Tropenjaren door bedrijfsverplaatsing

Mark (45) en Arlien (41) Lubbers hebben een melkveebedrijf in Nieuw-Schoonebeek (Dr.), op steenworpafstand van de Duitse grens. Foto’s: Theo Galama

De melkveehouders namen op 1 juli een nieuwe stal voor 80 melk- en kalfkoeien in gebruik. Op 16 augustus verhuisden ze zelf naar hun nieuwe locatie. Mark Lubbers nam na 45 jaar afscheid van het ouderlijke bedrijf, op 1 kilometer afstand van hun nieuwe plek. “Ik ben daar geboren en getogen”, aldus Lubbers.

De melkveehouders werden in 2014 door provincie Drenthe benaderd met de vraag of ze bedrijfsverplaatsing wilden overwegen. Voor het nabijgelegen Natura 2000-gebied Bargerveen moest namelijk een bufferzone van 220 hectare worden aangelegd. “Bargerveen is een hoogveengebied dat verdroogt. De bufferzone heeft een hydrologische functie”, aldus Lubbers.

Afscheid nemen van het ouderlijke bedrijf was voor Lubbers een emotionele beslissing. Hij ging dan ook niet over een nacht ijs. “Maar voor ons was het ook een kans”, zo vertelt de melkveehouder, die met zijn gezin koste wat kost in de directe omgeving van Nieuw-Schoonebeek wilde blijven boeren en in 2017 zijn oog liet vallen op de huidige locatie.

De melkveehouders sloopten de oude stal op het bedrijf, bouwden nieuw voor 80 melk- en kalfkoeien en renoveerden de werktuigenberging en het woonhuis. Daarbij maakten ze gebruik van een provinciale subsidieregeling. Over de hoogte daarvan doen ze geen uitspraken. “Zonder de subsidie hadden we dit niet kunnen realiseren. Maar voor ons was het een flinke investering”, aldus Lubbers, die de stal niet in zijn schoot geworpen kreeg.

De MDV-stal is gebouwd voor 80 melk- en kalfkoeien. Lubbers heeft geen jongvee. Bij het bedrijf hoort 35 hectare grond. Ze pachten nog 3,5 hectare bij. “Dat areaal is vergelijkbaar met wat we hiervoor hadden”, aldus de melkveehouder, die de stal liever ‘met de kop het land in’ had gehad. “We waren echter gebonden aan het bouwblok, vandaar deze opstelling.”

De melkveehouders zijn blij en opgelucht dat de hectische jaren achter de rug zijn. Na de drukbezochte open dag op 8 november viel er het nodige van hen af. “Het waren tropenjaren. Zo’n bedrijfsverplaatsing kost tijd en energie, waarbij je vaak onderhandelt over geld. Intussen werden we geconfronteerd met veranderende wet- en regelgeving en moesten we op het laatst veel pendelen tussen twee locaties”, aldus Lubbers.

De 1+3-stal is zo ingericht dat een iemand het werk kan doen. Korte looplijnen en veel arbeidsgemak waren voorafgaand aan de bouw belangrijke uitgangspunten. Het was meteen duidelijk dat er een melkrobot moest komen. “Ik word er niet jonger op. De robot zorgt voor gemak en flexibiliteit. Het is prettig om niet meer aan vaste melktijden gebonden te zijn.”

De keuze voor de GEA Mono Box R9500 was snel gemaakt. Lubbers broer werkt als robotspecialist bij de melkmachinefabrikant. “Hij is nauw betrokken bij dit project, hielp mee met de installatie en kan op afstand met ons meekijken”, vertelt Mark Lubbers, die vooral te spreken is over de melksnelheid en -capaciteit.

De koeien worden gemiddeld 3,1 keer per dag gemolken. Het rollend jaargemiddelde is gestegen van 8.500 liter naar 10.000 liter, met 4,25% vet en 3,52% eiwit. Lubbers acht een verdere productiegroei zeker mogelijk. De melkveehouder hoeft ’s ochtends geen koeien meer op te halen voor een robotbezoek.

