Melkveehouders die geïnvesteerd hadden in nieuwe stallen, maar op 2 juli 2015 nog niet voldoende dieren hadden om deze te vullen, komen definitief niet in aanmerking voor een knelgevallenregeling voor het fosfaatrechtenstelsel.
Dat heeft minister Carola Schouten van landbouw besloten. Zij ziet geen ruimte om een extra categorie knelgevallen toe te kennen aan de bestaande knelgevallenregeling of om op een andere manier ontheffingen of vrijstellingen te verlenen voor het fosfaatrechtenstelstel. Dit kan er namelijk toe leiden dat het fosfaatproductieplafond wordt overschreden. Dat zou kunnen leiden tot een nieuwe generieke korting.
Schouten: moeilijk besluit
De minister vond het een moeilijk besluit. “Ik voel mee met de ondernemers die niet geholpen kunnen worden. Ik realiseer me dat dit ingrijpende gevolgen kan hebben voor individuele melkveehouders en hun gezinnen”, aldus Schouten in haar brief aan de Tweede Kamer.
Ze heeft veel opties onderzocht om de boeren toch tegemoet te komen, maar dat is niet gelukt. “We hebben maximaal gekeken of er nog opties waren om deze bedrijven tegemoet te komen. Tegelijkertijd is het ook wel nodig om op enig moment duidelijkheid te geven, omdat deze bedrijven al geruime tijd in onzekerheid zitten”, aldus Schouten.
800 boeren
“Er is gekeken naar de mogelijkheden die er waren binnen de bestaande wet- en regelgeving en binnen de ruimte die er is zonder een extra generieke korting toe te passen. Met het aantal rechten dat is uitgegeven zitten we al op de grens, waardoor we niet meer rechten kunnen uitgeven”, zegt Schouten in een toelichting. Ze spreekt van een moeilijk besluit.
Volgens de groep van 120 boeren die zich verenigd hebben in Innovatief uit de knel, zijn er ongeveer 800 boeren die hiermee te maken hebben. Om hoeveel fosfaatruimte het in totaal gaat, is niet duidelijk, omdat de afbakening van de groep boeren die het betreft lastig is.
Schouten heeft haar besluit persoonlijk aan een aantal betrokken boeren gemeld.
Fosfaatbank geen oplossing
De fosfaatbank biedt voor het grote aantal bedrijven ook geen oplossing voor deze groep boeren, omdat deze alleen bestemd is voor jonge grondgebonden bedrijven en in omvang veel te klein is. Schouten roept banken op om tot het uiterste te gaan om deze bedrijven, met vaak innovatieve en duurzame stallen, te ondersteunen.
Extra ruimte voor startende bedrijven
Voor startende bedrijven wil Schouten wel wat extra ruimte creëren, mits de Europese Commissie hiermee akkoord gaat. In de huidige knelgevallenregeling kunnen starters die op 2 juli 2015 nog geen volledige stalbezetting hadden maar wel begonnen waren met melken in aanmerking komen voor de knelgevallenregeling.
Schouten wil bedrijven die op 2 juli 2015 hoofdzakelijk jongvee hadden en nog geen melk produceerden nu ook in aanmerking laten komen voor de knelgevallenregeling. Daarbij kunnen ze in aanmerking komen voor een verhoging van 50% van het verschil tussen het vastgestelde aantal fosfaatrechten en de stalcapaciteit.
Bijzondere omstandigheden wel onder knelgevallen
Naast de knelgevallenregeling voor starters is er ook een knelgevallenregeling voor bedrijven waar op 2 juli 2015 sprake was van een bijzondere omstandigheid, zoals ziekte, waardoor er minder dieren aanwezig waren dan normaal. Deze regeling geldt ook voor bedrijven waar de rechtsvorm is gewijzigd, zolang nog steeds één van de oorspronkelijke landbouwers zeggenschap heeft over het bedrijf.
Schouten over fosfaatplafond: voorzichtigheid blijft op zijn plaats
Statistiekbureau CBS voorspelt dat er in 2018 83,3 miljoen kilo fosfaat geproduceerd zal worden door de melkveehouderij. Dat is onder het fosfaatplafond van 84,9 miljoen kilo, maar omdat er nog veel factoren onzeker zijn, kan de fosfaatproductie in de loop van het jaar anders uitvallen. “Voorzichtigheid blijft dus op zijn plaats”, aldus Schouten. Ze wijst erop dat de Europese Commissie streng mee kijkt naar de naleving van het fosfaatplafond.
Het ministerie heeft op dit moment voor 85,4 miljoen kilo fosfaatrechten uitgegeven. Dit zal nog dalen doordat een deel van deze rechten is toebedeeld aan vleesvee, terwijl deze dieren worden uitgezonderd voor het fosfaatrechtenstelsel. Daarmee komt de hoeveelheid rechten weer onder het fosfaatplafond. De toekenning van de fosfaatrechten kan nog stijgen door de beoordeling van de knelgevallen die zich tot nu toe gemeld hebben en een aantal bezwaar- en beroepsprocedures.
Voor biologische melkveehouders wordt ook geen uitzondering gemaakt voor het fosfaatrechtenstelsel. Voor hen blijft de regeling ook ongewijzigd van kracht.