Nieuwe stal met mest als boxbedekking

Mts. Langereis-Muilwijk bouwt in het Groningse Ten Boer een nieuwe ligboxenstal voor 230 koeien. Op de foto poseren eigenaren Adrian (32) en Annely (31) met hun jongste zoontje Fedde (1). Hun twee andere kinderen Lyanne (7) en Thijn (5) staan niet op foto.





Foto’s: Dennis Beek Fotografie, tekst: Bouke Poelsma

Net buiten de bebouwde kom van Ten Boer doemt de nieuwe ligboxenstal op uit de mist. Bouwlieden zijn nog druk bezig met de laatste werkzaamheden op het bedrijf. Adrian en Annely hebben een hectische bouwperiode gehad. Ze leefden een strakke planning na. „Begin april hebben we een oude stal gesloopt. Een maand later zijn we begonnen met het uitgraven van de nieuwe stal”, vertelt Adrian.
Het aanvankelijke plan was om de koeien tijdens de bouwperiode dagrond te weiden. Deze opzet slaagde maar deels. Door de natte zomer zagen de melkveehouders zich na enige tijd genoodzaakt het melkvee in een verouderde stal op het bedrijf onder te brengen. „Voor de pinken en droge koeien hebben we een stal gehuurd”, zegt Annely.

Op zonnige dagen ziet de stal er zo uit. Adrian en Annely namen in 2008 het melkveebedrijf over van Adrians ouders. Het jonge ondernemersduo richtte het vizier op de toekomst. Het plan was om binnen vijf jaar een nieuwe stal te bouwen. Uiteindelijk bouwden ze zelfs iets eerder dan vooraf gedacht. „Het was crisis”, vertelt Adrian. „Daarvan wilden we optimaal profiteren. Ik denk dat we daardoor zeker voordelig hebben kunnen bouwen."

Op dit moment hebben de melkveehouders 170 koeien aan de melk. Die leveren op jaarbasis zo’n 8.600 liter melk met 4,30 procent vet en 3,45 procent eiwit. Het quotum van 1,3 miljoen kilo melk wordt ruimschoots vol gemolken. „De komende jaren willen we rustig doorgroeien”,vertelt Annely. „De stal hoeft niet direct vol, maar het is ook niet zo dat we tot 2015 niets meer doen. We nemen geen overhaaste beslissingen.”

Een overzichtsfoto van de stal (0+6+0-rijig). De bouwkosten bedragen €4.200 per koeplaats. „De basis is er. Die moet goed zijn. Later kunnen we nog kiezen voor bijvoorbeeld een mestrobot”, zegt Annely.

De melkveehouders kozen voor mest als boxbedekking. „We hebben een open stal zonder zijwanden. Er komt veel wind binnen. Zaagsel als boxbedekking is hier absoluut niet geschikt. Omdat we toch graag diepstrooiselboxen wilden hebben, zochten we naar alternatieven. Zo kwamen we uit bij mest”, vertelt Adrian.

De mest in de boxen is niet gevoelig voor wind. Ook blijft de mest relatief droog, vinden de veehouders, die goed te spreken zijn over de boxbedekking. „De koeien liggen er heerlijk op. De mest vormt zich als een matras. Het wordt een vaste mat. Dat heb je niet met zaagsel”, aldus Adrian.

De maatschap maakt sinds begin dit jaar gebruik van een eigen mestscheider op het bedrijf. De mestscheider verwerkt 10 kuub per uur. Daarvan blijft 2 kuub dikke fractie over. De ondernemers spaarden de nodige mest op om de boxen in de nieuwe stal mee te kunnen vullen.

De mest is afkomstig van de droge koeien en het jongvee. De ondernemers gebruiken geen mest van melkkoeien voor de boxbedekking. „Daarin zit spoelwater en penicillinemelk en dat lijkt ons niet bevorderlijk voor het dierenwelzijn”, zegt Adrian.

Met een minishovel vult Langereis de boxen met mest. Dat is best een arbeidsintensieve klus, geven de jonge veehouders toe. „Gelukkig hoeven we de boxbedekking in principe niet te verversen. Natuurlijk moet de toekomst dit nog uitwijzen”, zegt Annely, die de mest in de boxen vergelijkt met ‘bosgrond’.

De ondernemers laten een deel van de stal voorlopig ongebruikt.

Dit is de nieuwe melkstal. Sinds 9 november melkt Langereis in deze 2x14 zij-aan-zij melkstal. Voorheen deden de veehouders dit in een 2x11 visgraat. „Melken is belangrijk. De kwaliteit staat bij ons voorop. De dieren moeten tijd hebben voor de melkgift. Daarbij willen wij tijd hebben om alle dieren te kunnen controleren”, vertelt Adrian.

Direct onder de melkstal hebben de melkveehouders een ruime kelder geplaatst. „De onderhoudskosten aan de oude melkstal liepen flink op. Met deze kelder hebben we geïnvesteerd in iets meer duurzaamheid”, zegt Adrian.

De ruime, oplopende wachtruimte scheidt de ligboxenstal van de melkstal.

Zo ziet de wachtruimte er vanaf de andere kant uit.

In de nieuwe stal zijn volop mogelijkheden om te separeren.

De separatieruimte met strohok bevindt zich in de voorzijde van de stal. „Het welzijn van de koeien staat in de nieuwe stal voorop. Met korte looplijnen hebben we geprobeerd ook arbeidsefficiëntie te creëren”, zegt Adrian.

Niet alleen via de open zijwanden komt veel daglicht binnen. In de nok van de stal zit een brede lichtstraat. Ondanks de bewuste keuze voor een open stal gaan de melkveehouders bijhouden hoeveel dagen zij op jaarbasis eigenlijk gordijnen hadden gewild. „Dat gaan we letterlijk afstrepen op de kalender. Na een jaar kunnen we dan altijd nog kijken of we de juiste keuze hebben gemaakt.”

In deze bestaande stal brengen de ondernemers straks het jongvee en de droge koeien onder. Ze zijn blij dat hun voorgangers nooit flink hebben geïnvesteerd in groot onderhoud van de bestaande bedrijfsgebouwen. „We zijn jong en zitten in de kracht van ons leven. We willen onze energie steken in een mooie nieuwe stal en niet in een oud gebouw met gebreken. We willen ook genieten.” Het inhuren van personeel, wat de melkveehouders al enige tijd doen, sluit aan op die uitspraak. Het bedrijf huurt vijf middagen per week een melker/medewerker in, heeft één dag per week een Wajong-jongere rondlopen en maakt eens in de drie weken gebruik van een weekendmelker. „We willen een optimale balans tussen werk en privé”, vertelt Annely.

Aan de voorzijde van de jongveehuisvesting wordt nog gewerkt aan de gevel. Verder zijn op deze foto het tanklokaal zichtbaar (midden) en de melkstal (uiterst links).

Maatschap Langereis-Muilwijk hield op 25 en 26 november open dagen. Hier kwamen in totaal zo'n 2.000 bezoekers op af.




Benieuwd naar de maatschappelijke betrokkenheid van deze jonge melkveehouders? Lees dinsdag 29 november meer over dit bedrijf in Boerderij .