Boeren in Noord-Duitsland op veengrond

Grazen is het devies. Een goede graszode en gras waarmee de koe goed overweg kan. Gezonde koeien is een van de speerpunten. De melkprijs in 2017, van een kleine lokale fabriek, kwam in de buurt bij die van FrieslandCampina.

Het jongvee en (hoog)drachtige vee is in de oude boerderij gehuisvest. Opnieuw maakt het een sobere, maar functionele indruk.

Momenteel zijn er precies voldoende ligboxen voor het vee. Uitbreiden kan niet meer binnen de huidige gebouwen. De inrichting is functioneel met diepstrooiselboxen, roostervloer, hoge drinkbakken, open zijwanden en een lichtstraat.

De gespeende kalveren komen in een grote groepsiglo. De winters zijn te nat en te koud voor de kalveren, dus bouwde Alter een dak boven de uitloop.

George Alter, zijn vrouw en zijn zoon hebben 105 hectare land in gebruik. Alleen maar grasland, want andere gewassen zijn niet van de grond te halen. Het vee wordt zo lang mogelijk geweid, van april tot oktober.

Dat er veengrond is, blijkt op het erf. Onder alle muren en onder betonplaten moeten palen worden geslagen, anders verzakt het decimeters.

De nu oudere boerderij werd in het begin van de jaren 70 gebouwd, waarna een geleidelijke groei van 12 naar 150 melkkoeien in 2017 plaatsvond.

De Alters komen oorspronkelijk uit Silezië, de streek tussen Polen, Tsjechië en Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog moesten zo'n 10 miljoen Duitsers uit oostelijke delen naar het huidige Duitsland verhuizen. Rondom Oldenburg lag nog veel onontgonnen veengrond waar boerderijen werden gesticht.

In 2017 was er 80 hectare eerste snede gras ingekuild. Alter was tevreden over de kwaliteit. Als er kleinere percelen gemaaid moeten worden, dan komt het gras in ronde balen. De zomerperiode mei tot augustus liep voorspoedig. Voldoende zon en regen wisselde elkaar af.

De basis van het bedrijf wordt gevormd door melkleverancies. Zonnepanelen leveren ook een kleine bijdrage in de opbrengsten.

Voorheen verkocht Alter regelmatig fokvee en stieren, maar die verkopen zijn in een paar jaar sterk gereduceerd. Beste koeien heeft Alter nog steeds.

Het meeste landwerk wordt door de melkveehouders zelf uitgevoerd. Standaard zit er dubbellucht op de trekker. Voor de machines is twee jaar geleden een schuur gebouwd. Om te voldoen aan de bouweisen en sterkte van de vloer zijn honderden palen geslagen. Totale kosten: zo'n 3 ton.

Rechte, diepe sloten met inktzwart (veen)water liggen zo geplaatst dat er een goede verkaveling is. Ook in Duitsland wordt de waterkwaliteit steeds meer een aandachtspunt vanuit overheid en natuurbescherming. Tot ergenis van Alter worden gebieden met weinig vee en belasting ook gekort vanwege de intensieve houderij in die tegen de Nederlandse grens aanliggen.

Een aardig detail waren de palen die van beton lijken, maar dunne en lichte palen van plastic zijn. Op de zachte grond druk je ze zo door de teeltlaag.

Alter is druk aan het kijken en rekenen. Enkele weken geleden kwam de buurman die 30 hectare land wil verkopen à ¬ 20.000 per hectare. Tja, wat doe je dan? Het zwarte zaad van de lage melkprijs is nog zichtbaar, Alter is de 60 gepasseerd en heeft oog voor het bedrijf en zijn eigen pensioen.

Vanwege de veengrond en het stikstofleverend vermogen wordt het bedrijf gekort in de kunstmestgift. Alter is bang dat hij over enkele jaren amper nog KAS mag strooien. Nu strooit hij nog zo'n 150 kilo stikstof per hectare, wat zorgt voor voldoende snelle groei van het gras. Dit onderdrukt onkruiden.

De opvolger kan niet de huidige boerderij en de buurman en een nieuwe stal betalen. Alter sr. zelf wil niet tot ver in de zeventig (mede)boer blijven. Uitbreiding van land houdt ook uitbreiding van koeien en stalruimte in. Het is nog niet duidelijk waar de bedrijfsontwikkeling heengaat.

Foto: Robert Prins