‘Veranderingen: aanpassen of afvallen’

Verandering is onontkombaar. Laat schreeuwers en twitteraars niet de boventoon voeren in dat proces.

Ik zag een dertig jaar oud filmpje van John Cleese over extremisme. Het is goede humor, en bevat ook een duidelijke boodschap. Extremisme zorgt voor strijd tussen goed en slecht. Het zorgt voor duidelijkheid en verklaart ook veel van het gedrag. ‘Als zij niet dat doen, dan hoeven wij niet dit te doen.’

Weinig ruimte voor nuance

Door iets goed óf slecht te maken blijft er weinig ruimte voor nuance. Dat terwijl juist de middenweg die de grootste groep bewandelt veelal de oplossing herbergt. Nuance is vaag, onduidelijker en haalt zelden de voorpagina. Een stevige mening zorgt voor discussie en dat kan zorgen voor beweging. Dat was het doel van Tjeerd de Groot en dat is hem ook goed gelukt met zijn alleszins onevenwichtige en ongenuanceerde pleidooi voor halvering van de veestapel.

Het is logisch dat boeren zich aangevallen voelen door alles dat ze in de schoenen wordt geschoven. Er wordt een beeld van hen geschetst waarin ze zich niet kunnen vinden, waar geen ruimte wordt gelaten voor de oorzaak van het probleem en ook geen echte oplossing wordt geboden. Uitspraken en acties zorgen voor wrijving. Zowel bij voor- als tegenstanders gaat het vaak om slechts enkele individuen en incidenten, maar deze worden wel breed uitgemeten in het nieuws en tegen elkaar gezet om de kloof nog maar eens te vergroten.

Nederland is simpelweg te klein om volledige vrijheid te hebben over je doen en laten

Dit alles betekent niet dat er geen waardering is voor wat er gedaan wordt in de agrarische sector. Maar als landschapsbeheerder heb je niet het alleenrecht om te bepalen hoe het landschap eruit moet zien. Wie dat niet kan accepteren, blijft hangen in frustraties.

Negativiteit belemmert de arbeidsvreugde. Het is niet leuk om constant te moeten vechten voor dat wat je naar eer en geweten doet. Nederland is simpelweg te klein om volledige vrijheid te hebben over je doen en laten. Ook mensen zonder verstand van zaken hebben een mening over wat jij doet, en dat recht hebben ze ook.

Een veranderingsproces kent meerdere fases, waaronder die van weerstand en agressie. Ondernemers die kansen zien, zijn de eersten die het veranderproces doorlopen en lopen letterlijk voor op de rest. Voor hen is het makkelijker een positie te kiezen en ze zullen veel meer voldoening halen uit hun werk.

Begrip tonen om begrip te krijgen

Uiteraard moeten de sectorbelangen zo goed mogelijk worden vertegenwoordigd. Er mag zo nu en dan ook best eens met de vuist op tafel worden geslagen. Maar laat de schreeuwers en twitteraars niet de boventoon voeren. Verandering is onontkoombaar. Als je wilt dat mensen begrip hebben voor jouw situatie, dan zul je ook begrip voor de hunne moeten hebben.

Verandering gaat niet zonder pijn. Er is ook niet voor iedereen plek in een nieuwe situatie. Aanpassen of afvallen, zo steekt de wereld in elkaar. Zorg dat je niet blijft hangen in negativiteit, zoek de verbinding in plaats van de tegenstelling en ga op zoek naar kansen, want die blijven er genoeg.

Mijn laatste column

Na twee jaar is het voor mij tijd voor iets nieuws. Daarom is dit mijn laatste column. Het was elke keer een uitdaging om onderwerpen goed op papier te krijgen. Maar doordat het tot discussie leidde, gaf het veel voldoening.