertegenwoordiger bij Comfortmix, adviseert melkveehouders Wim en Barend Fiets over het gebruik van het Vlas-Kalkstrooisel in de diepstrooiselboxen. – Foto: Judith Waninge

Vlas-kalkstrooisels

De ontwikkeling van nieuwe kalkmengsels staat niet stil bij Comfortmix. Het biedt voor elk veehouderijbedrijf een praktische en veilige oplossing voor strooisel in de ligboxen. Naast de stro-kalkmixen levert het bedrijf nu ook vlas-kalkstrooisels. Vlas neemt drie keer zoveel vocht op dan stro waardoor de koeien altijd een droge ligplaats hebben.

Het Comfortmix Vlas- Kalkstrooisel is een mengsel van één deel vlas en zes delen kalk. De mix bestaat uit twee soorten kalk. Een van de twee soorten kalk is wat plakkeriger waardoor er geen ontmenging van het vlas en het kalk plaatsvindt. Aan het kalkmengsel wordt een pH-verhoger toegevoegd zodat de pH van het strooisel bij afleveren rond de 12 ligt. Hierdoor hebben bacteriën zoals Coli en Klebsiella vrijwel geen kans om te overleven. De pH-verhoger zorgt voor een scherpe, ammoniakachtige geur bij afleveren. Als deze pH-verhoger in contact komt met organische stof, het vlas, en in de boxen ligt zal de pH dalen richting de 10 en is de geur grotendeels verdwenen.

Wekelijks 25 kg strooisel per ligbox

Het Vlas-Kalk strooiselmix wordt los gestort geleverd en is zeker een halfjaar houdbaar. “Het product kan ook goed buiten opgeslagen worden”, vertelt Garritsen, die vervolgens aangeeft dat dan een aardappelkleed of twee kuildekkleden geschikt zijn voor de afdekking. De neven Fiets, waar het er rondom het bedrijf keurig verzorgd uitziet, hebben gekozen voor opslag binnen in een loods, waar ook de machines staan. In deze loods staat ook de vijzelbak die de melkveehouders speciaal hebben aangeschaft voor het instrooien van het kalkmengsel.

“Handmatig instrooien is geen optie”, aldus de melkveehouders, die wel aangeven dat het vlas-kalkmengsel handzamer is dan het stro-kalkmengsel. “Een kuub Vlas-Kalkstrooisel weegt ongeveer 700 kg”, vult Garritsen aan. De vijzelbak gaat voorop de shovel en hiermee wordt wekelijks voorin de boxen ongeveer 35 kg vers Vlas-Kalkmengsel gestrooid.

Dagelijks harken de melkveehouders een beetje strooisel naar achteren en ook de koeien zelf zorgen deels voor verdeling in de boxen. Mechanisch aanharken is geen optie in deze stal, daarom gebruiken de veehouders een hark om dagelijks de vuiligheid en de kuilen in de ligplaatsen te verwijderen.

_{Lees verder onder de foto}

De koeien liggen graag in de boxen met Vlas-Kalkstrooisel. Ze glanzen en hebben geen last van schrale knieën, hakken en spenen. – Foto: Judith Waninge

Strooiselkosten € 1,20 per 100 kg melk

“We doen in de stalperiode ongeveer 10 weken met een vracht Vlas-Kalkstrooisel voor honderd ligboxen”, geeft Wim aan. Een vracht is een vrachtwagen met een walking floor van 35 ton. In de zomer is er minder nodig; dan wordt ongeveer de helft van deze hoeveelheid gestrooid. “De strooiselkosten liggen hiermee op € 1,20 per 100 kg melk”, aldus de melkveehouders.

Besparen op strooiselkosten door het zelf te mengen lijkt mooier dan het is. “Het is goed om de voor- en nadelen van zelf mengen goed in beeld te hebben”, zegt Garritsen. Denk daarbij aan het op voorraad houden van de componenten, zorgen voor de juiste verhoudingen van de grondstoffen, en slijtage van de mengwagen moet in de overweging meegenomen worden.

Het advies van Comfortmix voor het Vlas-Kalkstrooisel is een laag van 10 tot 15 centimeter in diepstrooiselboxen van 20 centimeter diep. “Besparing op kosten en als de veehouder het product iets minder rul wil, is mogelijk door eerst een laag stro-kalkmengsel in de boxen te brengen en daarbovenop een laag Vlas-kalkmengsel”, zegt Garritsen.

_{Lees verder onder de foto}

Het Vlas-Kalkstrooisel is een mooi rul product, neemt veel vocht op en de ligboxen zijn eenvoudig schoon te houden. – Foto: Judith Waninge

Mest verrijkt met kalk

Achter de ligboxen ligt een dichte emissiearme vloer met een mestschuif. De mestschuif veegt het uitgeharkte strooisel orobleemloos weg. Met het gebruik van het Vlas-Kalkmengsel wordt de drijfmest verrijkt met extra Calcium Carbonaat. “Grond- en mestonderzoeken op zandgronden tonen aan dat de kalk na het uitrijden van de mest zijn werk op het land gewoon blijft doen. De kalk in de mest is dus ruim voldoende om te voorzien in de onderhoudsbekalking om de pH op peil te houden”, aldus Garritsen.

Voor de maatschap Fiets levert de extra kalk in de mest geen extra voordelen omdat het bedrijf dichtbij de IJssel ligt en de bodem al voldoende kalk bevat. De melkveehouders zien bij het gebruik van het Vlas-Kalkstrooisel vooral het voordeel van de hygiëne, gezondheid en welzijn van de koeien.