‘Volgende melkprijscrisis voorkomen’

De melkprijs begint aan te trekken en voor de melkveehouderij gloort er licht aan het eind van de tunnel. Daarmee zou een eind komen aan de 2e crisis binnen 8 jaar.

Wat deze crisis in ieder geval heeft geleerd, is dat de afschaffing van de quotering niet betekent dat de bomen in de zuivelsector tot in de hemel groeien.

‘Markt moet gewoon zijn werk doen’

Enkele jaren geleden ging de stemming wel in die richting. Het idee was dat de productiegroei mee zou vallen, dat de markt de extra productie makkelijk op zou kunnen nemen en dat het Nederlandse marktaandeel zou toenemen. En, zo was de gedachte, als de melkprijs eens laag wordt, moet de markt gewoon zijn werk doen; dan komt het vanzelf goed. Aan de narigheid die dat proces veroorzaakt bij veel veehoudersgezinnen, zoals onlangs indringend onder de aandacht gebracht door José Bongen, werd gemakkelijk voorbijgegaan.

Produceren, concurreren en exporteren

Tot medio vorig jaar waren, zowel bij de meeste regeringen als bij grote delen van het bedrijfsleven, maatregelen om het aanbod aan melk enigszins te beperken, niet bespreekbaar. Vooral de zuivelorganisaties hebben zich daar altijd stevig tegen verzet. Zeker voor de Nederlandse zuivelindustrie bleef het adagium: produceren, concurreren en exporteren, ook als je er niet veel aan verdient.

Tegen die achtergrond is het opmerkelijk dat FrieslandCampina in korte tijd twee keer het verminderen van de melkproductie heeft gestimuleerd, overigens om uiteenlopende redenen. Ook de Europese Commissie en de landbouwministers hebben na lange en moeizame discussies bescheiden maatregelen getroffen ter vermindering van de productie.

Kentering in onbegrensd geloof in marktwerking

Er lijkt dus sprake van een zekere kentering in het onbegrensde geloof in de werking van de markt. Nu de vooruitzichten voor de melkprijs verbeteren, is het dan ook zaak om na te denken over meer structurele instrumenten ter ondersteuning van de melkprijs, voordat de volgende crisis komt. Daarmee zouden narigheid voor veehouders, moeizame discussies van ministers, onsamenhangende ad-hocmaatregelen en misschien wel trekkers op de weg, kunnen worden voorkomen. Je moet het dak repareren als de zon schijnt.