Lubbers heeft op dit moment 60 melk- en kalfkoeien. Hij koos er bewust voor om na de overgang niet meteen met een volle bezetting te draaien. “We hebben fosfaatrechten om op te schalen en de stal vol te zetten”, aldus Lubbers, die wekelijks contact heeft met zijn veehandelaar.

Een goede gezondheidsstatus is bij het uitbreiden van de melkveestapel een belangrijk aandachtspunt. “We zijn afhankelijk van het aanbod. We kijken uit naar vaarzen uit Duitsland of dieren van een stopper”, aldus Lubbers.

Lubbers werkt bij de melkrobot met voor- en naselectie. “Met voorselectie voorkomen we ongewenste bezoeken en kunnen we de capaciteit van de robot beter benutten”, aldus Lubbers, die koeien op eenvoudige wijze kan separeren naar het strohok en de klauwbekapbox.

De stal heeft twee strohokken. Dit is het staldeel met droge koeien. Het strohok op de voorgrond is bedoeld als afkalfhok. Lubbers kan camerabeelden van dit strohok (en de robot) online bekijken via de smartphone.

“Vroeger was het een hele strijd om koeien te bekappen. Dat werk bleef toen ook eerder liggen. Nu kunnen we koeien met een druk op de knop in de box krijgen”, aldus Lubbers.

Het is opvallend rustig in de stal. De koeien voelen zich goed in hun nieuwe onderkomen. “Alles gaat in de nieuwe stal gemakkelijk. De maatvoeringen in de oude stal waren niet meer van deze tijd.”

Het rantsoen bestaat uit graskuil, mais, soja, raap, koolzaadstro en mineralen. Lubbers heeft een krachtvoerbox en voert twee soorten brok bij de robot. Het aandeel krachtvoer per 100 kilo melk is 25 kilo.

Lubbers koos voor de ECO-vloer van Anders Beton. De vloer wordt schoongehouden door een JOZ-mestrobot met watersproeier. Onder de vloer kan de melkveehouder 2.000 kuub mest opslaan.

De ligboxen zijn bedekt met koematrassen. “Dat voldoet prima. De boxen zijn gemakkelijk schoon te houden”, aldus Lubbers, die diepstrooisel te arbeidsintensief vindt. De melkveehouder werkt met flexibele ligboxafscheidingen en schoftbomen. “Dat bevalt prima. De koeien staan gemakkelijk op.”

Alle koeien dragen een halsband. De activiteit van de dieren wordt gemeten, om snel en goed tochtige koeien te ontdekken. De signalen van de halsbanden worden opgevangen met een antenne, die op de achtergrond zichtbaar is aan de spant. Ook de voeropname van de dieren wordt gemeten.

Op het dak van de stal liggen 165 zonnepanelen. “We zijn zelfvoorzienend qua stroom”, aldus Lubbers.

De koeien worden geïnsemineerd met sperma van een Belgisch Witblauwe stier. De kalfjes worden twee weken ondergebracht in deze eenlingboxen. “Ik heb altijd op deze manier geboerd. We hebben nooit jongvee gehad”, vertelt Lubbers.

De stal heeft een open nok. Zowel de zijwanden als de nok zijn afgesloten met vogelgaas. “In de vorige stal hadden we veel last van spreeuwen. Die scheten alles onder. Daarnaast weet je niet of ze ook ziektes mee kunnen brengen”, aldus Lubbers.

Lubbers liet een voormalige potstal ombouwen tot werktuigenloods.

Hij liet twee nieuwe rijkuilplaten aanleggen. Rechts op de foto is in de verte Natura 2000-gebied Bargerveen zichtbaar.

Lubbers weet nog niet of hij zijn koeien volgend jaar gaat weiden. “Op de vorige locatie was de grond te nat. Hier zou het kunnen. Het is zeker een optie.”