Minister Kamp gaat mestvergisters subsidiëren. - Foto: Peter Roek RundveeOpinie

‘Het sprookje van goud uit mest’

FrieslandCampina wil mestvergisters op melkveebedrijven. De overheid subsidieert, omdat dit duurzaam zou zijn. Maar dat is het niet, vindt Pieter ter Veer. Het is een sprookje.

Er was eens een tijd, toen de koeien nog op een grupstal stonden onder een rieten dak. De rantsoenen waren nog niet zo uitgekiend als nu. Met de vertering ging er wel eens iets mis. Boeren, oprispen, lukt dan niet meer. De koe zwelt dan op. Er was eens een veearts die te hulp werd geroepen bij een koe met blast (tympanie). Met een rubberslang forceert hij toegang tot de pens. En laat het gas ontsnappen. Boer, boerin en kinderen kijken toe. “Weet je dat dit gas brandbaar is?”, vraagt hij. Het is methaangas, kijk maar. Met zijn aansteker produceert hij rechtstreeks uit de pens een fantastische steekvlam die het rieten dak en daarmee de hele boerderij in de as legt. Maar de koe leefde nog lang en gelukkig.

Afschaffen quotum een zegen?

Er was eens een directeur van een zuivelcoöperatie. Zijn bedrijf was zeer succesvol, tot in China. Rutte en Kamp stapelden zoveel lof op zijn schouders dat hij er bijna scheef van ging lopen. Er was eens een coöperatie die had als missie: duurzaam, biodivers, gentechvrij, zonder landschapspijn en de grutto gered. Uiteraard is in de melkfabriek alles onberispelijk. Daar was de directeur van overtuigd.

“Afschaffen van quotum het beste wat ons kon overkomen” (dit is een letterlijk citaat uit een interview met de Leeuwarder Courant). Zijn bazen wreven zich de ogen uit, lazen ze dit goed. Lazen ze echt dat ze lui geworden waren? Wentelden zij zich in eigen tevredenheid? Hadden ze niet een zomer achter de rug die hun nog lang zal heugen? De melkprijs 20 cent onderuit, een fosfaatquotum in de maak waar je slecht van slaapt, 10 cent subsidie als je minder melk levert (betaald uit de eigen melkgeldpot!). Waren zij wendbaarder geworden, terwijl de bank hun de duimschroeven aandraaide? Ze hadden toch al die jaren in de quotumtijd hun koeien echt zelf gemolken en hard moeten werken! Hun gezin had offers gebracht: nooit vrij, 24/7 in touw.

Minister Kamp gaat mestvergisters subsidiëren

Terug naar de steekvlam en het rieten dak. De 2016-stal heeft geen rieten dak meer. Wel een groot oppervlak, daar zijn zonnecollectoren op hun plaats. Zonder subsidie renderend. Maar in oktober in Friesland zorgt ti-ta-tovenaar-Minister Kamp voor de nieuwe steekvlam bij de 2016-mestvergister. Let op: het methaangas (sterk broeikasgas, zoals we tegenwoordig weten) was dus al ontsnapt bij het oprispen. Natuurwetten zijn onbarmhartig. Daar ontsnapt zelfs een niet goed geïnformeerde zuiveldirecteur niet aan. De minister zou zich wel drie keer moeten bedenken voor hij subsidie steekt in zoiets. De directeur zegt zelf dat er ook intern discussie over is. De mensen die een waarschuwende vinger opsteken, worden door hem weggezet als bankzitters.

Boeren leven niet meer lang en gelukkig. Ze willen 20 cent extra voor de melk.

Ambachtelijke Carlsberg-melk

In rijen van drie zouden ze staan te trappelen om mee te mogen delen in dit subsidie bacchanaal. LTO laat zien dat ze door een hoepel springt als de consument met kapsones dat vraagt. Rabo lacht als een boer met kiespijn, want ze werkten net een plan uit om boeren gefaseerd failliet te laten gaan. Niet genodigd staan op de overkant van de sloot de producenten van bierbostel, bietenpulp en patatsnippers. Ze waren voor de zoveelste keer over het hoofd gezien. Carlsberg-Melk van koeien die zich tegoed hebben gedaan aan bierbostel uit de ambachtelijke Carlsberg-brouwerij. Dat zou een topper in marketing-land kunnen worden. Bij het feest staan wel de supermarktinkopers: koers houden, recht zo die gaat. Ze kunnen het zelf niet begrijpen hoe het toch kan dat ze melk verkopen onder de prijs van water.

Investeren in research en development

Er waren eens 20.000 boeren die een succesvolle coöperatie hadden opgericht. Ze waren wijs en deden wel. Niet al het geld werd verjubeld. Ze investeerden in research en development. In hun Wageningse lab was Maxima kind aan huis. Ze lazen wel eens in een Franse krant hoe daar het internationaal superkapitalisme de boeren vertrapt. Niet bij hun coöperatie, daar zijn zij heer en meester. Ze waren er trots op boer te zijn. Dat waren nog eens tijden.

Met opgeheven hoofd uitstappen

Er waren eens boeren die zo teleurgesteld waren dat ze het niet meer zagen zitten. Liever met opgeheven hoofd nu uitstappen dan te wachten op de lijkenpikkers van het faillissement. De Gelderse en de Friese boerin die dit uitlegden raakten een gevoelige snaar. Het doet pijn om te lezen dat ze tegen wil en dank hun geliefde vak, hun gekoesterde woonstee moeten opgeven. De consument knikte begrijpend en meelevend. Boeren leven niet meer lang en gelukkig. Ze willen 20 cent extra voor de melk. De consument gunt ze dat. Alleen de kloof wordt niet overbrugd.

Een overzicht van alle melkprijzen vind je op boerderij.nl/markt.

Beheer
WP Admin