Bleker werkt aan zuivelketen in Mongolië

Den Haag – Oud-staatssecretaris Henk Bleker gaat samen met Mongoolse investeerders en de Mongoolse overheid een zuivelketen opzetten in Mongolië. Bleker is inmiddels twee keer in Mongolië geweest en de lichten staan op groen om verder te gaan. De investeerders, vooral ondernemers uit de mijnbouwindustrie, zijn bereid geld beschikbaar te stellen voor het opzetten van melkveebedrijven.

“De melkveehouderij in Mongolië is na het beëindigen van het communistische stelsel en het ontstaan een van een vrije markteconomie in de jaren ’90 sterk afgenomen. Het land is voor 40 procent van de  zuivelbehoefte afhankelijk van import uit China,”, zegt Bleker, die via een voormalig asielzoeker uit Mongolië die voor het marketing- en salesbedrijf Acsense in Hardenberg werkt in contact is gekomen met de Mongoolse ondernemers.

Bleker bezocht Mongolië inmiddels twee keer om met de ondernemers te overleggen over de mogelijkheden. “De huidige landbouw is vooral kleinschalig, met ongeveer 15 koeien per bedrijf. Veel boeren zijn nomaden en trekken rond met hun vee. De melk wordt veelal direct verkocht. Veel zuivelfabrieken die tijdens het communistische regime werden gebruikt liggen stil. Dat komt omdat er geen constante aanvoer is. In de zomer ligt de melkprijs rond de €0,20 per liter, in de winter is dit €0,70.

“Het probleem is dat er geen leveringsafspraken gemaakt worden tussen de fabrieken en de boeren. Als de veehouders de melk elders duurder kunnen verkopen, doen ze dat. Dan heeft de fabriek te weinig aanvoer. We willen daarom een organisatie oprichten waarmee boeren belang krijgen bij de zuivelfabriek.  Een soort coöperatie, of een organisatie die tussen LTO en de Kamer van Koophandel in zit, een mini-productschap eigenlijk”, vertelt Bleker.

Naast het bundelen van de afzet willen Bleker en de investeerders tien melkveebedrijven gaan oprichten. “In het verleden waren er in Mongolië grote staatsbedrijven met honderden koeien. Dat gaan we niet doen. We kiezen ervoor om tien bedrijven met 100 tot 150 koeien op te zetten. De bedrijven worden geclusterd gebouwd in de omgeving van de zuivelfabriek. Vijf tot zes gezinnen moeten hun inkomen kunnen halen uit een bedrijf.  Naast melk is het ook de bedoeling dat er hoogwaardig rundvlees wordt geproduceerd op de bedrijven. “Vanuit de buurlanden Rusland en China is er veel vraag naar rundvlees”, aldus Bleker. Voor export zal de productie wel op bedrijven moeten gebeuren en niet meer via het nomadische systeem in verband met het risico op ziekteverspreiding.

Bleker werkt nu aan een businessplan voor de melkveebedrijven. De Nederlandse kennis wil hij nadrukkelijk gebruiken. “Het moet een Dutch Mongolian Dairy Farm worden.” Hij ziet kansen voor de Nederlandse agribusiness om kennis en bijvoorbeeld fokmateriaal te exporteren. Zo is hij nu op zoek naar een Nederlandse stallenbouwer om samen met een Mongools constructiebedrijf een stal te ontwerpen die geschikt is voor Mongolië. “Het is er koud in de winter en het moet niet hypermodern zijn, maar wel arbeidsvriendelijk.” Energievoorziening voor de bedrijven is geen probleem en ruwvoer is voldoende beschikbaar, zegt Bleker. Doelstelling is dat het eerste bedrijf, waarvan de bouw voorjaar 2015 moet beginnen, een soort leerbedrijf wordt, zodat jonge boeren opgeleid kunnen worden. Volgende maand komt een groep Mongolen naar Nederland om bedrijven te bekijken en om te spreken met agrarische onderwijsinstellingen. Vanuit Mongolië komen daarnaast een aantal studenten om hier opgeleid te worden.

Bleker verwacht niet dat de Nederlandse overheid zal investeren in het project, maar hoopt wel dat de overheid ondersteuning biedt op bijvoorbeeld veterinair gebied of bij de scholing. “Het moet vooral een Mongools project worden, waarbij de Nederlandse kennis en kunde wordt benut.”