Vlot melken, wel veel damslapers

Een fraai overzicht in de serrestal, die overloopt in de oude stal achter. Groen is letterlijk het sleutelwoord. Het is van toepassing op de materialen, de coating op de wanden en op de GEA-melkrobot. Bovendien lopen de koeien op een emissiearme Groene Vlag-vloer. En dat alles in het Groene Hart.

De fosfaatrechtenkwestie raakte dit bedrijf wel. In 2015 had Bogaard nog 63 melkkoeien en 50 stuks jongvee. Via eigen opfok groeide hij in 2017 door tot 80 melkkoeien. Pieter Bogaard moest krimpen, maar kon de schade beperken doordat zijn zus en zwager stopten met hun melkveebedrijf. Er werd een constructie bedacht.

Die constructie was dat zijn zus en zwager bij hem in een fosfaatmaatschap kwamen. Zo kwamen er 23 melkkoeien en ook fosfaatrechten bij. Vee uitstoten moest nog steeds, maar door de extra rechten hoefde Bogaard niet verder te zakken dan naar 80 melkkoeien. Anders had hij nu 60 gehad en was de stalbezetting 60% geweest.

De grote pluspunten in de stal zijn ventilatie en licht. Het vele licht en het prettige stalklimaat geven energie, merkt Bogaard. Voor hem en voor de koeien. Ook opvallend: op enkele plekken in de stal hangen planten. Adel verplicht, Greenestfarm immers.

Een van de vier kappen van het dak van de serrestal kan helemaal open. Bogaard roemt het open karakter van de stal, maar zegt wel dat de constructie bij storm wat gevoelig is. Dan is het lawaaiig en schudt de stal.

De koeien liggen in diepstrooiselboxen. Dit is een mengsel van stro, water en lavameel (was eerst kalk). Bogaard deed ook een aanpassing aan de boxen. Hij heeft de gekartelde schoftbomen 15 centimeter naar voren gezet, zodat de koeien beter en rechter liggen.

Een koe loopt na het melken door de selectiepoort. Er zijn 2 opties: terug de stal in of naar de separatieruimte met 11 boxen. Onder meer bedoeld voor de hoogdrachtige vaarzen en net afgekalfde koeien.

De melkproductie is na de nieuwbouw gezakt van 8.500 naar 7.900 kilo per jaar. Zeker in het eerste jaar was er veel mastitis: 20 tot 25 koeien. Speenpunten van de robot bleken de oorzaak. Dat probleem is verholpen, maar de productie is nog niet op het oude peil. Het celgetal is wel sterk verbeterd. Van 300 in 2015 naar 130 nu (was 210 in de oude stal).

Bogaard vindt het jammer dat GEA met de verkoop van de MIone is gestopt. Hij is enthousiast over het systeem van 1 robotarm en 2 boxen. Het geeft meer vrijheid. Met 2 boxen staat hij nooit stil, hij kan zich een storing permitteren.

De koeien worden gemolken in een 2-box GEA MIone-melkrobot, midden in de stal. Voor het melkgedeelte bevindt zich een robotpleintje met plek voor ongeveer 10 dieren. Met robot laat Bogaard de koeien 2 keer 3 uur weiden op de huiskavel van 40 hectare.

Dat is hier te zien. In de oude stal met gewone roosters waren er nooit damslapers. Nu zijn het er na 4 jaar nog altijd 5. In het begin waren het er zelfs 20. Vooral in de zomer, als de vloer verkoeling geeft, is het een probleem. Bogaard zou ondanks het koecomfort niet opnieuw een Groene Vlag-vloer kopen.

De koeien lopen op een emissiearme Groene Vlag-vloer. Die laat de mest goed door en het koecomfort is groot. De dieren lopen er goed op en het beenwerk is er flink op vooruitgegaan. Maar er is ook een nadeel, zegt Bogaard: de Groene Vlag-vloer is de ideale ligbox.

Het leidde tot veel dikke mest en strooisel op de roosters. Om de mestrobot toch te onlasten, investeerde Bogaard in een druppelsysteem boven de mestgang. Dat lijkt goed te werken. Al heeft de robot het soms nog lastig.

In 2017 kwam er een Lely-mestrobot op het bedrijf. Tot die tijd waren de koeien de mestschuif en spoot Bogaard af en toe met een hogedrukspuit de vloer schoon. De robot had het in het begin zwaar vanwege het diepstrooisel dat de koeien meenamen uit de boxen.

Lavameel is volgens Bogaard beter voor de vochtopname, de mest en het land (bodemleven). Het liefst wil Bogaard echter paardenmest in de boxen. Dat krijgt hij nu soms van paardenhouders, maar het product is lang niet altijd beschikbaar. Jammer, vindt hij, want koeien lopen paardenmest minder uit de boxen en ze blijven er ook schoner door.

Saskia (50) en Pieter (49) Bogaard zitten in vof in het Utrechtse Polsbroek. De vof heeft een veebedrijf met 80 melkkoeien, 50 stuks jongvee en 55 hectare land (in gebruik). Er is ook een goeddraaiende tweede tak: een gastenverblijf (<a href="https://www.boerderijlogeren.nl/">www.boerderijlogeren.nl</a>).- Foto s: Cor Salverius Fotografie

In het najaar van 2015 liet Bogaard een bijzondere stal bouwen: de Greenestfarm. Een serrestal met capaciteit voor 100 melkkoeien. Let ook op de fraaie omgeving. Het melkveebedrijf ligt in het Groene Hart, midden in de Lopikerwaard.

Een handigheidje. Onderin de mestput heeft Bogaard schuifjes laten maken. Er zijn 4 aparte kelders. Hij kan dus 4 keer apart mixen. Met deze stok kan hij de schuifjes bedienen. Zo kan hij de mest van verschillende kelders in elkaar over laten lopen.

Met zijn mobiele telefoon kan Bogaard de verlichting in de verschillende staldelen bedienen. Er zijn om die reden geen schakelaars in de stal.

De boerderij is zeer fraai. Het is een Rijksmonument: een rietgedekte langhuisboerderij, gebouwd in 1643. Het is ook een gastenverblijf; de tweede bedrijfstak. Door de onderbezetting in de serrestal draait de melkveetak niet optimaal. Het gastenverblijf is de stabiele factor en vangt de (fosfaat)klappen op.

Naast die separatieruimte (achter) bevindt zich het strohok. Als Bogaard koeien hiernaartoe wil brengen, moet hij dat handmatig doen. Hier is geen aparte selectiepoort.