400 koeien in nieuwe stal zonder nutsvoorzieningen

In het Belgisch Limburgse Ellikom (gemeente Meeuwen-Gruitrode) heeft René Leyssen (59) in maatschap met echtgenote Marij en zoon Koen (24) een melkveebedrijf met momenteel ruim 300 koeien. Het areaal omvat 102 ha met 40 ha grasland, 55 ha mais en 7 ha voederbieten. De gemiddelde melkproductie bedraagt ruim 8.000 kilo met 4,5 vet en 3,36 eiwit. In februari 2018 heeft ze een 0-6-0 stal van 120 x 40 meter ver van de bewoonde wereld in gebruik genomen. Hierin is plek voor 400 koeien, waarvan 330 een plaats vinden in de ligboxen en 70 in de stroafdeling. De vergunning staat maximaal 600 stuks vee toe. - Foto's: Guus Queisen

Eerst waren er vergevorderde bouwplannen op de locatie in het dorp. Hier beschikt de familie over stallen voor 160 koeien (80 in ligboxen en 80 in een strostal). Leyssen had de vergunningen om hier te mogen uitbreiden met 200 koeien. Echter, de tussentijdse afkondiging van het PAS (Programma Aanpak Stikstof) beperkte de bedrijfsontwikkeling. Bovendien zag de gemeente het veebedrijf toch liever verkassen naar een locatie buiten de dorpskern van Ellikom.

Opvallend is het vele licht in de stal. Twee derde deel van het dak is voorzien van 3-laags geisoleerde Altez Daylight Cover. Deze platen bestaan uit een driewandige polycarbonaat plaat met een golfplaatprofilering. Deze plaat bezit een speciale hitte werende legering, waardoor het aangenaam koel blijft in de stal. Ventilatoren ontbreken in de stal. Leyssen: Ondanks de aanhoudende hitte afgelopen zomer buiten, bleef het aangenaam koel in de stal. Onze koeien hadden geen last van hittestress. We zagen slechts een minimale terugval in de melkproductie tijdens de warme dagen.

Onderlangs is het dak voorzien van isolatieplaten. Dit om de windinstroom op te vangen.

De stal ligt nu zo ver van de bewoonde wereld dat er geen nutsvoorzieningen aanwezig zijn. Voor internet en telefonie maakt Leyssen gebruik van het mobiele netwerk. Het water wordt opgepompt en een zinkput dient voor de opvang van het afvalwater. Een stroomgenerator produceert 24/7 de stroom. Deze verbruikt 100 liter diesel per dag à 75 cent per liter. Voor de aansluiting op het electriciteitsnet moet een lange voedingskabel worden gelegd. Hieraan hangt een prijskaartje van ruim ¬ 100.000.

Voor een uitbreiding van zijn veestapel dient een Belgische veehouder te beschikken over dierrechten (Nerts). Voor 1 koe heeft hij 127 Nerts nodig. De prijs van een Nerts bedraagt circa ¬ 4 per. Uitbreiden met een koe betekent dus ¬ 508 aan rechten. Een schijntje in vergelijking met Nederland. Leyssen moet nog Nerts aankopen.

Leyssen beschikt over een GEA-melksilo van met een capaciteit van 30.000 liter. De melk gaat naar Limelco in Zonhoven, onderdeel van The Dairy Food Group dat eigendom is van familie Nijs. Leyssen is een van de 260 regionale veehouders die gezamenlijk jaarlijks 200 miljoen liter melk leveren. De melkprijs van Limelco is veelal gelijk aan die van Milcobel. René: "Het belangrijkste vind ik dat ze niet moeilijk doen. Dit in tegenstelling tot FrieslandCampina voorheen.

De stal is dusdanig ingericht dat Leyssen kan werken met lactatiegroepen. In de praktijk blijkt dit slechts deels te werken. Probleem is dat de koeien in het linker deel van de stal alleen gemolken willen worden door de links geplaatste robots en de koeien in het rechter deel door de rechts geplaatste robots. "Geen enkele leverancier heeft ons daarop gewezen.

Melken gebeurt met 6 Gea-melkrobots. Deze staan midden in de stal 2 x 3 opgesteld. Leyssen koost voor de GEA-robots omdat hij deze zowel links als rechts kan plaatsen. Bovendien kan hij de koeien van achteren behandelen.

Voor het arbeidsgemak staan de robots links en rechts van een melkput op een werkhoogte van 60 cm.

"Deze melkput vergde een extra investering van ¬ 20.000. Maar het levert ons zeer veel arbeidsgemak op. Normaal moet je op de knieën om onder de koe te komen, hier niet", vertelt Leyssen.

De boxen zijn van Altez Comfort. Niet alle koeien zijn aan deze boxafscheidingen gewend. Sommige koeien steken soms over van de ene naar de andere box. Altez verklaart desgevraagd dat ze deze problemen nog niet hebben meegemaakt. Een mogelijk oorzaak is gewenning en/of de aankoop van verschillende groepen. Altez zegt toe dit verder te onderzoeken en de boxen aan te passen.

Uit oogpunt van arbeidsgemak zijn de boxen voorzien van rubberen matten, waarop dagelijks een laagje zaagsel komt. Verder stelt Leyssen vraagtekens qua uiergezondheid bij het vullen van diepstrooiselboxen met gedroogde mest.

De roosters zijn een standaard profielrooster vloer van Anders Beton. Emissiebeperkende maatregelen zijn in België onbekend. Leyssen: "Op dat vlak zijn ons geen regels opgelegd. Het enige waaraan we moeten voldoen is de aanleg van een regenwateropvangbassin van 900 m3." De stal is voorzien van in totaal 8.000 m3 ondergrondse mestopslag. Boven de robots is een kantoor annex ontvangstruimte.

Opvallend zijn de rolpoorten die op elke hoek schuin zijn geïntegreerd. Volgens Leyssen zijn deze bouwtechnisch duurder. Maar het betekent veel gemak bij het inrijden van de tractor voor het voeren. "Het scheelt bovendien extra poorten en we hebben geen hoekstandaards. Vrijdag 2 november is er een open dag van 10.00 tot 16.00, Boenderstraat 27-A in Ellikom (België).