Open stal gericht op koecomfort

De stal heeft een open karakter. Via de zijkanten en de achterkant komt veel daglicht binnen. Het dak is geïsoleerd. Op de eerste tropische dag van het jaar (maandag 28 mei) is het stalklimaat aangenaam. De koeien kiezen er dan ook allemaal voor om binnen te blijven. De lage muurtjes zorgen voor veel overzicht.

De broers gaan samen de toekomst tegemoet. Ze willen de stal met eigen aanwas vol zien te krijgen. Er wordt geen vee aangekocht. Het rollendjaargemiddelde is nu 10.188 liter, met 4,29 % vet en 3,59 % eiwit.

De klauwgezondheid is in de nieuwe stal sterk verbeterd. De broers hebben sinds november 2017 nog maar enkele kreupele koeien gezien.

De broers doen het klauwbekappen in eigen beheer. De klauwen van de dieren worden 2 keer per jaar bekapt: net voor de droogstand en op 100 dagen lactatie.

De melkveehouders hebben een paar jaar terug geïnvesteerd in een elektrische bekapbox. "Een verademing", aldus Frank Rooker. Via dit verstelbare hekwerk is de box via verschillende kanten benaderbaar. "Op die manier hoeven we de koe niet aan het halster naar binnen te trekken."

Firma Rooker koos voor de emissiearme W3- en W5-vloeren van HCI. Ze werken met primaire mestscheiding. Dankzij een urinegoot worden de dikke en dunne fractie van elkaar gescheiden. "De combinatie van W3 en W5 maakte het primaire mestscheiden makkelijker."

"We hebben verschillende betonvloeren gezien. De mestschuiven zorgen ervoor dat de W3- en W5-vloer goed schoon blijven. De vloer is niet opgeruwd, waardoor er geen mestresten achterblijven en opdrogen in het profiel", aldus Frank Rooker.

De vloerdelen worden schoon gehouden door vaste mestschuiven. In de doorsteken ligt de Meadow-roostervloer van Proflex.

De kelder heeft meerdere compartimenten, met daarin verschillende mestsoorten. De verse mest in de afstortkelder wordt dagelijks gemixt met een elektrische mixer. "We hebben verse mest nodig voor de mestscheider", aldus Dirk Rooker, die ook de ontwikkelingen op het gebied van monovergisting volgt.

De mestschuiven houden ook de vloerdelen in de separatieruimte schoon. De melkveehouders kozen bij de robots voor vrijdragend hekwerk, zodat de mestschuiven hun route af kunnen maken.

De koeien kunnen zich niet bezeren aan de ketting en de hoekwielen van de mestschuiven. Die zijn in de vloer verzonken. "Alles is vlak", aldus Frank Rooker.

Vanuit de lucht is de nieuwe erfverharding goed zichtbaar. Het gaat om 1.600 vierkante meter asfalt. Er zijn drie nieuwe sleufsilo's aangelegd. Het erf wordt nog uitgebreid, zodat de sleufsilo's straks van twee kanten benaderbaar zijn.

De melkveehouders werken met het afdeksysteem van Silage Safe voor het maken van lasagnekuilen. "Het afdekken gaat niet direct veel sneller, maar wel eenvoudiger", vertelt Frank Rooker.

De jongveeopfok is geen ondergeschoven kindje maar wordt zeer belangrijk geacht. "We besteden er bovengemiddeld veel aandacht aan. Hier loopt de toekomst van ons bedrijf", vertelt Dirk Rooker.

Gezonde kalveren worden hard gevoerd. Als ze goed aan de maat zijn, worden ze op 12 maanden leeftijd geïnsemineerd. De gemiddelde afkalfleeftijd is 23,1 maanden. "Daar zit toch een stukje winst in", vertelt Frank Rooker.

Vanaf 9 maanden leeftijd krijgen de dieren een halsband om en wordt de activiteit gemeten.

De droge koeien staan in het linker gedeelte van de jongveestal. Geïnsemineerde dieren en de afkalfkoeien liggen in de oude ligboxenstal. Dirk Rooker: "In ons aanvankelijke plan wilden we alle transitiekoeien bij elkaar hebben in de nieuwe stal. Bij het aanpassen van dat plan zijn de ruime strohokken geschrapt."

Twee weken voor het afkalven gaan de koeien naar de oude melkstal, waar ze in een groot strohok bivakkeren. "Dat bevalt erg goed", vertelt Frank Rooker, die op termijn graag alle transitiekoeien in deze stal wil huisvesten. "De looplijnen moeten korter."

De firmanten vinden het belangrijk om burgers te laten zien wat ze doen. Ze hebben de inwoners van hun dorp daarom uitgenodigd om de open dag te bezoeken. "We staan open voor burgers op ons erf", zegt Dirk Rooker, die eerder dit jaar een staldiner organiseerde. Het hoofdgerecht werd geserveerd op de voergang.

