Foto: Anne van der Woude RundveeFoto

Melkveehouder met veel oog voor weidevogels

Jelle Zeilstra in het Friese Gaastmeer is aangesloten bij Boerengilde. Hij wil op een duurzame manier melk produceren, met oog voor de natuur.

Met de nieuwbouw kan Zeilstra weer jaren vooruit als melkveehouder. Hij wil zich echter niet specialiseren en richten op éen bedrijfstak. "Dat vind ik gevaarlijk. Dit toeristische merengebied leent zich bovendien uitstekend voor meerdere doeleinden", aldus Zeilstra, die een deel van zijn gebouwen gebruikt voor opslag van boten en caravans.

Zeilstra heeft 20% van zijn grond ingericht voor weidevogels. Het gaat om 12 hectare, waaronder de plasdras op deze foto. Op de achtergrond zijn Zeilstra's gebouwen zichtbaar.

Halverwege maart zijn er nauwelijks nog vogels te bekennen in het weidevogelgebied. Dat is straks in april en mei wel anders. "Het gebied omvat 1.600 hectare. Er zijn hier 350 grutto-broedparen, 200 kievit-broedparen, 140 tureluur-broedparen en circa 90 scholekster-broedparen", aldus Zeilstra, die werkt met meerdere beheerspakketten van het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb).

Jelle Zeilstra (48) heeft in het Friese Gaastmeer een melkveebedrijf met 105 melk- en kalfkoeien en 75 stuks jongvee op 60 hectare. Het rollendjaargemiddelde is 8.500 liter, met 4,40 % vet en 3,40 % eiwit. In oktober 2017 nam hij een nieuwe stal met 135 boxen in gebruik. Fotos: Anne van der Woude

Naast de plasdras werkt Zeilstra met kruidenrijke percelen, doet hij aan uitgesteld maaien en verhoogt hij het waterpeil. "De boeren in dit gebied zijn heel actief en lopen graag voorop als het gaat om agrarisch natuurbeheer", zegt Zeilstra. Nabij diens boerderij spot de fotograaf een Tureluur.

"De vergoedingen voor weidevogelbeheer staan onder druk. Subsidies zijn op langere termijn niet houdbaar. Het geld moet uit de melk komen. Wij beuren een plus van 1 cent. Per verpakking gaat 2 cent naar het Weidevogelfonds", zegt Zeilstra, die pleit voor een plus van 5 cent.

De Friese melkveehouder groeide op tussen de weidevogels. Hij verheugt zich op hun naderende komst. "Ik vind het hier geweldig. Je beleeft wat en je ziet wat. Naast weidevogels komen hier ook talloze eendensoorten en watervogels. Persoonlijk vind ik dat veel mooier dan weilanden met alleen maar gras."

Zeilstra boert met oog voor de natuur. Hij is aangesloten bij het Boerengilde. De 13 aangesloten melkveehouders leveren aan coöperatie NoorderlandMelk. De zuivelproducten worden verkocht onder de naam Weide Weelde.

Zeilstra werkt al 6 jaar met een verhoogd waterpeil. Het slootwater staat dan 40 tot 60 centimeter hoger dan op deze foto. "Werken met hoger water kan zeker niet overal. Maar hier lukt het", aldus Zeilstra, die boert op klei-op-veen.

Het lukt de boeren in weidevogelgebied Idzega om een lichte groei van het aantal grutto's te realiseren. Maar gemakkelijk gaat dat allerminst. Kraaien, buizerds, steenmarters, meeuwen en ratten roven eieren en/of kuikens. "Met de vos valt het in dit merengebied gelukkig nog mee. Dat is een geluk. Maar we hebben er onze handen vol aan om de weidevogels broedend te houden. Dat moet betaald worden", aldus Zeilstra.

De nieuwe stal telt 135 ligboxen. Groeien is geen must, aldus Zeilstra. "Ik kan er heus nog wel een paar koeien bij hebben, maar de stal hoeft zeker niet vol." Vanuit zijn kantoor heeft de melkveehouder een goed zich op de jongveestal. "Ik heb bewust voor een open situatie gekozen. Dat vind ik prettig."

Werken met een hoger waterpeil zorgt volgens Zeilstra niet voor verstopping van de drainagebuizen. "Daar hebben wij geen last van."

Het water in de plasdras is afkomstig uit het nabijgelegen meer Ringwiel. De plasdras blijft tot 15 juni. Zeilstra is blij met nieuwe melkstromen, zoals die van A-Ware en Albert Heijn. "Het is alleen jammer dat de voorwaarden niet bij de boeren vandaan komen en zodoende minder werkbaar en effectief zijn voor weidevogels. Sommige voorwaarden zijn gebaseerd op emotie. Het is een hele stap om de bedrijfsvoering om te gooien ten behoeve van natuurinclusieve landbouw."

Zeilstra koos voor een tweedehands melkstal van Delaval. De melkstal dateert uit 2005. Het is een 2x12 rapid exit. Het rollendjaargemiddelde steeg van 8.000 naar 8.500 liter. Zeilstra mikt op 9.000 liter.

De nieuwe stal is ingericht met een inpandige chemische luchtwasser (zie vorige foto). Zeilstra wilde geen emissiearme vloer, vandaar. "Een dichte vloer wordt glad en zorgt bovendien voor vieze dieren."

Halverwege maart staan de koeien bij Zeilstra nog op stal. Buiten is het verraderlijk koud. Als de omstandigheden het toelaten, gaan de dieren straks snel naar buiten. De Fries weidt zijn dieren minimaal 180 dagen per jaar, een onderdeel van de levervoorwaarden.

De nieuwe stal is ingericht met een ruim strohok van 140 vierkante meter. Ideaal voor zieke en af te kalven dieren. Zeilstra kan de ruige mest bovendien goed gebruiken. De strorijke mest is goed voor de bodemvruchtbaarheid en de voedselvoorziening van weidevogels.

Zeilstra nam in oktober 2017 een nieuwe ligboxenstal in gebruik. Uiterst links is de oude melkveestal zichtbaar. Die wordt nu gebruikt voor opslag van machines en huisvesting van jonge kalfjes.

Beheer
WP Admin