Fraaie stal voor starters, rosé of blank

Redactie

freelance redacteur

Maatschap Versteegh bouwde een combistal voor 500 vleeskalveren. Zaterdag 13 juli is er open dag. Boerderij nam alvast een kijkje.

Evert- Jan (31) en zijn ouders Jannie (68) en Ries (66) Versteegh hebben in Kootwijkerbroek (Gld.) in maatschap een kalverbedrijf met 1.300 starters voor rosé (3 stallen). In mei dit jaar nam de maatschap een nieuwe stal voor 500 kalveren in gebruik. – Foto’s: Koos Groenewold
In totaal staat er 2 hectare mais rond het bedrijf. Versteegh is voor 30% zelfvoorzienend, de overige mais koopt hij aan. Datzelfde geldt voor brok en gehakseld tarwestro. Het rantsoen: 50% brok, 5% stro en 45% mais. Al is het aandeel mais nu kleiner door de slechte kwaliteit (droogte).
Het erf met de 3 stallen, met de nieuwste uiterst rechts. De 2 oude stallen zijn van 1986 en hebben elk capaciteit voor 400 vleeskalveren. Dit zijn, net als de nieuwe stal, combi-stallen. Hier voor roséstarters en witvlees.
De fraaie maatlat-stal (Maatlat Duurzame Veehouderij) kostte €1.000 per plaats. De houten vloer met rubber toplaag à €125 per m² en chemische luchtwasser die €100 per plaats kostte, waren prijzig. De stal – in lengteopstelling – is opvallend licht en telt 2 voergangen. De mestkelder heeft een ruime capaciteit: 1.300 kuub.
De kalveren komen met 2 weken op het bedrijf, in één leeftijdsgroep. Dit zijn de zwaardere 50 kilo-plus-dieren voor de jong rosémarkt. De dieren blijven gemiddeld 70 dagen op het bedrijf en gaan dan naar afmester. Hier zijn de kalveren 8 weken oud.
Met de stal kan Versteegh veel kanten uit, zoals hier is te zien. Het is nu een stal voor starters, maar de kalverhouder kan ook oud rosé of blank afmesten. Het is een combi-stal door de keuze voor een lengteopstelling en brede voergangen. Schakelen van opfokken naar afmesten kan vlot, Versteegh is flexibel.
Dat is ook te zien aan het extra verstevigde hekwerk. In principe natuurlijk niet nodig voor starters. Versteegh sluit niet uit dat hij in de toekomst ook vleeskalveren gaat afmesten. Dan zal wel eerst de mestafzet fors goedkoper moeten worden.
Want op dit moment moet Versteegh nog 2.100 kuub mest afzetten. En dat is met afmestkalveren prijzig. Een rekensom: starters zijn goed voor 1,5 kuub mest per kalf per jaar, bij afmesten is dat 5 kuub. Bij een afzetprijs van €18 per kuub mest scheelt dat €63 per dier. De keuze voor starters is dus vooral ingegeven door de dure mestafzet.
In de hokken ligt rubber op hout. Het kalf ligt beter, heeft meer comfort en het rubber komt de groei hopelijk ten goede.
Eerlijk is eerlijk: Versteegh koos ook voor rubber, omdat er 40% subsidie op zat. Anders was het te duur geweest. Het echte effect is nog niet duidelijk.
Versteegh koos voor vloerverwarming. Zo is er een constant klimaat. Zeer belangrijk, omdat hij 5 keer per jaar opstart met jonge kalveren. In de oude situatie werkte hij nog met heaters. Maar dat gaf qua temperatuur toch te veel pieken.
Versteegh maakt met zijn shovel met mengbak een rondje door de stal. De kalveren krijgen in deze fase (8 weken oud) een rantsoen van mais, brok en stro. Daar is hij een uur per dag mee bezig.
Net als in de oude stallen koos Versteegh voor mechanische ventilatie via onderdruk. Hier komt de verse lucht de stal binnen. Dezelfde lamellen met winddrukkap zitten in de deur van de tweede voergang.
De winddrukkap in de lamellen zorgt ervoor dat de weersinvloeden geremd worden. Vervolgens stroomt de verse lucht over de voergang verder de stal in.
Daarna wordt de lucht niet via de nok afgevoerd, maar weer aan de achterkant van de stal. Er zitten 3 grote ventilatoren in de achterwand. Of beter gezegd: in de wand van de chemische luchtwasser.
Dit is die chemische luchtwasser. De wasser – die verplicht was – geeft 95% ammoniakreductie. In de korte tijd dat de luchtwasser draait, is Versteegh nog geen rare dingen tegengekomen. Hij controleert de wasser elke week.
De bovenbouw van de stal is grotendeels prefab, zoals hier aan de losse delen van de voergang te zien is. Die keuze drukte de bouwkosten. Ook deed Versteegh veel in eigen beheer. Zoals het storten van de mestput en de isolatie van de stal.
Het rubber in de hokken, de vloerverwarming en de ruimte in de stal zijn niet de enige voorbeelden van de maatlat-stal. De stal is ook erg licht. Daglicht via de ramen maakt 3% van het totale vloeroppervlak uit.
De kalveren gaan gemiddeld met 100 kilo naar de afmester. Elke kilo extra is marge voor Versteegh. Op dit moment zit de kalverhouder met 900 gram daggroei onder zijn gemiddelde van bijna 950 gram. Dat komt vooral doordat hij minder mais voert vanwege de mindere kwaliteit.
In de oude stallen noteerde Versteegh een gemiddelde dierdagdosering van 66,8. Zeker niet slecht, maar in de nieuwe stal mikt hij op 65. De uitval op het bedrijf is al laag met 0,5%.
Een van de 2 oude stallen. Hier geldt een dwarsopstelling. De voergang is ook veel smaller dan in de nieuwe stal.
In een van de 2 oude stallen bevindt zich ook de voerkeuken voor de melkverstrekking. Als de nuka’s op het bedrijf komen, selecteert Versteegh de dieren direct op basis van drinksnelheid. Zo verspilt hij geen dag en blijft de groei maximaal.
Versteegh werkt met een Vliebo-melktaxi. De kalverhouder wilde geen melkleidingen in de stal. Met een melktaxi blijft de melk op dezelfde temperatuur en heb je een exacte dosering van elke melkgift. Met de taxi is Versteegh 2 uur per dag bezig.
Op 1 oude stal liggen zonnepanelen: 5.000 kilowatt. Daar kan 15% van het bedrijf op draaien. Maar uitbreiding is zonder subsidie niet aan de orde. Maatschap Versteegh houdt zaterdag 13 juli van 13.00 tot 16.00 uur open dag. Adres: Topperweg 15, Kootwijkerbroek.