Firma Rooker organiseert zaterdag 2 juni een open dag. Bezoekers zijn tussen 10.00 en 16.00 uur welkom aan de Schoolstraat 58 in Aartswoud.

De broers Frank (34) en Dirk (28) Rooker runnen samen met hun vader Jan-Dirk (62) een melkveebedrijf in het Noord-Hollandse Aartswoud. In november 2017 namen de melkveehouders een nieuwe stal voor 178 melkkoeien in gebruik. - Foto's: Theo Galama

Het bedrijf telt nu 155 melk- en kalfkoeien en 90 stuks jongvee. De melkveehouders hebben 115 hectare in gebruik, waarvan 95 hectare eigendom. Het gaat om 73 hectare grasland, 16 hectare mais en 13 hectare beheersland. Het resterende deel wordt verhuurd voor de bloementeelt. Alle grond ligt om de boerderij.

Het duurde ruim 6 jaar voordat de plannen van de ondernemers vorm kregen. Een groepje buurtbewoners was tegen de nieuwbouwplannen en startte een handtekeningenactie. Dirk Rooker: "Zij wilden hun uitzicht niet verliezen."

"De weerstand heeft veel tijd, energie en geld gekost. Uiteindelijk zijn we door de Hoge Raad in het gelijk gesteld. Daarmee zetten we er graag een streep onder. Gelukkig kunnen we ons nu op de toekomst richten", aldus Dirk Rooker.

Aanvankelijk waren de melkveehouders van plan om te bouwen voor 280 koeien. Dat voornemen werd bijgesteld vanwege de fosfaatwetgeving. "We hadden graag veel eerder willen bouwen. Maar we zijn nu niet hard getroffen door de fosfaatwetgeving", vertelt Frank Rooker.

De 0+6+0-rijige stal telt 178 ligplaatsen. De stal is 62 meter lang en 39 meter breed. De koeien liggen in diepstrooiselboxen. Die zijn gevuld met een 20 centimeter dikke laag biobedding. De dieren worden gemolken door 3 Lely A4-robots.

In de nieuwe stal steeg de gemiddelde productie van 30/31 liter naar 33/34 liter. Voorheen molken de ondernemers in een 2x8-zij-aan-zij. Separeren en beweiden gaat via de melkrobots.

Zo ziet de weideroute eruit. De koeien gaan via deze loopbrug over het voerpad naar buiten.

De melkveehouders doen aan roterend standweiden. Ze hebben 3 blokken van 6 hectare onderverdeeld in 5 stukken. "Koeien in de wei is ons ideaalplaatje", zegt Frank Rooker.

De dieren gaan via de achterzijde van de stal weer naar binnen. De melkveehouders weidden hun dieren voorheen dag en nacht. In combinatie met robotmelken is het nu nog even zoeken naar het meest ideale systeem. Ze schakelden een weidecoach in en overwegen deelname aan een thematische studieclub.

Firma Rooker streeft naar een vervangingspercentage onder 20. De gemiddelde levensduur van de dieren is 6 jaar en een maand, met een productie van 47.000 liter. "Dat is gerealiseerd in de oude situatie. Daar valt zeker nog winst te behalen", zegt Frank Rooker.

Bij het maken van de plannen namen de melkveehouders het koecomfort als uitgangspunt. Ze wonnen advies in bij Vetvice en kozen onder meer voor diepstrooiselboxen. "In de vorige stal hadden we waterbedden. Daar waren we erg tevreden over. We waren wat huiverig voor diepstrooisel", aldus Frank Rooker.

Dirk Rooker: "Ik was sceptisch over diepstrooisel. Ik was bang dat het ons te veel werk zou opleveren. Dat valt gelukkig reuze mee. Ook had ik mijn twijfels over het hygiëneaspect."

Het instrooien van de boxen gebeurt wekelijks, met behulp van deze Bobcat.

De boxen zijn flink aan de maat. Ze zijn 2,50 meter lang (met de knieboom op 1,90 meter) en 1,20 meter breed. De koeien liggen met de koppen naar elkaar toe. "De ruime maten zijn geen overbodige luxe. We hebben grote koeien", vertelt Frank Rooker, die geniet van de schone koeien in de boxen. "Dat is toch prachtig!"

Na de ingebruikname van de nieuwe stal werd Firma Rooker getroffen door veel gevallen van uierontsteking, veroorzaakt door de E. colibacterie. "Het is nog altijd gissen naar de precieze oorzaak. Gelukkig zijn de problemen grotendeels voorbij nadat we zijn gaan enten. Ik heb een bloedhekel aan zieke dieren. Zoiets vreet aan je", aldus Dirk Rooker.

Firma Rooker was in 2016 finalist in de CRV-verkiezing van beste veestapel van Nederland. Toen waren de koeien nog gehuisvest in een overbezette en gedateerde ligboxenstal. "We hechten veel waarde aan een duurzame en gezonde veestapel", aldus Frank Rooker.